Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
agnóisí
agó
agóid
agra
agrach
agróir
aguisín
agus
agús
aibéil
áibhéalta
áibhéil
aibhéis
aibhinne
áibhirseoir
áibhirseoireacht
áibhle
aibhléis
aibhleog
aibhse
aibhsiú
aibí
aibíd
agus cón chomh maith le, mar aon le (mise agus tusa, a dó agus a trí, shuigh sé agus lig a scíth, ná mol agus ná cáin)
RELATED MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
aidiacht shealbhach sa tríú pearsa le hainmfhocal (a bhaile agus a áit, a baile agus a háit, a mbaile agus a n-áit)
fráma agus cloichíní ar shlata nó ar shreanga air chun comhairimh
rud a líonann spás agus is féidir a láimhseáil nó a fheiceáil, etc.; stuif nó substaint fhisiciúil; an stuif a ndéantar rud as, ar nós olann, cailc, cré, etc.; an rud atá i gceist nó faoi thrácht (ábhar na cainte); cúis (ábhar gáire); cúrsa (tá sé ag imeacht ar a ábhar féin); suim áirithe (ábhar airgid); sileadh i gcneá, angadh; duine a bhfuil tréith nó aidhm ar leith aige (ábhar dea-dhuine, ábhar sagairt); pas, beagán (tá sé ábhar daor)
fad agus leithead áite; fad slí nó ama
cuntas giorraithe agus gan tugtha ach na príomhphointí
duine a thomhaiseann rioscaí agus táillí árachais
glóir agus onóir a thabhairt (do Dhia)
faireog mhór sa chorp agus leacht searbh inti a ghlanann an fhuil
na gáis atá san atmaisféar thart orainn agus a thugann anáil dúinn; anáil bheag ghaoithe; spéir; aeráid
a bhfuil aer breá ann; éadrom sa chroí agus san aigne; giodamach
áit a dtuirlingíonn agus a n-éiríonn eitleáin tráchtála
rialú ar ghlaine agus ar theas an aeir i bhfoirgneamh nó i ngléas taistil
áit a dtig le heitleáin mhíleata tuirlingt agus éirí
corraíl leictreach san aer a chuireann isteach ar chumarsáid raidió agus teileafóin
cosán fairsing idir chrainn isteach go dtí teach mór; sráid fhairsing agus crainn ar an dá thaobh di go minic
na litreacha ar fad a úsáidtear i dteanga agus iad in ord speisialta
duine nó ainmhí nach bhfuil a dhathú ceart ionas go mbíonn a chraiceann, a ghruaig, a chlúmh, etc., bán agus a shúile bándearg
galar ar chealla an choirp a fhásann agus a leathann
duine a dhearann agus a leagann amach na pleananna do lucht tógála
rud a mhéadaíonn nó a ardaíonn fuaim; gléas a chuireann breis nirt le sruth leictreachais agus a ardaíonn an fhuaim ó ghléas raidió, etc.
aon rud beo (ach amháin planda) a bhfuil mothú agus cumas gluaiseachta ann; aon bheithíoch ceathairchosach
an bád sa Bhíobla a shábháil Naoi agus a theaghlach agus na hainmhithe a bhí inti ó bhá sa Díle
chomh hard agus atá rud (slat ar airde)
i do sheasamh cruinn díreach agus do lámha le do thaobh agat mar a bhíonn saighdiúir
miotal geal luachmhar ar féidir snas breá a chur air chun earraí agus ornáidí luachmhara a dhéanamh; boinn mhiotail nó nótaí bainc chun íoc as rudaí; saibhreas (fear airgid)
airgead na tíre idir nótaí agus bhoinn
líne réadach nó shamhailteach trí lár ruda a gcasann an rud uirthi, mar shampla casann an domhan ar an ais atá idir an Mol Thuaidh agus an Mol Theas
ball ar bith den chruinne a bhfuil spás ann do dhuine nó do rud; achar atá curtha ar leith do ghnó áirithe (áit cathaoireach); comharsanacht (duine ón áit); sealúchas (teach agus áit); suíomh áirithe (m'áit sa rang; tá sé as áit)
tor síorghlas agus caora corcra air as a ndéantar ola aitil
céannacht duine nó ruda a bheith agat toisc gur bhuail tú leis cheana; aitheantas a thabhairt do (ní aithníonn sé a ghaolta feasta); idirdhealú (aithint idir an mhaith agus an t-olc); brath, mothú (d'aithin sé go raibh fearg orm)
substaint, ar nós sóid loiscneach nó potais, atá i gcontráil cheimiceach le haigéad agus neodraíonn siad a chéile nuair a mheasctar iad
feamainn agus fáis eile mar í
fiántas; iontas agus faitíos mór
féilire, i bhfoirm leabhair de ghnáth, a thugann eolas faoin aimsir agus faoi nithe a tharlaíonn le linn na bliana
siúnta idir dhá chuid de rud (ar nós glúin, rúitín, ailt na méire, etc.); dual (in adhmad); airteagal (i gconradh); aiste scríbhneoireachta; an agus na sa Ghaeilge
duine a dhéanann rud le taitneamh dó agus ní ar airgead, duine gan mórán cleachtaidh ar rud ach ar breá leis a bheith ag gabháil dó
ainmhí (ar nós frog nó rón) a dtig leis maireachtáil ar uisce agus ar talamh
áit a mbíonn drámaí agus taispeántais stáitse ar siúl
focail agus ceol le chéile agus iad le canadh
leaba luascáin de líontán nó de chanbhás agus í crochta le rópaí ar gach ceann di
gás le boladh láidir a leánn in uisce agus a úsáidtear chun glantóireachta
ciseán pacála agus clár air; ainniseoir
an t-aer a thógtar isteach sna scamhóga agus a bhrúitear amach arís; aer (tabhair m'anáil dom); tionchar (faoi anáil an Bhéarla)
anáil a tharraingt agus a ligean amach
seaicéad in aghaidh na síne agus cochall air
crúca trom iarainn ar shlabhra nó ar chábla i mbád (Nuair a scaoiltear amach é greamaíonn an crúca sa talamh agus coinníonn sé an bád ina háit)
créatúr samhailteach (agus é mór scanrúil de ghnáth), arracht; ainmhí anchumtha
púdar geal a dhéanann cloch aoil dhóite agus a ndéantar moirtéal nó suimint as, nó a úsáidtear in uisce chun ballaí a ghealadh
spíce d'aol silte agus é cruaite arís a bheadh sáite aníos as an urlár in uaimh
spíce d'aol silte, agus é cruaite arís, a bheadh crochta anuas as an díon in uaimh
