DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
ceann den dá rud chrua cosúil le cnámh a fhásann ar cheann ainmhithe áirithe (ar nós eallach, fianna etc.); cuach óil; gob (diallaite, ancaire, etc.); gléas ceoil gaoithe (a bhíodh déanta as adharc uair amháin, ach gur gléas miotail atá inniu ann); gléas rabhaidh (i bhfeithicil)
tinneas cnámh a thagann ó shéideadh ailt
fíochán snáithíneach solúbtha feola a cheanglaíonn na cnámha dá chéile sa chorp
cnámh faoin muineál idir cnámh an uchta agus an slinneán, dealrachán
substaint mhiotalach a fhaightear in aolchloch, cailc, marmar agus coiréal (Tá gá ag daoine agus ag ainmhithe le cailciam chun a gcnámha agus a bhfiacla a neartú)
cnámh thosaigh ar alt na glúine
cnámha, fuíoll béile; (le tine) cráindó
cnag a bhualadh; leagan, síneadh (cnagadh le fiabhras é); sárú (tá na ceithre scór cnagtha aige); briseadh (cnámh a chnagadh); cogaint (úll a chnagadh)
lán de chnámha; garbh, a bhfuil cnámha móra ann
creatlach; duine nó ainmhí gan ann ach na cnámha; conablach
an chuid den chorp síos ón gcoim ar an dá thaobh lena n-áirítear barr chnámh na leise, cromán
corróg, barr chnámh na leise; gléas le hanla crom a úsáidtear san innealtóireacht
cnámh faoi bhun an mhuiníl thart
corp nó cnámha a thógáil as an uaigh
an fheoil agus an chnámh ina seasann na fiacla; béal mantach
ceann de na cnámha cuara a thagann ón gcnámh droma thart ar dhá thaobh an bhrollaigh mar chliabh cosanta; ceann de na lataí adhmaid i gcabhail báid
an rud bog (matáin, etc.) a chlúdaíonn cnámha an duine agus an ainmhí; an chuid de chorp an ainmhí a úsáidtear mar bhia; raimhre (feoil a chur suas, a chailleadh)
stráice caol adhmaid, miotail etc.; banda cinn; slis feola nó éisc agus na cnámha bainte aisti; fillteog
substaint bhog ghléineach a fhaightear as cnámha agus matáin agus craiceann ainmhithe agus a úsáidtear i mbianna áirithe nó mar ghliú
an chnámh ar an dá thaobh den aghaidh siar ón smig
(le hainmhí) gan cnámh droma
fíochán righin cordach a ghreamaíonn matán de chnámh, féitheog
ainmhí allta, arracht, reiptíl; ainmhí beag lúbarnaíola gan ghéag gan chnámh droma; cuiteog
ithe glan (cnámh a phiocadh); toghadh, roghnú (pioc do rogha ceann); bailiú, cnuasach (ag piocadh bairneach, bláthanna); glanadh, slachtú (tá sí á piocadh agus á pointeáil féin)
ribe gruaige; snáithe; luid, giobal; pioc, blúire (níl ruainne ar a chnámha; ruainne tobac)
cnámh leathan thanaí na gualainne ar dhá thaobh an droma
substaint bhog i gcnámh; misneach, sprid (níl smior na smúsach ann); croí, lár (dul go smior an scéil; Gael go smior é)
píosa feola le beiriú (agus cnámh an ailt ann de ghnáth); ailp dhearg feola
cos nó trunc crainn; cos cabáiste etc.; ceap (gunna, ancaire, céachta); fréamh (focail); pór (daoine); ainmhithe feirme, eallach; stór earraí; airgead a infheistítear i ngnó nó a thugtar ar iasacht don rialtas; leacht ina mbruitear feoil is cnámha is glasraí mar bhunús d'anraith
deacair a lúbadh nó a chorraí, docht, stalctha (ailt, cnámha, stuifeáilte)
stopadh anála mar gheall ar bhac éigin sa scornach (cnámh nó deatach mar shampla); breith ar scornach ar dhuine chun a anáil a bhaint de; múchadh (glór tachta)
greamú le chéile (miotal a tháthú); snaidhmeadh (cnámh ag táthú); ramhrú, cruachan (leite, císte, ag táthú); aontú (an tír a tháthú)
siúnta i bhfuáil nó idir dhá chnámh; focail i ndiaidh a chéile ag tosú ar aon fhuaim nó litir
taca, teannta; cuaille; cnámh
ceann de na cnámha sa chnamh droma
ainmhí a bhfuil cnámh droma ann
ceann de na gathanna láidre a ghabhfaidh trí gach rud beagnach ach miotal agus cnámh (Bíonn na cnámha le feiceáil go soiléir ina scáileanna dorcha i bhfótagraf x-ghathach ní hionann is na páirteanna ina dtimpeall)