EXACT MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
bán1 aid1 ar dhath an tsneachta nó an bhainne; fionn (gruaig bhán); báiteach (bán san aghaidh); folamh (tá an áit bán); díomhaoin, fiáin (ag imeacht bán); gan aon bharr ag fás air ach féar (talamh bán)
bán2 fir1 talamh bán, talamh gan saothrú
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
duine nó ainmhí nach bhfuil a dhathú ceart ionas go mbíonn a chraiceann, a ghruaig, a chlúmh, etc., bán agus a shúile bándearg
feoil atá bán thart ar chréacht atá ag cneasú
planda uisce a mbíonn bláthanna bána air
finne, dath bán; dath liathbhán; fiántas, díomhaointeas
leacht a thálann ainmhithe baineanna ar a rudaí óga; an leacht seo ó bhó nó ó ghabhar a ólann daoine agus a úsáidtear i ndéanamh earraí déiríochta; sú bán ar bith atá cosúil le bainne
ar bheagán datha, bán i ndreach, mílítheach
duine nó ainmhí atá geal bán sa ghruaig nó san fhionnadh agus bándearg sna súile
éirí bán nó a dhéanamh bán; liathadh; folmhú, creachadh
crann mín a bhfuil coirt bhán air agus duilleoga miona
saill nó geir; feoil bhán mhéith
talamh bán tar éis a threafa; éacht oibre
leithead éadaigh agus dathanna éagsúla air, crochta ar cuaille (uaine, bán agus flannbhuí na dathanna atá ar bhratach na hÉireann)
aolchloch bhog bhán a úsáidtear chun scríobh ar chlár dubh; cré chailce; marc cailce, teorainn (dul thar cailc le rud)
bán san aghaidh nó as a bharr; sceadach
fás sléibhe a mbíonn ceann bog bán clúmhach air
éan clóis de chinéal an phiasúin, é liath agus spotaí bána air
planda atá cosúil le seamróg agus bláth corcra nó bán air
druga suain a fhaightear as poipín bán
an fhuaim chéanna a bheith i bhfocail, mar atá bán, lár nó Laidin, maidin
mac athar agus máthar duine; macasamhail (deartháir don bhréag an béal bán)
tor deilgneach a dtagann bláth bán roimh an duilliúr air chomh maith le hairní; cuma cholgach; drogall
planda síorghlas agus caora péarlacha bána air a fhásann ar stoc nó ar bhrainsí crainn agus a úsáidtear mar chuid d'ornáidí na Nollag
an tsubstaint chrua bhán a bhíonn i starrfhiacla eilifinte, rosuailt etc.
báinseach, bán, plásóg; páirc nó áit imeartha
éan mór farraige a bhfuil sciatháin fhada air agus dath glas agus bán de ghnáth (Tugtar faoileog agus faoileann air freisin)
cluiche do bheirt a imrítear le 16 píosa (foireann fichille) an duine ar chlár 64 cearnóg dubh is bán
glan, soiléir; (le gruaig) geal, bán, éadrom i ndath
dath bán; ainmhí bán; duine fionnghruagach
éirí bán nó geal; barrdhó
ar dhath an oráiste (Uaine, bán, agus flannbhuí na dathanna atá ar bhratach na hÉireann)
fás beag crua síorghlas agus milleanna bána nó corcra air
ball bán, paiste (lom); tóin
an bia bán in ubh; an pháirt gheal de mhogall súile
casadh, tiontú (do cheann a iompú); an taobh isteach amach nó an taobh síos suas a thabhairt de rud; cur nó coinneáil uait (fearg a iompú); filleadh (d'iompaigh an slaghdán orm); athrú (d'iompaigh sé bán, ina Chríostaí); camhrú, imeacht géar, searbh (tá an fheoil, an bainne, iompaithe)
éan beag dubh is bán, aghaidh dhearg air agus stríoca buí ina sciatháin
galar fola a éiríonn de bharr barraíocht (nó easpa) coirpíní bána
ar dath na luatha (gruaig, féasóg, liath); bán (sioc liath)
i leith na léithe nó na báine (liathchorcra, liathdhearg, liathdhorcha, liathghorm)
bláth bán álainn gairdín ar chos fhada
bán gléigeal (chomh geal le lítis)
crann a mbíonn duilliúr snasta dúghlas air agus bláthanna móra bána nó bándearga
glasra ar dhéanamh an chairéid ach é a bheith bán
línéadach bán ar ghuaillí sagairt i gcomhair Aifrinn