Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
tíl
tile
tim
tím
timbléar
timire
timpeall
timpeallach
timpeallacht
timpeallú
timpiste
tincéir
tindeáil
tine
tinfeadh
tiníl
tinn
tinneall
tinneas
tinneasnach
tinníocht
tinreamh
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
clós taobh le caisleán agus an balla timpeall air; balla daingean, rampar
árthach cruinn domhain déanta de chláir adhmaid agus fonsaí timpeall orthu, nó de mhiotal; tiúb mhiotail gunna
gort d'ainmhithe agus fál timpeall air; teach mór lom
taisteal timpeall mar a bheadh i gciorcal (tá sé ar a chiorcad); rian srutha leictreachais
an fráma a bhfuil rud tógtha timpeall air; cnámharlach duine nó ainmhí
duine a chur chun báis ar chroch le rópa a chur timpeall a mhuiníl agus ligean dó titim; cur suas ar thairne, crúca etc. (pictiúr, pota, a chrochadh; seol a chrochadh); tógáil, ardú (ancaire a chrochadh; croch leat é); scaipeadh, imeacht as (chroch an ceo; croch leat!)
láimhseáil, rith; teacht timpeall ar (dhuine, rud)
cothrom, ar leibhéal, ar aon airde thart timpeall
iarracht ar bhaile nó ar chalafort a ghabháil le teacht timpeall air chun nach sroichfeadh aon chabhair é
achar mór uisce agus talamh timpeall air; géag den mhuir, gaoth; at beag faireogach sa bhléin nó faoin ascaill
timpeall na háite, ar gach taobh, ar fud an bhaill
díog dhomhain uisce timpeall ar chaisleán sa sean-am
croílár a mbailíonn rud timpeall air nó a bhfásann rud as; croí an adaimh a bhfuil dhá chineál míre ann, neodróin agus prótóin
fíor sholadach a bhfuil triantán mar bhonn agus mar thrí thaobh uirthi agus í ag teacht chun pointe ag a barr; aon fhoirgneamh den déantús seo, go háirithe na cinn a tógadh fadó san Éigipt timpeall ar thuamaí
pláinéad a ghluaiseann timpeall ar phláinéad níos mó (mar a dhéanann an ghealach leis an domhan); aon chorpán a theilgtear amach sa spás agus a chuirtear ar diathair timpeall an domhain
tairne de chineál ar leith, clais bhíseach ar a thimpeall agus clais dhíreach trasna ar a cheann
bolú timpeall; póirseáil thart; lútáil ar dhaoine le fiosracht
réileán spóirt faoin aer agus sraitheanna suíochán thart timpeall air
timpeall (ag siúl thart; thart ar an teach); críochnaithe (tá an cith, an lá sin, thart); a d'imigh tharainn (an mhí seo a chuaigh thart)
thart, ar gach uile thaobh (ag siúl timpeall)
(tá sé timpeall an tí; timpeall fiche bliain ó shin); mar gheall ar (eolach timpeall ar chapaill)
aistreach, thart timpeall; mórthimpeall ar; mórghiortach, leathan sa choim
gabháil timpeall; teacht timpeall ar, ciorclú; sárú (ní féidir Dia a thimpeallú)
faoi, timpeall (um thráthnóna, um Cháisc); ar (do chuid éadaigh a chur umat)
rince beirte le casadh timpeall agus faoileoireacht; an ceol a ghabhann leis (trí bhuille agus an bhéim ar an gcéad bhuille);
