TORTHAÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
oileán fir1 talamh agus uisce thart air, inis; aon ní atá scoite amach óna thimpeallacht (oileán sráide)
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
oileán ciorclach coiréalach agus murlach ina lár
puilpid, rostram; daingean nó teach cónaithe ar oileán leathshaorga i loch sa seanreacht
éan mór a chuaigh ar díothú cúpla céad bliain ó shin (Ar Oileán Mhuiris san Aigéan Indiach a mhair sé)
thíos, laistíos de, ar leibhéal níos ísle (ná) (istigh faoin mbord; faoi uisce, faoi thalamh); ag bun, i bhfothain (suí faoi charraig, ar ancaire faoin oileán); clúdaithe le (faoi bhrat sneachta; faoina chulaith Dhomhnaigh; crann faoi bhláth); le tréithe áirithe (faoi ainm bréige; faoi ghné aráin); gabháil trí (dul faoi scrúdú, faoi obráid); (le léiriú staide) (faoi mheas, faoi smacht, faoi shíocháin, faoi adhall); (le fás, borradh) (an luas a bhí faoi; tá fuadar fút); i dtaobh le (tá an teach fúinn féin; fág faoi é); oiriúnach (ach an lá a bheith faoi dúinn); ar intinn (níl fúinn é a dhéanamh); maidir le, mar gheall ar (ag caint faoi); níos lú ná (faoi scór, díoladh faoina luach é); (mar théarma méadaithe) (faoi dhó; a sé faoi a seacht); (mar chodán) (deich bpingine faoin bpunt); timpeall, thart ar (faoi do mhuineál; amuigh faoin tuath); ar an taobh seo de (faoi mhaidin, faoi cheann bliana); ag, um (faoi láthair, faoi dheireadh); in aghaidh (bualadh faoi dhuine); ar (ola a chur faoi); (mar dob ) (an ghrian ag dul faoi)
nós a dhéanamh de, taithí, cleachtadh; lonnú (an t-oileán is mó a ghnáthaíonn siad)
tír mór seachas na hoileáin
oileán íseal creagach; scairbh
gearrtha, teasctha (craobhacha scoite); scartha, deighilte, ó chéile (ceathanna scoite); iargúlta (oileán scoite); aonarach (éan scoite)