DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
san ionad nó ar an ócáid (ag an doras, ag an damhsa); foinse (chuala mé agat féin é); i dtuairim (tá sé ina fhear uasal acu); i seilbh (is agat is fearr é); i bpáirt le (tá comharsana maithe againn); ag freastal ar (bhí an dochtúir aici); ag tagairt do thréithe nó staid nó eolas nó scil nó mothú nó imeachtaí nó dualgas nó fiacha nó buntáiste nó am nó faill etc. (bíodh ciall agaibh; bhí saol breá againn, tá léann acu, dá mbeadh snámh aige, tá cion aici air, bhí cluiche maith againn, tá an obair le déanamh agam, bhí airgead agam air, tá tosach agat orm, dá mbeadh bliain eile againn); le haidiacht (tá sé trom agat, ba mhaith againn é); le hainm briathartha (ag ithe, ag ól, ag díol, ag caint)
uair eile, athuair, ina dhiaidh sin; fós (níos fearr arís)
an duine is fearr i gcoimhlint; bulaí
biseach a fháil, éirí níos fearr, dul i bhfeabhas; méadú
an ceann is fearr i gcomórtas nó in iarracht (bua a fháil); tabharthas ó Dhia (bua cainte, bua ceoil); maitheas, fiúntas (bua dá bhfuil ag an léann); cáilíocht ar leith (cloch bhua)
cén ceann nó duine díobh (cé acu is fearr leat? níl a fhios agam cé acu)
an iarracht is fearr ionat
samhail den rud is fearr ar fad nó is giorra do bheith foirfe
sciobthacht, mire, tapúlacht; túisce (dá luaithe is ea is fearr é)
cuid mhór, a lán (mórán daoine; le mórán dua; níl sé mórán níos fearr)
mír ghuítheach dhiúltach leis an gcopail (mura fearr nára measa; nárab amhlaidh duit)
is mó nó is fearr nó is tábhachtaí
gunna agus bairille fada air a bhfuil eitrí bíseacha taobh istigh air chun an piléar a dhíriú níos fearr
an rud a thoghtar (bain do rogha astu; is tú mo rogha); an rud is fearr le duine (mo rogha bean, rud); malairt (níl an dara rogha agam); togha, scoth (is í rogha ban Éireann í)
an iarracht is fearr is féidir le duine a dheamamh
duine a fhéachann ar an gceann is fearr de scéal, duine dóchasach
toghadh déanta air; den chuid is fearr, den scoth; den chuid is measa (amadán tofa)
an scoth, an chuid nó an ceann is fearr