Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
dathannach
dátheangach
dathú
dathúil
dátú
de
dé
dé-
dea-
deabhadh
deabhaidh
deabhóid
deacair
déach
deachtafón
deachtóir
deachtú
deachú
deachúil
deachúlach
deacrach
déad
déadchíor
dé- could be a grammatical form of:
dia »
dé- réimír dá-, dhá
dé1 bain anáil, puth; beatha, anam (dé ghaoithe; tá sé i ndeireadh na déithe)
dé2 ainmfh (in ainmneacha laethanta) (Dé Luain, Dé Máirt, etc.)
dé3 ainmfh (ag fáiltiú roimh dhuine) (dé do bheatha)
RELATED MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
(déan é ach ná caith an lá leis); taobh amuigh de (ní raibh ann ach an triúr againn; níl ann ach go n-aithním é; ach amháin mé féin); ar acht go (tá sé blasta ach salann a chur air); chomh luath is (ach mise greim a fháil air); murach (ach grásta Dé)
buíochasú Dé (ar son ruda)(bia, an tsláinte, a altú)
in áit nó i suíomh áirithe (ar neamh, ar scoil, ar do ghlúine, ar tosach nó ar deireadh); i staid áirithe (ar meisce, ar crith, ar sodar, ar do shuaimhneas, ar thoil Dé); faoi théarmaí áirithe (ar iasacht, ar cíos, ar phunt an ceann, ar mhaithe leat féin); i gcosúlacht (ar dhéanamh báid, ar dhath an óir); de réir (duine ar dhuine, céim ar chéim); agus ar mhórán slite eile (doras ar sheomra, faobhar ar scian, ceanúil ar pháistí, tá an t-ádh orainn, bhí fiacha troma air, ná bíodh eagla ort, etc.); ag tagairt d'aicsean i leith (seasamh, siúl, satailt, ar; ardú, doirteadh, aimsiú, ar; roinnt ar; ceilt, cosaint, ar; mhill siad an lá orainn; ná cuir as an solas orm); feidhmiú na gcéadfaí nó na hintinne (féachaint ar; smaoineamh ar; labhairt ar, glaoch ar; achainí ar)
tabhairt (rud a dheonú do dhuine); toiliú, aontú (mar a dheonaigh Dia); é a bheith de ghrásta ionat (dheonaigh sé labhairt liom); toil (ba é deonú Dé é)
cúrsaí Dé; nádúr diaga; eolaíocht dhiaga
masla in aghaidh Dé
saothar anála; an dé dheireanach; léas lag solais
prionsabal daingean (dlí an nádúir, dlí Dé); cód rialacha le tír a rialú (cuid acu ón bparlaimint agus cuid eile bunaithe ar chleachtas); caingean, cúis (dul chun dlí le duine); prionsabal eolaíochta (dlíthe na ceimice); gnáthnós imeachta nó iompair (dlí an mhargaidh)
ceann de na heilimintí; aon rud a cruthaíodh, créatúr (dúil de dhúile Dé)
teach adhartha Dé ag pobal, teach pobail; aontas daoine ar aon chreideamh le chéile
cló, cruth; foirm, íomhá (i bhfíor Dé a cruthaíodh sinn); comhartha (fíor na Croise); cuma, cruth (fíor na hoibre a chur ort féin); imlíne (fíor na spéire); ciumhais (fíor aille)
riail; tiarnas; ríocht, Ríocht Dé, neamh
fabhar ó Dhia don anam (ar staid na ngrást); cineáltas, trocaire (bíodh grásta Dé ionat)
adhradh íol nó déithe bréige
i dtreo (i leith na láimhe deise); i bhfabhar (i mo leith nó i m'éadan); thar ceann, ar son (paidir i leith na marbh); i muinín (dul i leith Dé); in aghaidh, i gcoinne (chuir sé bréag i mo leith); anseo, abhus, go dtí seo (tar i leith anseo; ó shin i leith)
rud deas a rá nó a deirtear faoi dhuine nó faoi rud (mol an óige, bhí moladh mór acu air); móradh (ag moladh Dé, moladh le Dia); comhairliú (mhol mé dó é a dhéanamh); cur chun tosaigh le haghaidh díospóireachta (rún a mholadh); breithiúnas (fágaim faoi do mholadh féin é); caint nó salm molta (moladh mairbh); aontú (ní raibh sé ach ag moladh leat)
méadú (ag móradh a stóir); moladh (ag móradh ainm Dé)
naomhaithe, beannaithe; atá ina naomh (Pádraig Naofa); cráifeach, diaganta (duine naofa); a bhaineann go speisialta le hadhradh Dé (áit naofa)
ríocht Dé, na Flaithis; spéir (ó neamh go lár)
drochghníomh, go mór mór in aghaidh dhlí Dé nó an dlí mhorálta
séideán (puth anála, ghaoithe, dheataigh); dé (níl ann ach an phuth)
ádh, fortún (ní bheidh aon rath ar an tír feasta); beannacht (rath Dé ar an obair); flúirse (rath a dtorthaí); críoch, íde (cad é an rath a chuir tú ar an airgead?); maith (curtha ó rath aige)
dé réir reachta nó dlí
toil, mian, ordú (réir Dé a dhéanamh; bheith faoi réir duine)
stát a bhfuil rí nó banríon mar cheann air; flaitheas (Dé); ceann de thrí ranna móra na ndúl (ríocht na n-ainmhithe)
mian, fonn, dúil (toil Dé; más é do thoil é; níl a toil leis); cion, gean (thug mé toil don bhia, don cheol)
ar son, thar ceann (as ucht Dé leat agus lig dom)
