Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
figiúr
file
fileata
filiméad
filiméala
filíocht
filléad
filleadh
fillteán
fillteog
filltín
fimíneach
fine
fínéagar
fíneáil
fíneálta
fíneog
fíniúin
finne
finné
finnéacht
finscéal
fíoch
Seans gur foirm é filleadh de:
fill »
filleadh fir1 casadh, teacht ar ais (filleadh abhaile, filleadh ar d'áit féin); cur ar ais (bó a fhilleadh); dúbailt éadaigh, páipéir etc.; trusáil (muinchillí a fhilleadh suas); cur thart (ar)(páipéar a fhilleadh ar rud)
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
rud a thochras thart ar rud eile (rópa a chasadh); lúbadh (do mhurnán a chasadh); dul thart nó cur thart (roth a chasadh); filleadh ar ais (casadh abhaile); seinm, canadh (amhrán, port, a chasadh); bualadh le (castar na daoine ar a chéile); cur i leith (ní á chasadh leat é); lúb, cor (bóthar lán de chastaí); rince (rud a chur ar casadh)
roc nó filleadh in éadach
rolladh, filleadh (rud a chuachadh faoi d'ascaill); fáscadh i mbarróg (chuach sí lena hucht é)
lámh agus í dúnta go dlúth (agus na méara fillte sa dearna); buille de dhorn; lán doirn; miosúr sé horlaí nó mar sin; lámh nó cos uirlise (dorn claímh)
méadú faoi dhó; filleadh (páipéar a dhúbailt); a dhá oiread, a oiread eile arís (chuir sé dúbailt oibre orm)
faoi dhó; fillte (páipéar dúbailte)
ceart nó buannacht shinsearach; ceart oidhreachta; eastát sinsearach (seilbh a fháil ar do dhúchas); d'áit nó do thír féin (filleadh ar do dhúchas); muintearas, cóngas (ní dár ndúchas iad); oidhreacht, luí nó claonadh nádúrtha (tá an t-éitheach sa dúchas aige); staid nádúrtha nó fiáin, fiántas (madra dúchais); a tháinig ó shinsear (ceart dúchais, teanga dhúchais)
ciumhais éadaigh fillte ar ais agus fuaite go néata
bileog nó leabhrán fillte; cás fillte do pháipéar scaoilte
filleadh beag, roc
casadh, tiontú (do cheann a iompú); an taobh isteach amach nó an taobh síos suas a thabhairt de rud; cur nó coinneáil uait (fearg a iompú); filleadh (d'iompaigh an slaghdán orm); athrú (d'iompaigh sé bán, ina Chríostaí); camhrú, imeacht géar, searbh (tá an fheoil, an bainne, iompaithe)
bealach gabhála; cead scríofa (pas fillte); cead imeachta (bíodh do phas agat anois); cead taistil thar lear ón Rialtas; giota beag, beagán (pas déanach, pas beag fuar); caighdeán faoi bhun onóracha i scrúduithe
filleadh in éadach agus é iarnáilte nó fuaite lena choinneáil ina áit; stráice talún
líne nó filleadh in éadach nó i bpáipéar, nó i gcraiceann duine
ábhar ar bith atá fillte thart air féin i bhfoirm feadáin (rolla páipéir, éadaigh); liosta ainmneacha (rolla scoile)
brat fillte; filléad
oscailt nó briseadh i rud ó cheann ceann nó thaobh taobh (scoilt i gcarraig; scoilt i ngruaig); briseadh, deighilt (scoilt i bpáirtí polaitíochta); rian fillte (scoilt i dtreabhsar)
(le huisce etc.) titim ina bhraonta; (le hallas etc.) cur (sileadh súl, fola); draenáil (talamh a shileadh); crochadh (a gruaig ag sileadh léi); filleadh (tá an mhallacht ag sileadh air); lagú (silte ag an ocras; an dream bocht silte); braon, ábhar (sileadh i gcneá)
aibíd, brat fillte don mharbh
teacht slán; bisiú, teacht chugat féin; filleadh (téarnamh ó thuras); druidim le (ag téarnamh chun baile, ar am luí); teacht (ar an saol); teacht chun deiridh, bású (ó théarnaigh uainn an buachaill beo)
tobac mionaithe agus é fillte i bpáipéar mín le caitheamh
gléas ceoil práis — píb agus cor fillte inti, í ag leathnú amach i dtreo a cinn agus déanamh cupáin nó cloig ar a ceann
gléas ceoil práis a bhfuil píb fhada agus cor fillte ina dhá U inti agus í ag leathnú amach i dtreo a cinn ar nós troimpéid
tacú dín; (le héan) fáscadh suas le briogúin le haghaidh cócaireachta; (le muinchillí etc.) filleadh suas
cineál de chíste táite d'uibheacha buailte i mbainne nó in uisce a riartar agus é fillte ar a chéile
