TORTHAÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
mór aid1 toirtiúil (teach mór); iomadúil (suim mhór airgid, scata mór daoine); fada (aois mhór); ard (clú mór); fial (croí mór); fairsing (difríocht mhór); dian (pian mhór); láidir (fonn mór cainte; gaoth mhór); tábhachtach (ócáid mhór); príomh- (an doras mór); bródúil (tá sé mór as féin); luite le, tugtha do (dream mór peile) ► mór le cairdiúil le, ceanúil air ► mór is fiú mórchúis, éirí in airde ► ní mór do is éigean do ► nach mór beagnach ► ní mó ná ar éigean (ní mó ná go gcreidim é) ► níos mó a thuilleadh, feasta (ná habair sin níos mó) ► fir1 duine nó rud mór (an mór is an beag); carthanacht (mór a dhéanamh le duine); bród (tá an mór sa duine sin)
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
sruth mór uisce a ritheann isteach i loch nó san fharraige
moladh mór; moladh mairbh
rud a bhfuil nuacht mhór ann; a mhór mar a dhéanfaí de dhuine
faireog mhór sa chorp agus leacht searbh inti a ghlanann an fhuil
cosán fairsing idir chrainn isteach go dtí teach mór; sráid fhairsing agus crainn ar an dá thaobh di go minic
brainse den mhatamaitic ina n-úsáidtear siombailí ginearálta, go mór mór litreacha, chomh maith le huimhreacha
píosa mór de rud; greim mór de bhia
feadán caol gearr atá greamaithe den stéig mhór
foirnéis mhór chun brící, earraí potaireachta, etc., a thriomú
éan mór fadsciathánach as farraigí an domhain theas
fiántas; iontas agus faitíos mór
madra mór cosanta cosúil le mac tíre
singil, aonair (duine amháin); gan níos mó ná sin (sinn féin amháin)
ar chéim ard (tá sé an-mhór); fíormhaith (bhí an-lá againn)
barúil rómhór díot féin, mór is fiú
créatúr samhailteach (agus é mór scanrúil de ghnáth), arracht; ainmhí anchumtha
cuid mhór, an-chuid; dúil iomarcach
is mó is díol grá nó ceana
cófra; árthach mór chun guail nó bruscair
teideal oifigiúil méara i mbailte móra áirithe
bás a fháil faoi uisce de cheal aeir; tumadh nó suncáil faoi uisce; fliuchadh go mór; múchadh (tarta)
tamall de rud ar bith (babhta oibre); seal áirithe coimhlinte (an dara babhta den troid); uair (an babhta seo); buille tubaisteach, bris (is mór an babhta air é)
moncaí mór a bhfuil soc air cosúil le madra
diúltú déileáil le duine (go mór mór i gcúrsaí gnó)
gort d'ainmhithe agus fál timpeall air; teach mór lom
damba in abhainn leis an uisce a dhoimhniú; scaoileadh tiubh as gunnaí móra le bac ionsaithe a chur ar an namhaid
seomra mór in ospidéal agus leapacha do dhaoine breoite ann; roinn riaracháin de chathair
coiste comhairleoirí a riarann cathair nó baile mór
sraith gunnaí móra, aonad airtléire; cadhnra
nach bhfuil mór (teach beag); nach bhfuil fásta suas (páistí beaga); nach bhfuil chomh mór (an ceann beag); nach bhfuil fada (tamall beag); nach bhfuil ard (torann beag); nach bhfuil iomlán nó nach maireann i bhfad (faoiseamh beag); nach bhfuil mórthairbheach (pinginí beaga a shaothrú); nach bhfuil i bhfad uainn (ar ball beag); nach bhfuil iomadúil (scata beag); atá sóisearach (Brian beag); ar díol ceana é (a mháthair bheag); ar díol trua nó tarcaisne é (duine beag dearóil)
ach sa bheag, nach mór (beagnach céad ceann; iad go léir beagnach)
crann mór; duine mór le rá
duine nó ainmhí mór ramhar
meall mór adhmaid nó cloiche nó miotail, ceap
diúlach; gaige, duine mór le rá (boc mór)
duine lán de mhór is fiú; búr