Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
comhar
comharba
comharchumann
comhardú
comharsa
comharsanacht
comharsanúil
comhartha
comharthú
comhbhá
comhbhrón
comhchaidreamh
comhcheangal
comhcheilg
comhchéim
comhcheol
comhchoirí
comhchosúil
comhdháil
comhdhlúite
comhdhuille
comhdú
comhfhad
comhartha fir4 marc (comhartha cluaise, comhartha ceiste); nod a thugann rud le fios (rinne sé comhartha dom); tuar a léiríonn rud atá le teacht (comhartha fearthainne); rian, cosúlacht (comhartha scine; ní bhfuair sé ach comhartha); aird, ceann (ná tóg aon chomhartha de); fógra, méar eolais (comharthaí bóthair); rian aitheantais (comharthaí aithne, comharthaí sóirt)
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
feiste slat nó sreang a ionramhálann comharthaí raidió nó teilifíse
béim ghutha ar shiolla cainte; comhartha fuaime nó béime ar litir scríofa
comhartha; tréith
bata crúcáin mar a bhíodh ag aoirí caorach sna scéalta, nó mar a bhíonn ag easpag mar chomhartha gur aoire spioradálta é; lúibín gruaige
marc ar barr uisce mar chomhartha do loingeas etc.
gléas le brú an aeir a thomhas mar chomhartha ar staid na haimsire
léiriú; marcáil; comhartha a dhéanamh
ciorcal nó aon ní i bhfoirm ciorcail, fonsa óir etc., a chaitear ar an méar; dual (gruaige); bogha gealaí, gréine (comhartha drochaimsire, más fíor); breacadh (fáinne an lae); suaitheantas i bhfoirm fáinne a chaitheann Gaeilgeoirí
cló, cruth; foirm, íomhá (i bhfíor Dé a cruthaíodh sinn); comhartha (fíor na Croise); cuma, cruth (fíor na hoibre a chur ort féin); imlíne (fíor na spéire); ciumhais (fíor aille)
scéala bolscaireachta a dhéantar nó a thaispeántar go poiblí (fógra cruinnithe); rabhadh (fógraí bóthair); comhartha, clár nó póstaer nó a leithéid a mbeadh eolas scríofa air (fógra siopa; clár fógraí)
focail nó comharthaí i bhfoirm achomair a léiríonn smaoineamh nó riail ar leith, ar nós H₂O = uisce
rud a thugtar mar dheimhniú go ndéanfar rud éigin (dul i ngeall ar rud); airgead a chuirtear ar iomaitheoir i gcomórtas (geall a chur ar chapall i rás); comhartha dúshláin (geall comhraic); bua, duais (an geall a bhreith ó dhuine); dealramh, cuma (tá geall fáis sna barra)
córas gasta scríbhneoireachta le comharthaí fuaimeanna in ionad litreacha
duine a ghlacann rud; gléas a ghlacann comharthaí raidió etc.
comhartha, tuar (mana deor); dearcadh (an mana atá acu dúinn); abairt ghonta chun duine a spreagadh (ar nós Bí ullamh!)
spota nó stríoc; comhartha, séala; aonad áirimh fiúntais i scrúdú (150 marc sa Ghaeilge); sprioc, targaid
staf faoi bharr ornáideach a úsáidtear mar chomhartha údaráis ar ócáidí móra
comhartha treo ag cúinne nó crosaire
comhartha dealaithe (-)
comhartha, marc nó tuairisc ghearr chun aird a dhíriú ar rud éigin; litir ghearr; píosa páipéir a úsáidtear mar airgead (nóta puint); fuaim amháin cheoil
gradam, ardmheas (is mór an onóir liom é); comhartha ardmheasa (garda onóra); ionracas (ar m'fhocal is ar m'onóir)
móide; mar aon le; an comhartha suimithe (+) idir uimhreacha, mar atá 6 + 3 = 9
córas craolacháin nó glacadóireachta comharthaí ar thonnta leictreamhaighnéadacha ar an aer gan sreang cheangail ar bith; an gléas a dhéanann an ghlacadóireacht sin
solaoid, cás a thugtar le cásanna eile a léiriú; duine nó rud a fhónann mar phatrún le leanúint nó le seachaint (ní maith an sampla dá chlann é); cuid bheag de rud a léiríonn cad é mar shórt é an t-iomlán (sampla de mo chuid oibre); comhartha iontais (samplaí is míorúiltí); ainniseoir bocht
comhartha; ádh, rath, áthas (sonas agus séan ort)
rud a sheasann do rud eile (is í an chros siombail na Críostaíochta); sín nó comhartha giorraithe le rud áirithe a léiriú (mar + chun suimithe, ÷ chun roinnte)
marc le haimsiú nó le sroicheadh; marc teorann; comhartha talún; pointe, spota, áit choinne; pointe ama (rud a íoc ar an sprioc); cuspóir, ceann cúrsa (ceann sprice a bhaint amach)
comhartha nó marc aitheantais; comhartha ballraíochta nó céime; seó, radharch, feic (ná déan suaitheantas díot féin; bhí suaitheantas daoine ann)
comharthaí raidió nó teilifíse a chur amach
gléas nó stáisiún raidió chun comharthaí raidió a tharchur
geis, drochthuar, comhartha mí-áidh; cosc
comhartha ar rud le teacht (tuar tubaiste, ceatha); tairngreacht (ag tuar oilc, báistí); tuilleamh, tabhú (tuar an t-ádh agus tiocfaidh sé)
tacú le hiarrthóir nó le rún le comhartha a dhéanamh ar phíosa páipéir nó le hardú lámh; tacú le páirtí polaitíochta nó le hiarrthóir i dtoghchán;
