Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
glóraíl
glórmhar
glota
glóthach
glothar
gluair
gluaireán
gluais
gluaiseacht
gluaisrothar
gluaisteán
glúcós
glugar
glúin
gnách
gnaíúil
gnaoi
gnás
gnáth
gnáth-
gnáthamh
gnáthóir
gnáthú
gluais bain2 nóta míniúcháin; foclóir i ndeireadh scríbhinne
RELATED MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
bogadh nó gluaiseacht dá laghad (do lámh a chorraí; corraigh thú féin); tógáil, adhaint (is furasta é a chorraí)
gluaiseacht; fuadar, fuirseadh
sa stair, turas Críostaithe chun an Tír Naofa a fháil ar ais ó na Mahamadaigh; gluaiseacht mhór ar mhaithe le haon dea-chúis
réasún, fáth (cúis ghearáin, cúis gháire; tú féin is cúis leis); cás dlí (daoradh sa chúis é); gluaiseacht a bhfuil aidhm nó cuspóir speisialta leis (cúis na teanga); gnó (ní dhéanfaidh sin cúis)
rince, gluaiseacht in am le ceol; ócáid shóisialta mar a mbíonn daoine ag damhsa; léimneach le háthas (uain ag damhsa)
taobh na láimhe deise; ar aon treo le gluaiseacht lámha cloig nó le himeacht na gréine (casadh deiseal, ar deiseal)
gluaiseacht (dul abhaile, anonn is anall); imeacht (cá ndeachaigh sé? rachaimid amach an sliabh); sroicheadh (bhí an t-uisce ag dul go glúine orm); rith (conas tá an scéal ag dul? seo mar a théann an chéad véarsa); cosaint (chuaigh sé pingin mhaith airgid); gabháil, tosú (dul a chodladh, ag léamh); a éirí le (chuaigh agam é a dhéanamh); léamh, tuiscint (is deacair dul amach ar an bhfear sin); teacht (chuaigh feabhas air); titim (ormsa a chuaigh an costas, an milleán); seasamh (is gearr le dul orainn é); teip, múchadh (tá sí ag dul as go mór; tá an lampa ag dul as; chuaigh díom é a dhéanamh); bheith dlite (bhí an méid sin ag dul dó); réiteach le (chuaigh an t-athrú bia go maith dó); imeacht as (dul faoi na gréine); luí isteach le (chuaigh sé sna saighdiúirí); athrú (ag dul i léig, in olcas; ag dul ó mhaith; dul le buile) le cosúlacht nó réiteach (lena máthair a chuaigh sí; ní théann an dá dhath le chéile; téann an deoch síos go maith leis); ceiliúradh, loiceadh (ná téigh siar ar d'fhocal; dul ar gcúl); briseadh, sárú (dul thar fóir; ní rachadh sé thar a fhocal; níl aon dul thairis); polladh (chuaigh an fuacht tríom); caitheamh (ag dul trí airgead); seans (níl aon dul aige air); leagan (dul cainte); bail (ar an dul ina raibh sé); am, ócáid (den dul seo; ar an gcéad dul síos)
gluaiseacht a bhaineann le cothú aontais i dteagasc agus i gcleachtas idir na heaglaisí Críostaí ar fud an domhain
éan de chineál na fáinleoige (Déanann an gabhlán binne nead i mballa agus an gabhlán gainimh i mbruach gainimh. Gluaiseann an gabhlán gaoithe go han-tapa ar nós fáinleoige)
aer ag gluaiseacht; aer ag séideadh go láidir, stoirm (gaoth mhór); gás sna putóga; caint áibhéalach bhladhmannach (níl ina chuid cainte ach gaoth); leid, siolla (gaoth an fhocail a fháil); aer (beo ar an ngaoth; cuir gaoth sa lamhnán)
imeacht, siúl, bogadh ó áit go háit (gluais ort; gluaiseacht tráchta); imeachtaí eagraithe le cuspóir a bhaint amach (gluaiseacht na saoirse)
