Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
ísleán
ísliú
isló
ispín
isteach
istigh
istoíche
ithe
itheachán
ithir
iubhaile
iúd
iúl
iúr
jab
jabaire
jabaireacht
jacaí
jacaíocht
jib
jíp
júdó
lá
Seans gur foirm é ithe de:
ith »
ithe fir4 bia a chaitheamh; greim bia (tá ithe agus ól ann); cogaint (ag ithe a chuid ingne); creimeadh (an fharraige ag ithe an chósta); feannadh, sciolladh (íosfaidh siad a chéile); slogadh (bhí sé ag ithe na cainte); marú, céasadh (ite ag an tochas, ag an éad); (le farraige) imeacht ina briotaí, oibriú go sceanúil
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
réidh le baint (mar arbhar) nó le hithe (mar úll); gasta, cliste (súil aibí)
planda a bhfuil gais dhearga air agus iad searbh le hithe
liosta dá bhfuil le fáil le hithe i mbialann
blaiseadh de rud gan fonn mórán de a ithe nó a ól
an fios a thugann an teanga agus uachtar an bhéil faoi rud a bheith milis nó searbh nó maith le hithe nó le hól; tuin gutha, an tslí a labhraíonn duine (blas cainte); faic, dada
deas le hithe nó le hól; ráite go deas (caint bhlasta); ag obair go deas (tá an speal ag baint go blasta)
bheith gléasta i (éadach, bróga, a chaitheamh); ithe, slogadh (bia, deoch, cógas, a chaitheamh); úsáid (snaois, tobac, a chaitheamh); diomailt, ídiú (ag caitheamh airgid, na haimsire); teilgean, radadh (cloch, dorú, a chaitheamh); scoitheadh, gearradh (léim a chaitheamh, cúinne a chaitheamh); druidim (ag caitheamh ó thuaidh); iallach (cé a chuirfidh an caitheamh orm?); briathar cúnta, á úsáid le briathra eile le riachtanas nó dualgas a léiriú (caithfimid a bheith sa bhaile faoin oíche; caithfear an t-airgead a fháil ar ais)
slogadh, ól, ithe
creimeadh, ithe; lomadh, dul as
duine a ullmhaíonn bia le hithe
cnaí, ithe, snoí (an fharraige ag creimeadh an chósta)
nach féidir a ithe
an méid a fhanann gan ól de dheoch nó gan ithe de bhia, fuíoll nó deasca; aon rud gan mhaith, an chuid is measa de rud
maith ag ithe; maith le hithe
ithe féir atá ag fás (mar a dhéanann ainmhithe i bpáirc)
oiriúnach, nó maith, le hithe
ithe (teach itheacháin)
ceathrú muice arna sailleadh (réitithe le hithe)
feithid cosúil le dreoilín teaspaigh mór (Imíonn siad ina scaotha, ag ithe agus ag milleadh luibheanna agus barr)
ládáil, lasta, lán árthaigh (lucht loinge); ualach (lucht a ithe); dream nó aicme daoine (lucht oibre, lucht léinn, lucht éisteachta)
crann a dtagann caora corcra air agus duilliúr is maith le seiriceáin a ithe
cineál de bhiatas mór a thugtar le hithe d'ainmhithe
cogaint; slogadh, ithe (ag mungailt na bhfocal)
iasc sliogánach is gnách a ithe beo as an sliogán
ithe glan (cnámh a phiocadh); toghadh, roghnú (pioc do rogha ceann); bailiú, cnuasach (ag piocadh bairneach, bláthanna); glanadh, slachtú (tá sí á piocadh agus á pointeáil féin)
iomarca óil nó ithe
ithe nó ól amplach, alpadh; sú siar nó síos; glacadh go fonnmhar le (ná bí ag slogadh a chuid cainte); ithe (ag slogadh na bhfocal)
leathóg bheag atá sobhlasta le hithe (sól dubh, bán)
saoirseacht le spallaí; cúirtéireacht; ithe, sciolladh; blúire, smeadar (tá spallaíocht léinn aige)
glasra faoi dhuilleoga dúghlasa a bhruitear le hithe
staonadh ó ithe feola, troscadh ar fheoil
iasc ollmhór farraige a iasctar chun spóirt agus atá blasta le hithe
