TORTHAÍ
IN FOCLÓIR GAEILGE—BÉARLA
coileach1, m. (gs. & npl. -ligh, gpl. ~). 1. Cock. (a) Rooster. ~ óg, cockerel. ~ comhraic, troda, fighting-cock. Troid choileach, cock-fighting. ~ Márta, March(-born) cock. ~ Mártan, cock killed at St. Martin’s Day. S.a. coiscéim. (b) (Other male bird) ~ ceannann, (male) bald-coot. ~ dubh, blackcock. ~ feá, coille, woodcock. ~ francach, turkey-cock. ~ fraoigh, moor cock, male red grouse. ~ guine, guinea-cock. ~ péacóige, peacock. (c)~gaoithe, (i) weather-cock, (ii) changeable person. 2. ~ bradáin, male salmon.
coileach2 = caileach.
coileach3, m = cuilithe.
ABAIRTÍ
IN FOCLÓIR GAEILGE—BÉARLA
Le ~ an choiligh, at cockcrow.
~ gur ghlaoigh an coileach, until the cock crew.
Tá ~ coiligh ar an lá, the day is noticeably longer.
~ coiligh ar charn aoiligh, arrogant step.
Coileach comhraic, fighting-cock.
Glaonn an coileach trí ~, the cock crows three times at intervals.
Ghair an coileach san adhmhaidin, the cock crowed in the early dawn.
Le ~ na gcoileach, at cock-crow.
Coileach ag glaoch, a cock crowing.
Coileach péacóige, peacock.
~, coileach péacóige, dandified, vain, man.
Le ~ an choiligh, at cock-crow.
Coileach ag ~eadh, a cock crowing.
Coileach a ~adh, to spur a cock.
~ coiligh, cock that crows at regular hour.