DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
(déan é ach ná caith an lá leis); taobh amuigh de (ní raibh ann ach an triúr againn; níl ann ach go n-aithním é; ach amháin mé féin); ar acht go (tá sé blasta ach salann a chur air); chomh luath is (ach mise greim a fháil air); murach (ach grásta Dé)
ní chan an leagan de cha roimh ghuta nó f a leanann guta é char an leagan de cha roimh an aimsir chaite
an craiceann crua ar chíste, screamh; brat crua (crústa seaca); caitheamh, buille (crústa de chloch, de dhorn)
min nó púdar a dhéanamh de rud, mionú; cur thart, caitheamh (an aimsir a mheilt); plé, cíoradh
an leagan de nach1 a úsáidtear san aimsir chaite (nár imigh tú fós?)
an leagan de nach3 a úsáidtear san aimsir chaite (an fear nár aithníomar)
an leagan de nach4 a úsáidtear san aimsir chaite (sílim nár éirigh leis)
an leagan de ní4 a úsáidtear de ghnáth leis an aimsir chaite (níor chreid sé mé; níor ith tú mórán; níor dheas an rud é)
paiste leathdhorcha; cruth ruda ar an talamh, ar bhalla etc., mar a chaitheann solas ón taobh thiar de; scailp, clúdach (ar scáth na gréine; cuir scáth folaigh ort); foscadh, fothain (ar scáth an Tiarna; dul ar scáth talún; scáth fearthainne); íomhá, scáil (scáth i scáthán); taibhse; eagla, faitíos (gan scáth gan eagla); náire, támáilteacht
baint an chrotail de ghráinne nó de shíolta; oscailt sliogán éisc; sileadh, caitheamh (coirce ag scileadh); scealpadh (clocha ag scileadh); sceitheadh (rún a scileadh); stealladh (ag scileadh éithigh)
an chuid de rud atá fágtha nuair atá an phríomhchuid de gearrtha nó caite (stumpa fiacaile, coinnle); cos (cabáiste); rud mór dá chineál (stumpa bréige, amadáin)