Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
urghráin
urghránna
urla
urlabhra
urlabhraí
urlacan
urlámh
urlár
úrleathar
úrmhar
urnaí
úrnua
urphost
urra
urraim
urróg
urrúnta
urrús
ursain
ursal
úrscéal
úrshaillte
urthosach
urlár fir1 an chuid de sheomra atá faoi do chosa; stór foirgnimh (teach dhá urlár); talamh leibhéalta (urlár buailte; urlár bachta, gleanna)
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
spíce d'aol silte agus é cruaite arís a bheadh sáite aníos as an urlár in uaimh
áit chónaithe phríobháideach ar urlár amháin
gléas le daoine a thabhairt ó urlár go hurlár i bhfoirgneamh ard
léibheann in airde ar éadan tí le suí amuigh air; urlár suíochán in airde staighre i bpictiúrlann nó in amharclann
urlár nó stór (i dteach)
clóca scaoilte gan muinchillí; clúdach d'uige thiubh éadaigh (brat urláir, brat staighre); clúdach ar bith (brat sneachta, brat allais)
brat bog fite tiubh urláir
urlár i long nó i mbus (bus dhá dheic); paca cártaí
urlár bachta i bportach
áiléar nó urlár suíochán thuas go hard in eaglais nó in amharclann; seomra fada a bhfuil pictiúir crochta ann
ceann de na trasnáin ó bhalla go balla le cláir urláir nó lataí síleála a ghreamú orthu
a dhéanamh glan nó éirí glan; íoc go hiomlán (fiacha a ghlanadh); gealadh suas (ghlan an lá); imeacht ar fad (glan leat amach as seo); réiteach (urlár a ghlanadh); putóga a bhaint as (iasc a ghlanadh); scrios (ghlan sé sinn); gabháil thar (ghlan sé an coirnéal, an claí)
bualadh trom (duine a ghreadadh le dorn; ag greadadh na gcos ar an urlár; tá sé ag greadadh leis ar an obair; greadadh iad sa chluiche); loscadh ar an gcraiceann (tá mo lámh greadta)
oscailt i ndeic loinge, nó in urlár nó i ndíon foirgnimh etc., agus comhla dhúnta air; an chomhla féin
píosa talún; áit, spota, suíomh; fothrach; urlár, spás
talamh, urlár (titim ar lár); leath slí idir an dá thaobh nó an dá cheann (lár líne; lár na páirce, lár an chiorcail); croí (trí lár mo chléibh, i mo lár); coim, básta (crios thart faoina lár)
lantán, paiste leibhéalta, lochtán; ardán, stáitse; an t-urlár ag ceann staighre
clúdach urláir mín a dhéantar as siúit, ola rois agus púdar coirc
spás ar urlár díreach faoin díon chun rudaí a stóráil ann
brat beag urláir (Usáidtear mataí beaga ar bhoird faoi phlátaí freisin)
gréasán ornáideach, mar a bhíonn ar bhrat urláir nó ar pháipéar balla; sampla, eiseamláir (patrún a thógáil le duine); sampla le cóipeáil (patrún gúna)
bád agus tóin leibhéalta uirthi; urlár clár ar snámh
bíomaí nó plainc adhmaid ceangailte dá chéile mar a bheadh urlár ag snámh ar uisce
mata trom urláir; brat trom le cur thart ort
bruis (go mór mór ceann le cos fhada chun urlár a scuabadh); táth, punann; gusta gaoithe
céimeanna idir dhá urlár i dteach, agus ráille orthu de ghnáth; stór (teach dhá staighre)
staighre a oibrítear le leictreachas chun daoine a iompar ó urlár go hurlár
seomraí ar aon leibhéal nó urlár i dteach (teach dhá stór)
go dtí áit nó céim níos airde (dul suas ar stáitse; suas an staighre, an sliabh); ar leibhéal níos airde (dhá urlár suas); ardaithe, éirithe (tá na costais suas); in airde (seas, éirigh, suigh suas; tá an ghealach suas); ar bun, cearr (tá rud éigin suas); beo (an t-aos óg atá suas anois); go hiomlán (glan suas an teach)
scláta de chré bhácáilte nó de choincréit a úsáidtear mar dhíon ar thithe, chun urláir a chlúdach etc.
an t-urlár thart faoin tine; teallach; baile duine (do thinteán féin)
