Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
diall
diallait
diamant
diamhair
diamhasla
diamhracht
dian
dian-
dí-armáil
dias
diathair
díbeartach
díbheirg
díbhinn
díbhirce
díbholaíoch
díbirt
díblí
dícháiliú
dícheall
dícheallach
dícheannadh
díchéillí
Seans gur foirm é dian- de:
ian »
dian- réimír crua, géar, trom; an-, rí-, tréan (dianghá, dianiarracht, dianmhachnamh)
dian aid crua, géar, trom, tréan (obair dhian, tuile dhian; ná bí dian air)
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
sár-; ard-; dian-
an chéim is airde nó is déine nó is spéisiúla
dian, duaisiúil
faoi dhéin, os comhair, os coinne
faoi dhéin, le haghaidh (i gcomhair an lae amárach)
fianaise duine a thástáil i gcúirt trína cheistiú go dian
ar nós cloiche nó iarainn, gan a bheith bog; deacair, doiligh (ceist chrua); dian (rás crua); dlúth (snaidhm chrua); láidir (buille crua); anacair, anróiteach (saol crua, aimsir chrua); dúr (croí crua); cruinn, gortach (crua faoi airgead); doscúch, righin (gasúr caol crua)
faoi choinne, i gcoinne, ag triall ar (tá sé ag teacht faoi mo dhéin)
neart, treise; bail an ruda atá dian (déine na gaoithe, na stoirme)
tiubh ar a chéile, gar dá chéile; deacair gabháil tríd (coill dhlúth); dian, daingean
tar éis a dhó, loiscthe; seargtha, críon (seanduine dóite); dian, géar (is dóite an scéal é); tuirseach, bailithe (bheith dóite de rud)
foinse dóchais, marc; duine ar féidir é a thrust nó dul dian air (ní dóithín réidh duit mise)
dubh, dorcha; dian, tréan; doilbhir, duairc; coimhthíoch, iargúlta
iarratas dian, iarraidh ruda mar cheart (d'éiligh sé go raibh an ceart aige); lorg (ag éileamh an chíosa); iarraidh, ráchairt (éileamh mór a bheith ar bhailéid; níl éileamh aige ar a chuid); gearán, cásamh (ag éileamh as aicíd; ag éileamh ar na páistí)
géar, dian, a dhéanfadh feannadh (fuacht, freagra, feanntach)
gríoscadh; déine, drochíde; bruíon, troid
cumasach, cumhachtach (comh láidir le capall); iomadúil (buíon láidir fear); gustalach (feirmeoir láidir); buan, stóinsithe (bróga láidre; creideamh láidir); deacair a chasadh (goile láidir); dian ar na céadfaí (grian, deoch, láidir); iontach (is láidir nár leagadh mé); ardghlórach, fórsúil (guth, caint, láidir; gaoth láidir)
toirtiúil (teach mór); iomadúil (suim mhór airgid, scata mór daoine); fada (aois mhór); ard (clú mór); fial (croí mór); fairsing (difríocht mhór); dian (pian mhór); láidir (fonn mór cainte; gaoth mhór); tábhachtach (ócáid mhór); príomh- (an doras mór); bródúil (tá sé mór as féin); luite le, tugtha do (dream mór peile)
beagán, pas, roinnt (mós déanach; bhí sé mós dian air)
an-dian agus (go minic) cúngaigeanta
(le duine) géar, dian; (le haimsir) feanntach
daor, duine atá i ndaoirse toisc gur le duine eile é; duine a oibríonn go dian ar bheagán cúitimh, rábálaí
triail go dian, tástáil, céasadh
triail dhian; anró
saothrach, dícheallach, tugtha do bheith ag obair go dian
(le duine, rud) meáchan mór a bheith ann; tiubh (cré throm); raidhsiúil (bhí fómhar trom acu i mbliana); géar (gortú trom, cathú trom); dian (ná bí trom ar na páistí); caifeach (bheith trom ar bhróga, ar éadach; nach tú atá trom ar airgead); domhain, fuaimintiúil (ar chúiseanna troma tathagacha); ciaptha (is í m'intinn atá trom); torrach (trom ar leanbh); dú-, dorcha (trom gorm, trom dearg)