staidéar ar leachtanna ag gluaiseacht (ar nós uisce i bpíopaí)
cuid d'inneall a iompraíonn an chuimilt ó chuid eile de atá ag gluaiseacht
riar nó gluaiseacht oilte ar thrúpaí, ar loingeas nó ar eitleán
duine ar féidir leis roinnt rudaí a choinneáil ag gluaiseacht san aer gan ligean d'aon cheann acu titim
gluaiseacht taobh thiar (lean an carr sin); tóraíocht (lean na madraí é); comhlíonadh (riail, nós a leanúint); roinnt le (leanann contúirt é sin); bheith cosúil le (níor lean sé a athair); cloí, tacú, le (lucht leanúna); coinneáil ar aghaidh le (lean ar do scéal, lean sé dá chúrsa; lean leat, ort)
gluaiseacht, gníomh; brí, anam
gluaiseacht; luadar, gníomhaíocht
cumas gluaiste nó corraí, aclaíocht; brí, fuinneamh (tá lúth na gcos leis)
fuinneamh aon ruda atá ag gluaiseacht
inneall a chuireann rud ag obair nó ag gluaiseacht; gluaisteán
damhsa, gluaiseacht in am le ceol; casadh
gluaiseacht thart trí chasadh timpeall mar a dhéanann liathróid nó roth; rolla a dhéanamh de rud
cogar; leid; gluais
ceann de dhá stráice chaola adhmaid, miotail nó plaistigh greamaithe faoi bhróga chun gluaiseacht ar shneachta
stumpa beag eireabaill, sciot; rúid, gluaiseacht thobann
gluaiseacht go réidh ar na cosa gan a bheith ag rith; an ghluaiseacht féin (siúl fada); taisteal (ag siúl na tíre; ar mo shiúlta; lucht siúil); satailt (ná siúil orm); luas (bhí siúl fúthu)
gluaiseacht ar barr uisce nó thíos faoi nó tríd le cabhair na ngéag nó le heití agus eireaball; cumas snámha (níl aon snámh aige); cineál snámha (snámh brollaigh, snámh droma); sní, sleamhnú (eascann ag snámh ar an talamh); máinneáil (ag snámh thart)
(le carr, bád, eitleán etc.) déanta le gluaiseacht trí aer nó uisce go héasca, le nach mbéarfadh an t-aer nó an t-uisce rómhór uirthi
druidim nó déanamh ar an áit seo; gabháil, gluaiseacht (tar an bealach seo; an dtiocfaidh tú linn?); sroicheadh, tarlú (tá an samhradh tagtha; tháinig a lá; teacht ar nead; tiocfar ort fós); foilsiú, nochtadh, fás (tháinig an síol; tháinig an leabhar amach; bhí na deora ag teacht); téarnamh (bádh eisean is tháinig mise); fás, forbairt (tháinig trua agam dó; tá an bláth ag teacht air; tháinig misneach dom); aontú (ní thagaim leat ann sin); bheith in ann (ní thig liom é a dhéanamh); sárú (ní ag teacht romhat é); trácht, lua (ós ag teacht thairis sin duit)
droim nó iomaire uisce ag gluaiseacht ar bharr farraige nó locha; farraige, uisce (dul thar toinn; faoi thoinn); scaird (tonn fola); scal (tonn teasa, feirge); barr, craiceann (ar tonn talún)
imeacht, taisteal; turas, aistear (i dtrácht an bhealaigh dom); gnáthú (áit a bhfuil trácht mór air); gluaiseacht daoine, feithiclí, loingis etc., ar bhealaí taistil poiblí; na daoine, feithiclí etc. a thaistealaíonn amhlaidh; trádáil earraí etc. (bád tráchta)
fios bealaigh nó slí, díriú (faoi threoir an mhúinteora; ag imeacht gan treoir); gléas tomhais (treoir luais); gluaiseacht (níl treoir ná tapa ann)
