Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
glanmheabhair
glanoscartha
glantachán
glantóir
glao
glaoch
glár
glas
glasáil
glasán
glasóg
glasraí
glasreo
glas-snaidhm
glasuaine
glé
gleacaí
gleacaíocht
gleadhradh
gleann
gleannach
gleanntán
gleanntóir
glas1 fir1 gléas daingnithe láidir do dhoras nó do gheata nach féidir a oscailt ach le heochair; greim docht iomrascála
glas2 aid1 ar dhath an fhéir nó an duilliúir ag fás; óg, neamhaibí (adhmad glas); gan taithí (tá an fear bocht glas air); neamhoilte (saighdiúirí glasa); lag i mbrí (deoch ghlas); dorcha liath (flainín glas); liathghorm (súile glasa); lonrach mar chruach (sceana glasa); fuar, gruama (aimsir ghlas); gan substaint (iasc glas)
glas3 fir1 dath glas
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
tor glas deilgneach a dtagann bláth buí air
rud a thochailt as an talamh nó a ghearradh nó a tharraingt den áit a bhfásann sé (clocha, féar, bláthanna a bhaint); rud a scaoileadh as a ionad nó as a ghreim (fuil, glas, a bhaint; duine a bhaint dá chosa); buachan
cluiche a imrítear le cleathóg agus trí liathróid ar bhord a bhfuil éadach mín glas air agus pócaí ar a chúinní agus ar a dhá thaobh
planda beag glas a fhásann in imeall uisce agus a úsáidtear le blas a chur ar bhia
glasra agus duilleoga móra glasa nó corcra air agus croí crua geal ann
fás beag íseal glas gan bhláth a thagann ina phaistí in áiteanna taise
glas caorach, bréidín glas
an t-ábhar a thugann an dath glas ar phlanda
éan mór spágach muineálach tanaí a shiúlann trí uisce (corr ghlas, corr mhóna, corr réisc)
glasra fada glas uisciúil a úsáidtear i sailéid agus i gceapairí
le boladh breá; glan, friseáilte; úr, glas
lí nó cosúlacht ruda nuair a bhíonn solas air (dath dearg, dath buí, dath gorm, dath glas); dealramh (dath na fírinne); dada, faic (níl a dhath, aon dath, fágtha)
fás glas a ghreamaíonn de bhalla (Tugtar eidheann air freisin)
píosa miotail chun glas a oscailt, nó chun clog etc. a thochras; oscailt (eochair eolais); siombail i scríobh ceoil a léiríonn airde an ghléis
éan mór farraige a bhfuil sciatháin fhada air agus dath glas agus bán de ghnáth (Tugtar faoileog agus faoileann air freisin)
an fás glas a chlúdaíonn goirt agus páirceanna agus a n-itheann ainmhithe é
caor fíniúna, toradh glas nó dubh a itear leis féin, nó a úsáidtear chun fíon a dhéanamh
fórsa a imirt (ar rud); (doras, glas etc.) a bhrú agus a oscailt le fórsa
cluiche ina mbuailtear liathróid bheag le clubanna thar réimsí fada talún isteach i bpoill ar phlásóga glasa
slata fada díreacha glasa a fhásann in imeall uisce
dath glas, bail an ruda atá glas
daingniú le glas
ainmhí crainn, rua nó glas, é creimneach agus eireaball fada air
planda glas faoi dhuilleoga móra boga a itear le sailéad
nua, gan a bheith cleachtach le; glas, neamhaibí; neamhghnách
gort mór glas; faiche, réileán (páirc imeartha); clós (páirc aonaigh, ghluaisteán)
(ceann de) na síolta glasa inite a fhásann i gcochall planda dreaptha; eochraí éisc
foirgneamh a gcoinnítear coirpigh faoi ghlas ann ar feadh téarmaí éagsúla; téarma coinneála amhlaidh
duine faoi ghabháil, nó faoi ghlas i bpríosún
stríocach; glas, liath nó liathdhonn; lachna; glas, gruama (aimsir riabhach)
préachán dubh; duine glas neamhoilte
stór aerdhíonach nó poll chun beatha ghlas a choinneáil d'ainmhithe; an bheatha féin
scraith bheag, blúire d'fhód glas
clúdaithe le fód glas nó le scraithíní; clúdaithe le rais nó gearba
fás beag íseal glas agus cluasa air (trí cinn de ghnáth) atá roinnte ina dtrí chuid (suaitheantas de chuid na hÉireann)
(le crann, tor etc.) a fhanann glas tríd an mbliain amach
glasra a bhfuil cosa fada ramhra air (a choinnítear ó sholas na gréine chun go mbeidís geal in ionad a bheith glas mar is dual dóibh)
caor ghlas a mbíonn spíonta nó deilgne beaga amuigh air
breac-, glas-
cos nó trunc crainn; cos cabáiste etc.; ceap (gunna, ancaire, céachta); fréamh (focail); pór (daoine); ainmhithe feirme, eallach; stór earraí; airgead a infheistítear i ngnó nó a thugtar ar iasacht don rialtas; leacht ina mbruitear feoil is cnámha is glasraí mar bhunús d'anraith
galar tromchúiseach (glas fiacla) a chuireann glas ar mhatáin an ghéill, agus a thagann de bharr frídín a theacht isteach sa sruth fola trí chneá
seal gearr (treall oibre); taom, taghd (tá treall ann); paiste (treallanna glasa san fharraige)
úr, glas, tais
