Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
puiteach
púitse
púitseáil
pulcadh
púma
pumpa
punann
punt
punta
puntán
purgadóir
purgadóireacht
purgóid
púróg
pus
pusachán
pusaire
pusca
púscán
puslach
puth
puthaíl
putóg
punt1 fir1 tomhas meáchain, díreach faoi bhun leathchileagraim (1 pt = 16 unsa); tomhas airgid in Éirinn agus sa Bhreatain (£1 = l00p)
punt2 fir1 stoc, stumpa (punt gunna); barr (méire)
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
rud amháin ann féin; caighdeán tomhais (is é an punt an t-aonad airgid atá in Éirinn)
in áit nó i suíomh áirithe (ar neamh, ar scoil, ar do ghlúine, ar tosach nó ar deireadh); i staid áirithe (ar meisce, ar crith, ar sodar, ar do shuaimhneas, ar thoil Dé); faoi théarmaí áirithe (ar iasacht, ar cíos, ar phunt an ceann, ar mhaithe leat féin); i gcosúlacht (ar dhéanamh báid, ar dhath an óir); de réir (duine ar dhuine, céim ar chéim); agus ar mhórán slite eile (doras ar sheomra, faobhar ar scian, ceanúil ar pháistí, tá an t-ádh orainn, bhí fiacha troma air, ná bíodh eagla ort, etc.); ag tagairt d'aicsean i leith (seasamh, siúl, satailt, ar; ardú, doirteadh, aimsiú, ar; roinnt ar; ceilt, cosaint, ar; mhill siad an lá orainn; ná cuir as an solas orm); feidhmiú na gcéadfaí nó na hintinne (féachaint ar; smaoineamh ar; labhairt ar, glaoch ar; achainí ar)
nóta cuntais ar airgead atá dlite; nóta airgid reatha (bille puint)
tomhas méachain cothrom le 1000 gram (thart ar 21 5 punt)
breis, tuilleadh (punt agus corradh, corradh le bliain d'aois)
in éineacht le (tar le mo chois; cúpla punt le cois)
gardáil, sábháil ó ionsaí, ó bhaol etc. (ag cosaint na tíre; báire a chosaint); dul in airgead (chosain sé fiche punt orm)
le cois (cé a bhí farat?); chomh maith le, thar (punt fara do cheart)
i muinín, i dtaobh le (bheith i ngeall le cúpla punt); beagnach (tá sé geall le bheith déanta); cosúil le (ba gheall le féasta é)
bonn óir ab fhiú scilling agus punt; £1.05
lorg, éileamh (d'iarr sé punt orm, níl iarraidh ar an leabhar seo); iarracht a dhéanamh (ag iarraidh éirí); fogha, amas (thug sé iarraidh bhuailte orm); uair, babhta, iarracht (an iarraidh seo)
ón áit amuigh go dtí an áit istigh; in éineacht le (chuir sé punt isteach leis); muinteartha (bheith isteach le duine; bíonn siad isteach is amach le chéile)
caoga; caoga bliain; 56 punt meáchain
seacht bpunt meáchain; ceann de dhá chloch; cloch nach bhfuil rómhór
an méid is fiú rud (luach fiche punt de rud); praghas (ní fiú a luach é); cúiteamh, íocaíocht (luach saothair, na foighne)
chomh trom is atá rud (punt meáchain, cloch mheáchain)
córas meáchain atá bunaithe ar phuint agus ar unsaí, murab ionann is an córas méadrach atá bunaithe ar ghraim agus ar chileagraim
comhartha, marc nó tuairisc ghearr chun aird a dhíriú ar rud éigin; litir ghearr; píosa páipéir a úsáidtear mar airgead (nóta puint); fuaim amháin cheoil
ábhar tanaí a úsáidtear chun scríbhneoireachta nó beartáin a cheangal nó le cur ar bhallaí agus é de ghnáth déanta as laíon adhmaid, ceirteacha, tuí etc.; nuachtán; cáipéis, doiciméad; bille, nóta (páipéar puint)
píosa rua airgid cothrom leis an gcéadú cuid de phunt; suim airgid (rinne tú pingin mhaith air)
píosa airgid ar fiú cúig pingine é (an 20ú cuid de phunt)
sláintiúil, folláin; sábháilte (slán abhaile); iomlán (punt slán); gan mháchail; saor (slán ar gach costas)
bac, stop a chur le (bruíon a stopadh; stop sé ag an doras mé); stad (carr a stopadh); blocáil, coinneáil siar (fuil, abhainn, a stopadh; stop sé punt as mo phá); scor d'obair, de ghluaiseacht etc. (stop an clog; ní stopann sé ach ag caint); cur fút (cá bhfuil tú ag stopadh?); tachtadh (tá mo phíopa stoptha)
beagnach (suas le dhá chéad punt)
ofráil, a rá go bhfuil tú toilteanach rud a dhéanamh (thairg sé dom é; thairg sé punt air; cath a thairiscint); iarraidh, triail (ná tairg mo chosc)
tomhas meáchain (tonna Sasanach = 2240 punt; tonna Meiriceánach = 1000 cileagram nó tuairim is 2205 punt)
an 16ú cuid de phunt meáchain (timpeall 28 gram)
