Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
amóinia
amparán
ampla
amscaí
amú
amuigh
an
an-
anabaí
anacair
anacal
anachain
anacrach
anaemacht
anagal
anagram
anáil
anailís
anairí
anairt
anaiste
anaiteas
anaithnid
an- could be a grammatical form of:
a »
an-1 réimír ar chéim ard (tá sé an-mhór); fíormhaith (bhí an-lá againn)
an-2 réimír neamh-, gan a bheith; dona, mínádúrtha; ró-; ar chéim rómhór nó ró-ard
an1 alt mír chinnteachta roimh ainmfhocal san uatha (an fear, an bhean, an áit sin; an Bhóinn; an Spáinn; bean an fheirmeora, teach an tsagairt)
an2 mír cheisteach roimh bhriathar (an dtagann faitíos ort? an ólfaidh sé é? an suífeá síos?)
RELATED MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
mír ghairmeach leis an tuiseal gairmeach (A Sheáin, a Mhaighréad, a dhuine chóir, a fheara breátha, a dhaoine uaisle)
mír choibhneasta dhíreach (an té a chuireann an síol; an cat a d'ól an bainne; an síol a cuireadh san earrach); mír choibhneasta indíreach (an gort a gcuirtear an síol ann; an té a n-óltar a shláinte)
an méid atá, a bhí etc. (sin a bhfuil ann; d'imigh a raibh i láthair)
duine atá i bhfad níos lú ná an gnáthdhuine
súgradh ar nós an pháiste, crostacht
an-mhór ar fad
an-mhór ar fad
an talamh a shileann abhainn
rud a líonann spás agus is féidir a láimhseáil nó a fheiceáil, etc.; stuif nó substaint fhisiciúil; an stuif a ndéantar rud as, ar nós olann, cailc, cré, etc.; an rud atá i gceist nó faoi thrácht (ábhar na cainte); cúis (ábhar gáire); cúrsa (tá sé ag imeacht ar a ábhar féin); suim áirithe (ábhar airgid); sileadh i gcneá, angadh; duine a bhfuil tréith nó aidhm ar leith aige (ábhar dea-dhuine, ábhar sagairt); pas, beagán (tá sé ábhar daor)
ar an taobh seo
(déan é ach ná caith an lá leis); taobh amuigh de (ní raibh ann ach an triúr againn; níl ann ach go n-aithním é; ach amháin mé féin); ar acht go (tá sé blasta ach salann a chur air); chomh luath is (ach mise greim a fháil air); murach (ach grásta Dé)
an gráinnín is lú de dhúil cheimiceach
dhá chnapán bheaga feola ar chúl na sróine a chuireann isteach ar an anáil nuair a atann siad
briseadh ar ghealltanas an phósta faoina bheith dílis do do chéile
corp a chur san uaigh; cur an choirp
faireog mhór sa chorp agus leacht searbh inti a ghlanann an fhuil
an cineál aimsire a bhíonn in áit
an ealaín a ghabhann le stiúradh eitleán
aerárthach atá níos éadroime ná an t-aer
rialú ar ghlaine agus ar theas an aeir i bhfoirgneamh nó i ngléas taistil
san ionad nó ar an ócáid (ag an doras, ag an damhsa); foinse (chuala mé agat féin é); i dtuairim (tá sé ina fhear uasal acu); i seilbh (is agat is fearr é); i bpáirt le (tá comharsana maithe againn); ag freastal ar (bhí an dochtúir aici); ag tagairt do thréithe nó staid nó eolas nó scil nó mothú nó imeachtaí nó dualgas nó fiacha nó buntáiste nó am nó faill etc. (bíodh ciall agaibh; bhí saol breá againn, tá léann acu, dá mbeadh snámh aige, tá cion aici air, bhí cluiche maith againn, tá an obair le déanamh agam, bhí airgead agam air, tá tosach agat orm, dá mbeadh bliain eile againn); le haidiacht (tá sé trom agat, ba mhaith againn é); le hainm briathartha (ag ithe, ag ól, ag díol, ag caint)
an chuid tosaigh den cheann; an chuid tosaigh den rud (aghaidh tí, aghaidh aille)
cur leis an bhfírinne, áiféis
oscailt nó poll an-domhain sa talamh, duibheagán
cosán fairsing idir chrainn isteach go dtí teach mór; sráid fhairsing agus crainn ar an dá thaobh di go minic
tréimhse eaglasta roimh an Nollaig
leacht géar a dhófadh an craiceann
acmhainn smaointe an duine, intinn; beocht, meanma
(leis an gcopail) mian (mar is áil leat)
leithscéal ag duine a bhfuil coir ina leith go raibh sé in áit éigin eile ag an am
galar ar chealla an choirp a fhásann agus a leathann
an t-oifigeach is airde céim i gcabhlach
millte ag an bhfearthainn; ainnis; craptha, míchumtha
rud a mhéadaíonn nó a ardaíonn fuaim; gléas a chuireann breis nirt le sruth leictreachais agus a ardaíonn an fhuaim ó ghléas raidió, etc.
gléas leis an neart i sruth leictreachais a thomhas
staid an atmaisféir (teas, fuacht, grian, fearthainn, etc.); (aimsir mhaith, drochaimsir); am, ré nó tréimhse; tráth den bhliain (aimsir na Nollag); tréimhse sheirbhíse le duine eile (in, ar, aimsir ag); foirm den bhriathar a léiríonn an gníomh a bheith láithreach, caite nó fáistineach, etc. (tá, bhí, beidh; cuireann, chuir, cuirfidh)
ar nós an ainmhí gan cumas réasúin; (le duine) tútach, garbh
ar nós an aingil
at gránna ar an bhfaireog thíoróideach
bád a choinneáil sa bhall céanna ar an uisce; fanacht ar foluain gan chorraí san aer
an focal aithne a thugtar ar dhuine nó ar rud nó ar áit; cáil, clú; ainmfhocal
a bhaineann le hainmhithe, ar chuma an ainmhí; brúidiúil
an tuiseal ina mbíonn ainmní abairte
(sa ghramadach) an rud a dtugann an briathar faisnéis faoi
(le galar, tinneas) i ngreim (chuaigh an slaghdán in ainseal air)
foréigneach, a imríonn an lámh láidir
an bád sa Bhíobla a shábháil Naoi agus a theaghlach agus na hainmhithe a bhí inti ó bhá sa Díle
an ceann polaitiúil atá ar Roinn Stáit, mar shampla, an tAire Oideachais
duine a fhéachann i ndiaidh an airgid i mbanc nó i siopa nó in oifig
díol, tuillteanas (is maith an airí air é); duine ar fiú nó ar cóir rud a dhéanamh dó
