Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
craosfholcadh
craosghalar
crapadh
crapall
craplachán
craplaithe
craplú
cré
creabhar
creach
creachadh
creachán
créacht
créachta
créafóg
creagach
creagán
créamadh
créamatóiriam
creat
creathach
creathán
creathánach
cré1 bain4 barr na talún mar a bhfásann féar agus plandaí, ithir; cineál áirithe ithreach atá righin agus a chruann le bácáil, agus a dhéanann brící agus earraí cré
cré2 bain4 ailt chreidimh i bhfoirm paidre (Cré na nAspal)
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
rud a líonann spás agus is féidir a láimhseáil nó a fheiceáil, etc.; stuif nó substaint fhisiciúil; an stuif a ndéantar rud as, ar nós olann, cailc, cré, etc.; an rud atá i gceist nó faoi thrácht (ábhar na cainte); cúis (ábhar gáire); cúrsa (tá sé ag imeacht ar a ábhar féin); suim áirithe (ábhar airgid); sileadh i gcneá, angadh; duine a bhfuil tréith nó aidhm ar leith aige (ábhar dea-dhuine, ábhar sagairt); pas, beagán (tá sé ábhar daor)
cócaireacht in oigheann; goradh cré-earraí nó brící
cré alúmanaim
bloc de chré bhácáilte chun tógála
aolchloch bhog bhán a úsáidtear chun scríobh ar chlár dubh; cré chailce; marc cailce, teorainn (dul thar cailc le rud)
cruach rudaí i mullach a chéile mar a bheadh clocha nó cré; moll, cnap, cúil
eaglais; reilig (cré na cille); aonad beag d'ábhar beo (cealla fola); aonad de bhataire leictreach
balla cré nó cloch thart ar ghort
cré
earra cré nó potaireachta
cosúil le cré nó a bhaineann léi
= do3 , de + a5 (an chré dá ndearnadh sinn; gach pingin dá bhfuair sé; an té dá dtug mé gean)
blúire (dabhaid chré)
gaíon, cré mhoirtéil; lathach righin
cré atá thíos faoin ithir, gaíon
an chuid de phlanda nó de chrann atá faoi thalamh agus a shúnn bia as an gcré, rúta; bun, foinse (duine uasal ó fhréamh)
glanadh fiaile agus bogadh cré le grafán; talamh grafa
uirlis le fiaile a ghlanadh agus an chré a bhogadh idir phlandaí
talamh; cré; talamh dearg
cré bhog fhliuch, láib, pluda
port cré atá ard leibhéalta agus é cosuil le céim mhór
saibhir, trom (cré mhótúil); borb, méith (bia mótúil)
cré mhín; mionrabh
ábhar datha ó bhuí go dearg a fhaightear as cré mhín agus cac iarainn
feadán miotail, plaistigh nó cré trína ritheann uisce, gás etc.; cos agus ceann amuigh uirthi chun tobac a chaitheamh
duine a dhéanann earraí as cré bhácáilte
uirlis ghairdín nó feirme a bhfuil lámh fhada uirthi agus fiacla trasna amuigh ann chun duilleoga nó féar a bhailiú nó chun cré a réiteach
port cré; timpeall nó ciorcal cré
deannach, cré, láib, ola, gréisc, nó smál ar bith eile a thruaillíonn rud i gcaoi gur gá é a ghlanadh; (le caint, smaointe etc.) gáirsiúlacht; (le talamh) fiaile; ceobhrán, brádán (salachar báistí)
tanaí tearc, tanaithe (cré, casóg, scáinte)
brat éadrom tanaí (sceo beag ime, cré, uisce)
díobháil uafásach, ár, creach; scamhachán (scrios ingne); sceo, brat (cuir scrios beag cré ar an iomaire)
sluaisteáil; cur cré suas le sluasaid
cineál de spád leathan chun cré etc. a thaoscadh; lán sluaiste
(le cré, móin etc.) trom, fliuch
an domhan (neamh agus talamh); uachtar crua an domhain os cionn uisce nó faoi uisce (titim ar an talamh; chuaigh an long i dtalamh; poll faoi thalamh); ithir, cré (talamh méith; an talamh a leasú); críoch, tír (talamh na hÉireann, ar thalamh an domhain); maoin talún (tiarna talún; tá teach is talamh aige); ball, spota (talún); bonn, bunús (ar thalamh slán)
scláta de chré bhácáilte nó de choincréit a úsáidtear mar dhíon ar thithe, chun urláir a chlúdach etc.
ceardaí a mhúnlaíonn earraí adhmaid, cré, etc. ar deil, deileadóir
(le duine, rud) meáchan mór a bheith ann; tiubh (cré throm); raidhsiúil (bhí fómhar trom acu i mbliana); géar (gortú trom, cathú trom); dian (ná bí trom ar na páistí); caifeach (bheith trom ar bhróga, ar éadach; nach tú atá trom ar airgead); domhain, fuaimintiúil (ar chúiseanna troma tathagacha); ciaptha (is í m'intinn atá trom); torrach (trom ar leanbh); dú-, dorcha (trom gorm, trom dearg)
cré, gaineamh, gairbhéal etc., a thagann le huisce abhann agus a fhanann ar thalamh íseal
cré; corp (úir an duine)
