SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
brón gur tharla rud mar a tharla sé; náire, ceann faoi
buairt faoi rud éigin a rinne tú nár cheart duit a dhéanamh; brón (tá aithreachas orm)
mothú cineáltais agus trua do dhuine atá tinn nó faoi bhrón
masmas, fonn cur amach; iomarca (ceas triomaigh); brón, cumha (mo cheas!)
gairbhe sa ghlór mar a bheadh le slaghdán; gruaim, brón
duine a ghriogadh nó a chiapadh le magadh nó a bheith ag priocadh air nó fearg bheag a chur air leis an iomarca ceisteanna etc. (cráite ag an saol; is mór an crá croí é); brón (mo chreach is mo chrá)
ábhar; substaint, mianach; cúis (damhna bróin)
brón, aithreachas; caillteanas
brón; ísliú meanman toisc gan cúrsaí a bheith ag rith de réir do dhóchais
brón, mairg; aithreachas; lionn dubh; deacracht, mífhonn
gruaim, ísle brí; brón, trioblóid; anró, cruatan
éirí dubh nó a dhéanamh dubh (dhubhaigh an spéir, a ghnúis); (le barr ag fás) galar dubh; brón, briseadh croí
glór caointeach le brón nó pian, ochlán, caoineadh
caoineadh, gol, déanamh bróin
focal a léiríonn brón nó uafás; seachrán, fán an tsaoil (tá sé imithe ar faraor)
brón, aithreachas; buairt, mairg
focal nó focail a scairtear le hiontas, nó le huafás (ar nós, ochón! mo bhrón!)
brón géar, mairg (léan ort! mo léan géar!)
brón, léan; scread bhróin
brón, buairt (bheith faoi mhairg)
osna, cúis bhróin; osnaíl (ag gol is ag ochlán)
anáil á tarraingt go trom le tuirse nó brón
caill, cúis bhróin (is mór an phúir a bhás)
meall mór de mhíreanna bídeacha uisce nó oighir ar foluain sa spéir; néal bróin, scailp (cad é an scamall atá ort?); scannán (scamall ar bharr bainne, ar chrúba éin)
oscailt, bogadh (snaidhm a scaoileadh; téad a scaoileadh); ligean le (príosúnach a scaoileadh saor; scaoil den iall é); scor, scaipeadh (scaoil an tionól); cealú, deireadh a chur le (pósadh, conradh, a scaoileadh); maolú, fuascailt (brón a scaoileadh); foilsiú (rún a scaoileadh); lámhach (gunna a scaoileadh, duine a scaoileadh le gunna)
buairt, dua; crá, brón faoi bhás duine
mothú comhbhá le daoine ina gcruachás (bhí trua aige dom; níl aon trua ann); cúis bhróin, díol trua (is mór an trua é; mo thrua thú!); feoil dhearg
easpa fuinnimh de bharr traochadh; déanamh bróin, brón (bhí sé ag tuirse, ag déanamh tuirse, faoina leanbh)