DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
uirlis le lann chuartha agus doirnín beag chun féar, arbhar etc. a bhaint; an giall íochtair (corrán géill)
géilleadh do rud nó glacadh leis go bhfuil sé fíor (creidim i nDia; ná creid focal uaidh); onóir, ábhar measa (is creidiúint don tír é); cáil (a chlú is a chreidiúint)
chuig, go, go dtí (ag dul don Spáinn); chun cóngaracht nó gaol a léiriú (gar don áit, is mac dom é); ar láimh, i leith (tabhair, taispeáin, dó é; bheith dílis, go maith, do dhuine); le briathra géillte (d'umhlaigh sé, bheannaigh sé, dó; ná géill dó); gan bhriathar (bia don ocrach, Nollaig faoi mhaise daoibh); le haidiachtaí (is breá duit é; b'fhíor dó é; is cuma duit); gan an chopail (duitse é seo); le linn (ag teacht abhaile dom; sa chomhrá dúinn) do + a4 , a5 = dá2 ,3 ; do + an = don; do + ar = dar3 ; do + ár2 = dár1 ; do + ar3 = dár2
freagra a thabhairt; réiteach (dhá rud ag freagairt dá chéile); géilleadh (capall ag freagairt do spoir); comhlíonadh (dlí a fhreagairt)
tabhairt suas, stríocadh (géilleadh don namhaid); bheith umhal (géilleadh do Dhia); tabhairt isteach (géilleadh do phiseoga); admháil (géilleadh d'argóint); tosach a thabhairt do (slí a ghéilleadh do dhuine); freagairt (ghéill an bád don stiúir)
guth nó fuaim (glór duine, glór na habhann); caint (ná géill dá nglórtha)
ísliú (brataí, seoil); sroicheadh nó bualadh calafoirt; géilleadh, umhlú (misneach gan stríocadh)
galar tromchúiseach (glas fiacla) a chuireann glas ar mhatáin an ghéill, agus a thagann de bharr frídín a theacht isteach sa sruth fola trí chneá
uirísle; géilleadh; ómós, meas
umhlaíocht a thaispeáint; ceann a chromadh, glúin a fheacadh; géilleadh