Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
támh
támhbhreoite
támhchodladh
támhlag
támhnéal
tamtam
tanaí
tánaiste
tanc
tancaer
tancard
tangant
tanú
taobh
taobhach
taobhaí
taobhaíocht
taobhaitheoir
taobhán
taobhlíne
taobhthrom
taobhú
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
briosca tanaí a úsáidtear chun comaoineach san Aifreann
áit thanaí in abhainn is féidir a thrasnú ar dhroim capaill nó i bhfeithicil nó de shiúl cos
cumhdach tanaí nó snas éadrom ar adhmad
éadach nó clúdach tanaí
císte beag tanaí briosc
an chuid thanaí de rud (caol na láimhe, caol an droma); slat chaol, tuige
gan a bheith leathan nó ramhar (cosa caola); cúng (cosán caol); tanaí, géar (guth caol, fead chaol); lag, uisciúil (anraith caol)
bata beag; blúire beag tanaí adhmaid chun tine etc.; aon ní cosúil le cipín (cipíní cos)
píosa tanaí leathan adhmaid (clár dubh, clár smúdála); bord, cuntar; clúdach pota nó bosca, claibín; dromchla leibhéalta (clár éadain, clár droma); machaire (clár Fódla); tábla, liosta (clár ainmneacha, clár ama); léiriú raidió nó teilifíse
corda tanaí láidir chun beartáin a cheangal
rópa tanaí, sreangán
éan mór spágach muineálach tanaí a shiúlann trí uisce (corr ghlas, corr mhóna, corr réisc)
éadach tanaí agus é lán de roic
(le duine) tanaí, lom
tanaí, gan a bheith domhain
ainmhí beag fiáin agus corp fada tanaí aige a mhaireann ar éin agus ar ainmhithe beaga fiáine eile
imeacht ar fán nó ar seachrán; neafais; tanú, meathlú
scaipeadh, tanú, meathlú
líontán beag nó éadach tanaí a chaitheann mná mar chosaint ar a n-aghaidh nó mar cheannbheart; cuirtín, clúid
taos tanaí a dhéantar as ábhair mar phlúr agus bhainne a bhualadh ar a chéile
sac tanaí craicinn nó rubair etc., a shíneann go héasca leis an leacht nó leis an aer atá istigh ann; sac sa chorp a choinníonn an fual
balla tanaí idir sheomraí; seomra beag stórála
cloch leata thanaí, fleaige; rud i bhfoirm leice (barr talún ag triomach, callas ar chraiceann etc.); claibín pota, soithigh etc.; pláta
blúire tanaí leathan de pháipéar, gloine, miotal etc., bileog
gan chlúdach, gan mhaisiú (ar an talamh lom); tanaí (duine, ainmhí, lom); dlúth (bearrtha go lom); (ag cur nirt le haidiacht eile) (lom díreach, lom láithreach, lom dáiríre)
éadach fíneálta cadáis agus é tanaí sreabhnach
muislín tanaí fíneálta stalctha a úsáidtear i ngúnaí, i gcuirtíní etc.
blúire de chlár tanaí ar a meascann péintéir a chuid dathanna
ábhar tanaí a úsáidtear chun scríbhneoireachta nó beartáin a cheangal nó le cur ar bhallaí agus é de ghnáth déanta as laíon adhmaid, ceirteacha, tuí etc.; nuachtán; cáipéis, doiciméad; bille, nóta (páipéar puint)
císte an-tanaí a fhriochtar ar phanna agus a itear te
árthach tanaí leathan miotail chun cócaireachta; aon árthach cosúil leis
mias leathan thanaí le haghaidh bia; píosa tanaí leibhéalta miotail
fás tanaí cosúil le snáithe ar chraiceann duine nó ainmhí (ribe gruaige, ribe clúimh); guaire (ribe féasóige); cuma na feirge (ní maith an ribe atá air); gas féir, tráithnín, brobh; sreang gaiste (súil ribe)
ciumhais de lása nó d'éadach tanaí eile, é cruinnithe ar thaobh amháin de agus á úsáid mar ornáid ar éadach eile, ar chuirtíní etc.
(le héadach etc.) tanaí, lag
scoilteadh; tanú (néalta ag scáineadh; tá mo chuid éadaigh ag scáineadh)
tanaí tearc, tanaithe (cré, casóg, scáinte)
talamh tanaí grin faoi uisce; trá ghrin; branra nó boilg díreach faoi uisce
craiceann an-tanaí i gcorp duine nó ainmhí nó planda a oibríonn mar líneáil nó mar uige cheangail, nó mar shac clúdaigh ar chealla etc.; stráice d'ábhar plaisteach chun grianghraif a thógáil; pictiúr beo
sceall tanaí; (iol ) prátaí gearrtha ina sceallaí fada agus bruite ar ola
brat éadrom tanaí (sceo beag ime, cré, uisce)
(sa Mheánaois) ball mór cosanta a bheartaítí ar bhac na láimhe mar chosaint ar bhuillí; cosaint; cosantóir (is é ár sciath chosanta é); ciseán tanaí, sciathóg
scealp, sceall, slisne tanaí
bainne géar briste, dríodar; aon rud lag tanaí leamh; buinneach
slinn; leac thanaí, tíl
leathán tanaí miotail nó stáin
duine nó ainmhí lom tanaí
duine lom tanaí; iascbeag sliogánach agus eireaball fada air, ribe róibéis
caol, tanaí; bocht, suarach, seargtha, (séasúr seang)
duine caol tanaí
