Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
gleacaí
gleacaíocht
gleadhradh
gleann
gleannach
gleanntán
gleanntóir
gléas
gléasadh
gléasra
gléasta
gleic
gléigeal
gléine
gleo
gleoiréis
gleoiseach
gleoite
gleoiteog
gleorach
gleotháil
gliadar
gliaire
gléas1 fir1 áis nó uirlis (gléas ceoil, gléas tógála); deis, dóigh (gléas beatha); ord, eagar, caoi cheart (rud a chur i ngléas); éadach, feisteas (cuir gléas ort féin); an príomhnóta i bpíosa ceoil
gléas2 fir1 snas, loinnir (gléas i leathar, i gcraiceann bó)
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
uirlis, gléas; áis, seirbhís
ceann den dá rud chrua cosúil le cnámh a fhásann ar cheann ainmhithe áirithe (ar nós eallach, fianna etc.); cuach óil; gob (diallaite, ancaire, etc.); gléas ceoil gaoithe (a bhíodh déanta as adharc uair amháin, ach gur gléas miotail atá inniu ann); gléas rabhaidh (i bhfeithicil)
rialú ar ghlaine agus ar theas an aeir i bhfoirgneamh nó i ngléas taistil
rud a mhéadaíonn nó a ardaíonn fuaim; gléas a chuireann breis nirt le sruth leictreachais agus a ardaíonn an fhuaim ó ghléas raidió, etc.
gléas leis an neart i sruth leictreachais a thomhas
duine nó gléas a aimsíonn rud
gléas nuachumtha
gléas, gaireas, fearas, gar (áis a bhaint as rud); saoráid (áiseanna cócaireachta)
gléas a thugann rabhadh (aláram tine, clog aláraim)
gléas le daoine a thabhairt ó urlár go hurlár i bhfoirgneamh ard
gléasadh taitneamhach ar nótaí ceoil; orgán beag
páirteanna ceoil a ghléasadh go taitneamhach
gléas ceoil agus téada air cosúil le giotár
gléas iompair le roth amháin a sháitear leis na lámha
gléas le brú an aeir a thomhas mar chomhartha ar staid na haimsire
gléas ceoil adhmaid a bhfuil fuaim tholl aige
lán béil; greim; féasrach; an chuid de ghléas ceoil a séidtear tríthi
leacht gliúch le gléas a chur ar pháipéar nó le snas mín a chur ar bhalla
gléas le saighead a scaoileadh; gléas le veidhlín a sheinm; fáinne thart ar an ngrian nó ar an ngealach
gléas chun aer a shéideadh faoi thine nó trí phíopaí orgáin etc.
gléas feistithe le guairí chun cíortha, glantóireachta nó péinteála etc.; scuab
bheith gléasta i (éadach, bróga, a chaitheamh); ithe, slogadh (bia, deoch, cógas, a chaitheamh); úsáid (snaois, tobac, a chaitheamh); diomailt, ídiú (ag caitheamh airgid, na haimsire); teilgean, radadh (cloch, dorú, a chaitheamh); scoitheadh, gearradh (léim a chaitheamh, cúinne a chaitheamh); druidim (ag caitheamh ó thuaidh); iallach (cé a chuirfidh an caitheamh orm?); briathar cúnta, á úsáid le briathra eile le riachtanas nó dualgas a léiriú (caithfimid a bheith sa bhaile faoin oíche; caithfear an t-airgead a fháil ar ais)
bolscaire; gléas bolscaireachta
gléas rothlánach ar ché nó ar bord loinge le cáblaí troma a tharraingt isteach
gléas chun olann a chíoradh nó a chardáil
gléas ar nós bosca beag chun pictiúir a thógáil
dréacht ceoil do cheithre ghuth nó ghléas; an fhoireann a cheolann é sin
gléas ceoil gaoithe cosúil le feadán fada agus aon gheocán amháin ann
gléas ceoil mór le fráma triantánach agus sreanga a phioctar leis na méara
gléas a athraíonn an voltas i sruth leictreach
cloch líofa, gléas líofa speile, etc.
ball miotail a dhéanann cling nuair a bhuailtear é, cloigín; gléas a thomhaiseann agus a léiríonn an t-am
dréacht ceoil do ghléas ceoil áirithe agus ceolfhoireann á thionlacan
deasú, socrú, gléasadh, ullmhú; deisiú
gléas ceoil atá cosúil le troimpéad ach é níos caoile as a bharr
gléas agus snáthaid mhaighnéadach ann a úsáidtear chun treo a rianú; imlíne, teorainn
gléas tarchurtha teasa etc.
gléas beag ceoil le boilg agus cnaipí
gléas ar dhéanamh scriú chun coirc a bhaint as buidéil
lámh mhór; ladar, lapa; lán láimhe; gléas le dhá pháirt d'inneall a ghreamú nó a scaoileadh
gléas le cónra a iompar
corróg, barr chnámh na leise; gléas le hanla crom a úsáidtear san innealtóireacht
dréacht ceoil do chúig ghuth nó ghléas; an fhoireann a cheolann é
éadaí ar nós cóta is treabhsar, nó seaicéad is sciorta, a chaitear le chéile; gléas, fearas (culaith capaill, culaith loinge, culaith céachta)
díbirt as (cuireadh as a bpoist iad); cosc ó, cur ó (chuir tú as gléas é); múchadh (solas a chur as); ligean amach (uaill a chur asat); cur mar fhad le (píosa a chur as rud); goilleadh ar (cad tá ag cur as duit?)
cóiriú, socrú; gléasadh; ullmhú (bia); ceartú in áit (deasaigh isteach liom); díriú, aimsiú (buille a dheasú ar dhuine)
éan de chineál an loin a bhfuil clúmh gléasta dorcha air agus spotaí liathbhána ann
gléas ceoil cruinn atá folamh istigh ann agus é déanta mar a bheadh fráma agus craiceann sínte teann air agus a bhuailtear le bataí; aon ní atá ar dhéanamh druma (druma coscáin; druma ola)
bindealán; gléas fáiscthe
a bhfuil fáscadh déanta air, brúite nó cúngaithe ar a chéile; dúnta go docht; (le duine) fuinte, dingthe; néata, gléasta go gleoite
