Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
ardmhéara
ardnós
ardoifigeach
ardrang
ardrí
ardteistiméireacht
ardtrathnóna
ardú
aréir
argail
argain
argóint
arís
arm
armacas
armadóir
armáid
armáil
armas
armchúirt
armlann
armlón
armóin
ardú could be a grammatical form of:
ardaigh »
ardú fir tógáil in airde (ardú ón talamh); cur suas nó chun cinn (ardú céime); dul suas (cnoc a ardú); tógáil (rud a ardú leat)
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
at, bolgadh; an iomarca airgid ag imeacht i gcomórtas lena bhfuil d'earraí á dtáirgeadh agus dá bhrí sin ardú rómhór a theacht ar thuarastail agus ar phraghsanna
tuairim ró-ard díot féin; uabhar; sásamh, ardú croí, as rud a dhéanamh go maith
éadach síoda agus patrún ardaithe air
coiscéim; ardú (céim suas); ísliú (céim síos); ardú amháin i staighre nó i ndréimire; aonad tomhais (céim teochta, fiche céim celsius, uillinn tríocha céim); seasamh nó stádas saoil (céim chreidiúna, íseal i gcéim); gradam ollscoile (céim B.A.); cruatan (céim chrua)
cluiche foirne ina gcaitear liathróid mhór isteach i gcochall ardaithe
crann tógála chun rudaí troma a ardú, géag mhór fhada air agus ulóg ar a ceann amuigh
duine a chur chun báis ar chroch le rópa a chur timpeall a mhuiníl agus ligean dó titim; cur suas ar thairne, crúca etc. (pictiúr, pota, a chrochadh; seol a chrochadh); tógáil, ardú (ancaire a chrochadh; croch leat é); scaipeadh, imeacht as (chroch an ceo; croch leat!)
ar crochadh; ardaithe; ard, géar (aill chrochta, cosán crochta)
éirí nó ardú i bpraghas
seasamh suas (ó bheith sínte nó suite); teacht as an leaba; teacht aníos (éirí gréine); ardú (gaoth ag éirí); ard (éirí i mbóthar)
ardú meanman; rith croí
a éiríonn, ardaithe; ceannairceach; ádhúil, rafar
breoiteacht a ngabhann ardú teochta agus rith cuisle léi
rópa chun seolta, bratacha etc. a ardú nó a ísliú
barra miotail nó adhmaid buailte ar thaca agus ceann de á bhrú síos chun rud éigin trom ar an gceann eile a bhogadh nó a ardú
dul nó cur i méid; breis, ardú (méadú ar luach)
aigne, intinn; staid intinne, misneach, aigeantacht (tá ardú meanman ann); fonn (do mheanma a bheith le rud)
dréacht ceoil nó filíochta a bhfuil corraí croí agus ardú meanman ann
fearas chun meáchain throma a ardú (mar atá, chun cuid d'fheithicil a ardú le go bhféadfaí bonn a athrú nó a dheisiú)
go dtí áit nó céim níos airde (dul suas ar stáitse; suas an staighre, an sliabh); ar leibhéal níos airde (dhá urlár suas); ardaithe, éirithe (tá na costais suas); in airde (seas, éirigh, suigh suas; tá an ghealach suas); ar bun, cearr (tá rud éigin suas); beo (an t-aos óg atá suas anois); go hiomlán (glan suas an teach)
rópaí, ulóga etc., chun ualaí a ardú; rigín (loinge)
uirlis chun breith ar rudaí agus iad a ardú (tlú tine, tlú siúcra)
bealach nó bóthar ardaithe
ardú suas (clocha a thógáil); piocadh suas (ag tógáil muiríní); díriú suas (crann báid a thógáil); cur suas (ag tógáil tí); tabhairt suas (ba, éanlaith, a thógáil; tógadh le Gaeilge í); ardú, múscailt (tóg do chroí; raic a thógáil; cé a thóg an cheist?); dreapadh (céimeanna staighre a thógáil); bailiú (cíos a thógáil); piocadh suas (paisinéirí a thógáil; is uaidh a thóg mé an slaghdán, an t-amhrán); glacadh (an méid a thógfadh an bus; thóg sé mar achasán é; lá saoire a thógáil; coiscéim a thógáil); bordáil (traein a thógáil); breith chun siúil (cé a thóg mo leabhar?); sealbhú (tóg do shuíochán); toghadh (Seán an t-ainm a thóg sé); gabháil (an bealach a thóg sé); glacadh mar shampla (tóg Brian anseo); glacadh le (ní thógfainn £10 air); baint as (thóg sé bliain orm); (le dlí) gabháil (thóg Gardaí é); baint, gnóthú (is í Máire a thóg an duais); agairt (ná tóg orm é)
ardú meanman
coimeádán leathan leibhéalta agus ciumhais ardaithe amuigh air chun bia nó deoch nó gréithe boird a thabhairt thart
roth agus clais ina fhleasc a dtéann corda, slabhra etc., isteach ann chun rudaí troma a ardú, puilín
cromán nó hanla chun roth meaisín a chasadh nó chun rópa nó cáblaí etc., a tharraingt isteach; meaisín a úsáidtear chun ardaithe
