Baile Foclóir Nua Béarla–Gaeilge » FNBG »
Cuardaigh focal Gaeilge nó Béarla.

Conas an suíomh seo a úsáid

Tabharfaidh an leathanach seo treoir duit chun an tairbhe is mó a bhaint as an suíomh agus as na feidhmeanna cuardaigh.

Conas cuardach a dhéanamh

Scríobh an focal (nó aonad ilfhoclach) atá uait sa bhosca ag barr an scáileáin 1. Is féidir é a bheith i nGaeilge nó i mBéarla. Ansin, brúigh an cnaipe Enter ar an méarchlár agat nó cliceáil ar an deilbhín sa bhosca chun go ndéanfar an cuardach.

Cuirfear na torthaí i do láthair faoi cheithre chluaisín 2 toisc go bhfuil ceithre bhailiúchán ar fáil ar an suíomh seo. Is féidir athrú idir na bailiúcháin ach cliceáil ar na cluaisíní. Má tá an cluaisín daite, ciallaíonn sé go bhfuil torthaí ar fáil sa bhailiúchán sin. Má tá dath liath ar an gcluaisín, ciallaíonn sé nach bhfuil toradh ar bith ar fáil ann.

Má thosaigh tú an cuardach ó leathanach baile an tsuímh, déanfar tú a atreorú chuig an mbailiúchán is mó torthaí. Más rud é go raibh bailiúchán faoi leith oscailte agat cheana agus tú ag dul i mbun an chuardaigh, fanfaidh tú sa bhailiúchán sin.

Conas torthaí an chuardaigh a thuiscint

Má tá iontráil ar fáil a fhreagraíonn go beacht don téacs a ndearna tú cuardach air, gheobhaidh tú an iontráil sin ag barr an liosta torthaí 1. Thíos faoi sin gheobhaidh tú codanna as iontrálacha eile a fhreagraíonn do do chuardach 2.

Ina measc sin, feicfidh tú liosta abairtí samplacha as iontrálacha eile ina dtagann an focal (nó na focail) chun cinn 3. Tugann an liosta sin suas le 50 abairt duit ar dtús. Má tá breis is an méid sin ar fáil, feicfidh tú cnaipe ag bun an liosta sin chun tuilleadh abairtí a thaispeáint.

Teanga an chuardaigh

Tugann an suíomh seo deis duit cuardach “droim ar ais” a dhéanamh sa dá fhoclóir atá ar fáil anseo (Foclóir Gaeilge–Béarla agus English–Irish Dictionary). Má bhíonn torthaí ar fáil ar do chuardach sa dá theanga, mar atá i gcás na bhfocal ‘bean’ agus ‘dream’ mar shampla, beidh cnaipí ar fáil duit 1 chun athrú idir Gaeilge agus Béarla.

Botúin litrithe agus eile

Déanann an suíomh seiceáil litrithe ar gach cuardach agus cuireann sé liosta d’fhocail chosúla faoi do bhráid. Faoin mbosca cuardaigh a gheobhaidh tú iad 1. Seans go gcuideoidh an áis seo leat an focal ceart a aimsiú fiú mura bhfuil litriú ceart an fhocail ar eolas agat.

Tugann an próiseas cuardaigh aird ar infhilleadh agus claochlú na bhfocal chomh maith. Má dhéanann tú cuardach ar fhocal atá infhillte agus/nó claochlaithe, mar shampla briathar san aimsir chaite, aithneofar sin agus gcuirfear bunfhoirm an fhocail faoi do bhráid ag barr na dtorthaí cuardaigh 2.

Cuardach ilfhoclach

Má dhéanann tú cuardach ar dhá fhocal nó níos mó le chéile, gheobhaidh tú liosta d’abairtí samplacha agus míreanna eile ina dtagann na focail sin chun cinn, fiú mura bhfuil na focail in aice a chéile. Mar shampla, má chuardaíonn tú ‘fear céile’ in English–Irish Dictionary, gheobhaidh tú roinnt abairtí ina bhfuil na focail sin ar fáil, fiú cinn ina bhfuil an dá fhocal i bhfad ó chéile, mar shampla ‘fear a ghlacadh mar chéile’.

Tá an cuardach seo eolach ar rialacha gramadaí na Gaeilge agus an Bhéarla araon, agus cuireann sé foirmeacha infhillte agus claochluithe na bhfocal san áireamh go huathoibríoch. Mar shampla, má tá an focal ‘take’ mar chuid den téacs cuardaigh, aimseofar abairtí ina bhfuil gach foirm de: ‘took’, ‘taken’ agus mar sin de.

In Foclóir Gaeilge-Béarla, tuigeann an córas cad atá taobh thiar d'fhormhór na dtildí (na siombailí ~) agus baineann sé leas as an eolas sin sa chuardach. Mar shampla, má dhéanann tú cuardach ar lá fada, gheobhaidh tú roinnt amas, ina measc cinn ina bhfuil ceann den dá fhocal ina thilde.

Déanfar breis forbartha ar láimhseáil na dtildí amach anseo.

Iontrálacha a léamh

I gcás Foclóir Gaeilge–Béarla agus English–Irish Dictionary, is ionann, geall leis, leagan amach agus formáidiú na n-iontrálacha anseo agus sna foclóirí clóite. Bíonn dath uaine ar na noda (gramadaí agus eile) agus is féidir míniú na nod a fheiceáil ach an luchóg a chur orthu; tiocfaidh an míniú aníos i mbolgán cainte in aice leis an nod.

Iontrálacha gramadaí a úsáid

Is mar tháblaí foirmeacha a chuirtear na hiontrálacha i láthair sa Bhunachar Gramadaí. Bíonn na táblaí seo gearr nó fada, ar brath ar an roinn chainte atá i gceist. Más ar bhriathar atá tú ag féachaint, tabhair faoi deara gur féidir leat athrú ó aimsir amháin go haimsir/modh eile ach an ceann atá uait a roghnú sa liosta 1.

Éisteacht le taifid fuaime

Sa Bhunachar Fuaime is féidir éisteacht leis na taifid ach cliceáil orthu. Ba chóir go gcloisfeá an fhuaim go gairid i ndiaidh duit cliceáil uirthi. Déan cinnte go bhfuil callairí do ríomhaire ar siúl.

Ar an nguthán póca

Tá an suíomh seo deartha sa dóigh go bhféadfaí é a úsáid go saoráideach ar scáileán cúng, mar a bhíonn ar na gutháin phóca. Níl le déanamh ach dul chuig an an seoladh céanna (teanglann.ie). Aithneoidh an suíomh gur ar scáileán cúng atá sé agus cuirfidh sé leagan amach níos gonta air féin. Is ionann na feidhmeanna cuardaigh atá ar fáil sa leagan amach sin agus atá ar scáileán leathan an ríomhaire deisce.

Maidir leis an suíomh seo | Conas an suíomh seo a úsáid | Aiseolas | Inrochtaineacht | Breiseáin agus giuirléidí | Aip an tsuímh | An Draoi Gramadaí | Nuacht