Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
critic
criticiúil
criú
cró
crobh
crobhaing
croca
croch
cróch
crochadán
crochadh
crochadóir
cróchar
crochta
crochtín
cródhearg
cróga
crogall
croí
croíbhriste
croíbhrú
cróice
croílár
croch bain2 cros (an Chroch Chéasta); fráma adhmaid chun coirpigh a chrochadh air; fráma chun potaí a chrochadh air
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
leaba luascáin de líontán nó de chanbhás agus í crochta le rópaí ar gach ceann di
spíce d'aol silte, agus é cruaite arís, a bheadh crochta anuas as an díon in uaimh
crúca, baclainn; píosa adhmaid nó miotail sáite i mballa nó sa talamh le rudaí a chrochadh air nó a cheangal de
fáinne bláthanna le cur ar cheann duine nó le crochadh ar rud éigin mar ornáid
leithead éadaigh agus dathanna éagsúla air, crochta ar cuaille (uaine, bán agus flannbhuí na dathanna atá ar bhratach na hÉireann)
ball éadaigh gan muinchillí crochta ar na guaillí; bóna cóta nó casóige
stumpa mór crainn; carraig mhór; ardán crochta; bac i mbealach
crochadh ar chros; sciúrsáil, clipeadh
bioranna oighir ar crochadh tar éis oighear a dhéanamh d'uisce silteach
seastán etc. le héadaí a chrochadh air
duine a chur chun báis ar chroch le rópa a chur timpeall a mhuiníl agus ligean dó titim; cur suas ar thairne, crúca etc. (pictiúr, pota, a chrochadh; seol a chrochadh); tógáil, ardú (ancaire a chrochadh; croch leat é); scaipeadh, imeacht as (chroch an ceo; croch leat!)
ar crochadh; ardaithe; ard, géar (aill chrochta, cosán crochta)
suíochán crochta ar ropaí nó ar shlabhraí
brat éadaigh crochta ar fhuinneog nó ar bhéal stáitse
an chuid d'ainmhí, d'eitleán etc., a ghobann uaidh siar; an taobh thiar de dhuine nó de rud (ná bí crochta as m'eireaball; líon eireabaill); íochtar (eireaball cóta, léine)
rud a bhíonn ar sileadh nó ar crochadh le rud eile, mar a bhíonn an píosa éadaigh ar bhéal póca
áiléar nó urlár suíochán thuas go hard in eaglais nó in amharclann; seomra fada a bhfuil pictiúir crochta ann
lámh stiúrtha (rothair, céachta etc.); lámh chrochta (buicéid, sáspain etc.); géag nó cos fhada
ar sileadh nó ar crochadh gan anam
maide crochta ar dhá rópa le bheith ag luascadh agus ag gleacaíocht air
an teanga chrochta a úsáidtear i gcáipéisí oifigiúla
bláth crochta (milleanna fiúise)
crochadh páipéir ar bhallaí
biorán (pionna gruaige, srathrach); peig, biorán crochta (éadaí ar phionna; pionnaí pubaill); bloc beag adhmaid a úsáidtear mar chuspóir i gcluichí babhlála
bruach crochta (ar scéimh na haille)
ardán do dhaoine le suí nó le seasamh ann ag faire ar chluichí spóirt; ball troscáin le rudaí a chur ann nó a chrochadh air, nó a thaispeáint air
(le huisce etc.) titim ina bhraonta; (le hallas etc.) cur (sileadh súl, fola); draenáil (talamh a shileadh); crochadh (a gruaig ag sileadh léi); filleadh (tá an mhallacht ag sileadh air); lagú (silte ag an ocras; an dream bocht silte); braon, ábhar (sileadh i gcneá)
sprochaille cosúil le teanga bheag atá ar crochadh i gcúl an bhéil
oirnimint chrochta; bláth crochta nó silte
go dtí áit níos ísle (dul síos an staighre, síos chun na trá); ar crochadh nó ar sileadh (bhí a gruaig síos léi); ó thuaidh (síos go Cúige Uladh)
sraith (féir, arbhair etc.); triopall ar crochadh (slaodanna gruaige); scailp, babhta, néal (slaod tinnis, slaod codlata); rafta
ardán; aon áit chrochta in amharclann nó i halla a léirítear seó air; seastán (stáitse naomhóige); scafall; áit, ionad (is é do stáitse go maidin é; a stáitse ar neamh)
ceann de dhá fháinne nó lúb ar crochadh le diallait mar thacaí do chosa an mharcaigh
