Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
ceistiú
ceithearnach
ceithre
ceo
ceobháisteach
ceobhrán
ceoch
ceol
ceolaire
ceolán
ceolchoirm
ceoldráma
ceolfhoireann
ceolmhar
ceoltóir
ceomhar
cha
cheana
choíche
chomh
chuig
chuige
ciabh
ceol fir1 canadh; aon chóiriú fuaimeanna a bhfuil binneas ann; amhrán, dán; brí, fuinneamh (tá sé lán de cheol) ► mo cheol thú! togha fir (mná)! mo sheacht mh'anam thú!
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
séis cheoil, tiúin
ceann den dá rud chrua cosúil le cnámh a fhásann ar cheann ainmhithe áirithe (ar nós eallach, fianna etc.); cuach óil; gob (diallaite, ancaire, etc.); gléas ceoil gaoithe (a bhíodh déanta as adharc uair amháin, ach gur gléas miotail atá inniu ann); gléas rabhaidh (i bhfeithicil)
príomhshearmanas na hEaglaise Caitlicí, íobairt Chorp Chríost; ceol a chumtar go speisialta don searmanas sin
nóta ard ceoil, scol, sciúch
focail agus ceol le chéile agus iad le canadh
gléasadh taitneamhach ar nótaí ceoil; orgán beag
páirteanna ceoil a ghléasadh go taitneamhach
dráma damhsa ar stáitse le ceol; damhsa ealaíonta ar bharr na gcos
gléas ceoil agus téada air cosúil le giotár
bata beag; bata le ceol a stiúradh
grúpa ceoltóirí ag seinm in éineacht, buíon cheoil
ball de bhanna ceoil
gléas ceoil adhmaid a bhfuil fuaim tholl aige
lán béil; greim; féasrach; an chuid de ghléas ceoil a séidtear tríthi
an ceann is fearr i gcomórtas nó in iarracht (bua a fháil); tabharthas ó Dhia (bua cainte, bua ceoil); maitheas, fiúntas (bua dá bhfuil ag an léann); cáilíocht ar leith (cloch bhua)
bosca ceoil le cnaipí, agus le boilg a bhrúitear isteach is amach
cás le téip a chuirtear i dtaifeadán chun ceol etc. a thaifeadadh
éan beag buí a choinnítear mar pheata mar gheall ar a chuid ceoil
canadh, gabháil cheoil (cantain na n-éan)
séis cheoil
dhá shliogán adhmaid nó eabhair a chnagtar i gcoinne a chéile sa lámh mar thionlacan le damhsa, le hamhrán, agus le ceol giotáir
dréacht ceoil do cheithre ghuth nó ghléas; an fhoireann a cheolann é sin
ceol (éan); forrán
mias leata adhmaid; diosca ceoil
éan ceoil
cloigín; ceol cloigín
seisiún ceoil poiblí
dráma ina gcantar na focail le tionlacan ceoil
binn; lán de cheol
seinnteoir ceoil; amhránaí
sórt, saghas (an cineál cainte a bhíonn air); dúchas, mianach (tá cineál an cheoil ann; talamh a thabhairt chun cineáil); (le bia, deoch) sócamas, cóir speisialta; clann (Cineál Eoghain)
dhá scláta práis i mbanna ceoil a bhuailtear in aghaidh a chéile
gléas ceoil gaoithe cosúil le feadán fada agus aon gheocán amháin ann
gléas ceoil mór le fráma triantánach agus sreanga a phioctar leis na méara
uirlis ar nós druma nó ciombal a bhuailtear ar bhuille le ceol
cnap nó diosca beag chun baill éadaigh a dhúnadh; cnap beag a chuireann rud éigin ag obair nuair a bhrúitear é (ar nós cnaipí i mbosca ceoil nó ar chlóscríobhán)
dréacht ceoil do ghléas ceoil áirithe agus ceolfhoireann á thionlacan
gléas ceoil atá cosúil le troimpéad ach é níos caoile as a bharr
siansaí ceoil cóirithe le chéile go taitneamhach
gléas beag ceoil le boilg agus cnaipí
casadh (cor i mbóthar, i rópa, cor a bhaint as giorria); corraí (gan chor); babhta (cor iomrascála); caitheamh amach (cor lín); cás (cora crua an tsaoil, cad is cor dó?); camhrú (tá cor sa bhainne, san fheoil); (le ceol, rince) ríl (cor ochtair, cor na sióg); ord (as cor)
roinnt nótaí ceoil a dhéanann fuaim cheolmhar ar iad a sheinm le chéile
rince bríomhar anamúil; an ceol a sheinntear leis
dréacht ceoil do chúig ghuth nó ghléas; an fhoireann a cheolann é
déanamh (ó cumadh an saol; ceol, amhrán, a chumadh); cur le chéile, ceapadh (bréag, leithscéal, a chumadh; culaith éadaigh a chumadh)
rince, gluaiseacht in am le ceol; ócáid shóisialta mar a mbíonn daoine ag damhsa; léimneach le háthas (uain ag damhsa)
ceol cumtha nó cóirithe do bheirt le seinm nó le canadh
an ealaín nó an chumhacht a deirtear a thugann torthaí iontacha le cabhair ó fhórsaí an nádúir nó ó neacha neamhshaolta; aon tionchar gan mhíniú as a dtagann torthaí iontacha; aoibhneas, taitneamh (ceol a chuirfeadh draíocht ort); geasa (cibé draíocht a d'imir sí air)
dreas ceoil nó litríochta, píosa cumadóireachta; aiste, dán, amhrán, scéal
tamall, seal, babhta (dreas oibre, cainte, ceoil; dreas rása, dornála)
