Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
péistiúil
peiteal
peitreal
peitriliam
péitseog
pí
piachán
pian
pianadh
pianbhreith
pianmhar
pianó
pianódóir
pianpháis
piara
piarda
piardáil
piardán
piardóg
piasún
píb
pic
píce
pian bain2 tinneas; mothúchán gortaithe i gcorp nó in aigne; peannaid, pionós
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
toradh buí cosúil le buaircín péine a fhásann i dtíortha teo
ríog phéine, greim sa chliathán
ainm tráchtála coitianta ar chógas a mhaolaíonn pian
sú cumhra olúil as crainn áirithe a thugann faoiseamh ar phian
gan dóthain de riachtanais na beatha; gan mórán maoine nó airgid; gan mórán fáis (talamh bocht); gan mórán téagair (beithíoch bocht); gan mórán maise (culaith bhocht); gan mórán tairbhe (obair bhocht); gan mórán dealraimh (leithscéal bocht); dona (pian bhocht, is bocht an scéal é); ina dhíol trua (mo leanbh bocht); ina dhíol drochmheasa (an t-amadán bocht)
och, tocht ochláin sa ghuth le strus nó tuirse nó pian
greim péine, freanga, ríog
pianta cnámh
daoradh chun péine, cáineadh, lochtú
daigh phéine nó phléisiúir
pian, anacair; anró
míchompord; pian, anó, cruatan
substaint ar bith a úsáidtear i gcúrsaí leighis; substaint a mhaolaíonn pian nó a chuireann isteach ar na céadfaí, cógas
glór caointeach le brón nó pian, ochlán, caoineadh
maolú ar phian nó ar thuirse, sos ó obair etc.
cumas cur suas go calma le rud ar nós pian, moill nó ciotaí eile
casadh, lúbadh (freanga a bhaint as duine); greim, arraing (freangaí tinnis nó péine)
éirí fuar nó a dhéanamh fuar; faoiseamh (ó phian etc.); dul in éag (lig don scéal fuarú; fuarú ceana); caitheamh (ag fuarú na haimsire)
pian nó mairg a bheith ort; cur suas le pian le misneach agus le foighne; iompar, foighneamh, cur suas le (duine a fhulaingt; fulaingt a bheith agat ar fhuacht)
substaint i bhfoirm gaile a úsáidtear le haghaidh teasa nó cócaireachta (gás guail mar shampla) (Tá gáis eile ann a mhaolaíonn pian agus tuilleadh atá nimhneach)
pian ghéar; focal géar; cúinne géar
crann síorghlas agus spíonlach mar dhuilliúr air; péine, déil
pian ghéar lasánta
pianta (íona fáis)
daigh phéine a thagann ó thinneas goile
gan a bheith beo, imithe den saol; gan bheocht gan bhrí (tá an intinn marbh ann); ina stad (uisce marbh); gan úsáid (airgead marbh); gan ghéire (pian mharbh); lag, balbh (fuaim mharbh)
cur chun báis; crá, ciapadh; maolú (fuaime, péine etc.)
druga as codlaidín le pian a mhaolú
toirtiúil (teach mór); iomadúil (suim mhór airgid, scata mór daoine); fada (aois mhór); ard (clú mór); fial (croí mór); fairsing (difríocht mhór); dian (pian mhór); láidir (fonn mór cainte; gaoth mhór); tábhachtach (ócáid mhór); príomh- (an doras mór); bródúil (tá sé mór as féin); luite le, tugtha do (dream mór peile)
pian sna néaróga, go mór mór sa cheann nó san aghaidh
ceann de na snáithíní go léir sa chorp a thugann mothúcháin (teas, fuacht, pian, mar shampla) ó gach cuid den chorp go dtí an inchinn agus a iompraíonn teachtaireachtaí ar ais a chuireann gníomh i bhfeidhm
aithrí, leorghníomh; pian; pionós
a tharraingíonn pian, a bhfuil pian ann
pian uafásach
a rachadh tríot, feanntach (gaoth, pian, pholltach)
freanga, taom (ríog phéine)
bata caol is bior air a scaoiltear as bogha; splanc; arraing, daigh phéine
pian uafásach
liú ard géar le pian nó le scanradh etc.
duine nach léir ar a ghné ná ar a ghotha cé acu a bhraitheann sé pléisiúr nó pian nó nach mbraitheann
pian, taom tinn (tinneas cinn, droma); cráiteacht (tinneas croí); buairt (ní hé atá ag cur tinnis air); breoiteacht (tinneas farraige); íona tuismidh (tinneas clainne; tinneas lao)
mar a dhéanfadh tíoránach, ar nós tíoránaigh; aintréan, uafásach (teas tíoránta, pianta tíoránta)
saighead phéine, freanga; greim coilicim, arraing bhoilg
