Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
baininscneach
bainirseach
bainis
bainisteoir
bainistí
bainistíoch
bainistreás
bainne
bainniúil
báinseach
bainseo
baint
báinté
bainteach
bainteoir
baintreach
báíocht
bairdéir
báire
bairéad
báireoir
bairille
bairín
bainne fir4 leacht a thálann ainmhithe baineanna ar a rudaí óga; an leacht seo ó bhó nó ó ghabhar a ólann daoine agus a úsáidtear i ndéanamh earraí déiríochta; sú bán ar bith atá cosúil le bainne ► bainne bó bleachtáin bláth beag buí a fhásann trí fhéar earraigh
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
réamhfhocal in ionad do, de (doras a dhúnadh, bainne a ól, chuaigh sé a chodladh); (a chois na tine; a seacht a chlog)
mír choibhneasta dhíreach (an té a chuireann an síol; an cat a d'ól an bainne; an síol a cuireadh san earrach); mír choibhneasta indíreach (an gort a gcuirtear an síol ann; an té a n-óltar a shláinte)
uisce is bainne, uiscealach
árthach cruinn domhain le haghaidh bainne nó anraith
cosúil le bainne; maith ag tabhairt bainne
ar dhath an tsneachta nó an bhainne; fionn (gruaig bhán); báiteach (bán san aghaidh); folamh (tá an áit bán); díomhaoin, fiáin (ag imeacht bán); gan aon bharr ag fás air ach féar (talamh bán)
bruith; fiuchadh (uisce, bainne, a bheiriú); bácáil (císte a bheiriú)
an leacht a bhíonn fágtha nuair a bhaintear im de bhainne
bainne
bainne a bhaint de bhó, de ghabhar etc., crú; an bainne a fhaightear amhlaidh
an méid bainne a thugann ainmhí d'aon bhleán
grán le haghaidh a mheilte; min choirce agus bainne measctha le chéile
bó a bhfuil bainne aici
nach bhfuil crua (talamh bog); nach bhfuil mórán stró leis (saol bog); nach bhfuil an-ard (glór bog); nach bhfuil an-te (bainne bog); nach bhfuil daingean (greim bog)
deoir, dil (leachta); taoscán beag (braon tae; braon bainne); ábhar, angadh
bia déanta as gruth bainne agus é brúite ina mheall crua
soitheach éadomhain le him, bainne, etc. a choinneáil fuar ann
casadh (cor i mbóthar, i rópa, cor a bhaint as giorria); corraí (gan chor); babhta (cor iomrascála); caitheamh amach (cor lín); cás (cora crua an tsaoil, cad is cor dó?); camhrú (tá cor sa bhainne, san fheoil); (le ceol, rince) ríl (cor ochtair, cor na sióg); ord (as cor)
maistreadh bainne; cuinneog
inneall a mhaistríonn bainne nó uachtar chun im a dhéanamh, meadar bhainne
bainne agus uibheacha agus siúcra bruite le chéile mar mhilseog etc.
cró etc. ar fheirm a gcoinnítear bainne ann
(le bainne etc.) súrac
milseán bog déanta le siúcra, bainne agus (uaireanta) seacláid agus cnónna
taos tanaí a dhéantar as ábhair mar phlúr agus bhainne a bhualadh ar a chéile
an chuid ramhar den bhainne ar a dheighilt chun cáise (murab ionann agus an meadhg)
bia bog buí déanta d'uachtar bainne
milseog déanta as bainne ramhar géar agus sú torthaí tríd go minic
bainne
bainne friseáilte faoina chuid uachtair, bainne milis
bia te bricfeasta déanta le min agus uisce nó bainne
meascán uisce is bainne
bó bhainne
bualadh bainne i gcuinneog le him a bhaint as
aon ainmhí a mbíonn bainne ag an máthair le tál ar an gceann óg
milseog a dhéantar le plúr agus bainne agus geir agus rísíní agus ábhair eile; méadail, bolg mór; duine méadlach
an leacht a bhíonn fágtha nuair a bhaintear an gruth as bainne
cloch luachmhar ar dhath an bhainne agus dathanna an bhogha báistí ag rith tríthi
bainne a théamh go teocht 65° ceinteagrád ar feadh leathuair an chloig chun cuid mhaith frídíní díobhálacha a mharú ann (ainmnithe amhlaidh ón eolaí Francach, L. Pasteur)
bia te don bhricfeasta déanta as min choirce agus uisce nó bainne; abar, ciseach (tá sé ina phraiseach agat)
beathaithe, trom le feoil; téagartha, tathagach (éadach ramhar, muineál ramhar); dlúth, tiubh (bainne, ola, ramhar); lán (súil ramhar); dúr, maolaigeanta (duine atá ramhar sa cheann)
meall mór de mhíreanna bídeacha uisce nó oighir ar foluain sa spéir; néal bróin, scailp (cad é an scamall atá ort?); scannán (scamall ar bharr bainne, ar chrúba éin)
bainne bearrtha; uiscealach bainne
an barr a bhaint de bhainne, bearradh, lomadh
braon, bolgam (scíobas tae, bainne)
bainne géar briste, dríodar; aon rud lag tanaí leamh; buinneach
coirt, carr, brat éadrom (screamh ar bharr bainne, ar theanga, ar chraiceann)
an chuid den úth nó den chíoch a thálann an bainne
ól (deoch a shnáthadh); braon, bolgam (snáthadh bainne)
aer nó uisce nó leictreachas ag rith; taoide; tuile; sileadh (sruth bainne, deor, fola)
