Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
altóir
altram
altranas
altú
alúm
alúmanam
am
amach
amadán
amaid
amaidí
amainiris
amaitéarach
amanathar
amárach
amas
ambaiste
ambasadóir
ambasáid
amchlár
amfaibiach
amh
ama could be a grammatical form of:
am »
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
fad agus leithead áite; fad slí nó ama
seal ama, tréimhse, achar
an uair ar an gclog; pointe ama áirithe, ócáid (an t-am seo inné); uair nó aimsir speisialta (am dinnéir); tráth ceart (bheith in am do rud); séasúr (an t-am seo de bhliain); ré, aimsir (an t-am fadó); tráth den saol (tháinig an t-am dó ciall a bheith aige); fad saoil (ár n-am ar an saol seo)
ón áit istigh go dtí an áit amuigh (amach as an teach); in áit atá giota uait (os mo chomhair amach); go háit atá níos faide uait (amach an sliabh; chuaigh siad siar amach; amach chun na hAstráile); le himeacht ama (uaidh seo amach); níos moille (amach sa bhliain); siar (fan amach ón tine); ar amharc (an taobh tuathail amach); os comhair an tsaoil (má théann an scéal sin amach ort); os ard (abair amach é); ar fad (is deas amach é); go deireadh (throid siad amach é)
clár ama
an fad ama a bhaineann sé as an domhan dul timpeall na gréine; 365 lá nó 52 seachtain nó 12 mí
faoiseamh ama (d'iarr sé cairde bliana orm); faoiseamh íocaíochta (rud a fháil ar cairde); moill, cur siar (ná cuir do leas ar cairde)
(t céin in abairtí) achar ama, aois (na cianta ó shin)
fada in achar ama nó spáis
píosa tanaí leathan adhmaid (clár dubh, clár smúdála); bord, cuntar; clúdach pota nó bosca, claibín; dromchla leibhéalta (clár éadain, clár droma); machaire (clár Fódla); tábla, liosta (clár ainmneacha, clár ama); léiriú raidió nó teilifíse
spás ama a lamháiltear chun fiacha a íoc, cairde
cur amú, caitheamh go rabairneach (diomailt ama, diomailt airgid)
achar ama nó spáis nó slí; síneadh (fad a bhaint as scéal); raon (fad m'urchair; fad mo radhairc uaim)
a bhfuil fágtha nó fanta; farasbarr, barraíocht (tá fuílleach ama againn); iarmhéid (i gcúrsaí tráchtála etc.)
eatramh, spás ama idir dhá rud
cailleadh ama (cuireadh moill orm); sos, stad (ná déan moill); bac (moill ar thrácht)
chomh láidir is atá rud, láidreacht; fórsa, cumhacht (neart na tola, na gaoithe; de neart reatha); go leor, dóthain duine (tá neart ama againn); leigheas (dá mbeadh neart agam air); cumas (níl neart agam teacht as)
an seascadú cuid d'uair an chloig, 60 soicind; achar beag ama (fan nóiméad); pointe ama (bhí sé ann ar an nóiméad)
pointe ama, am áirithe; cás nó teagmhas áirithe (rugadh air san ócáid); cúis, leithscéal (ócáid scannail); gnó, cúram (an ócáid a thug ann mé); feidhm, críoch (níl aon ócáid agam leis; rud a chur ó ócáid)
marc beag cruinn (ponc ar litir); pointe (ponc dlí); pointe ama; sáinn (táim i bponc agat)
gealach; mí (uair sa ré); tréimhse ama nó saoil (le mo ré); am, aois (an Ré arga, Ré na Críostaíochta)
seal ama, tréimhse, tamall
liosta (earraí etc.); clár (ama etc.) ina leagtar amach na hamanna atá socair do chúrsaí áirithe; foirm agus spásanna uirthi chun mioneolas a líonadh isteach iontu
seal ama, tréimhse
ainmhí fiáin de chineál an ghabhair; leathar bog buí (a rinneadh i dtús ama de chraiceann an ainmhí sin, ach a dhéantar freisin de chraiceann caorach, gabhair, fia etc.)
ceann de cheithre ráithe na bliana (earrach, samhradh, fómhar, geimhreadh); tréimhse áirithe ama chun rud áirithe a dhéanamh (séasúr na móna, an fhiaigh); tréimhse flúirse, dhea-aimsire, fáis etc.; saibhreas i mbia; anlann
an 60ú cuid de nóiméad (ama) nó de chéim (i dtomhas uillinneacha)
achar (fág spás eatarthu); fad (spás orlaigh); slí, fairsinge (spás do na cathaoireacha); an réigiún spéire atá i bhfad amach agus gan aon aer ann; seal ama (tabhair spás beag eile dom); coiscéim
marc le haimsiú nó le sroicheadh; marc teorann; comhartha talún; pointe, spota, áit choinne; pointe ama (rud a íoc ar an sprioc); cuspóir, ceann cúrsa (ceann sprice a bhaint amach)
frapa, teannta; cuiditheoir (fear taca, taca na bhfann); pointe ama (an taca seo den bhliain, den lá; bliain (is) an taca seo)
teorainn ama (tá téarma liom); tamall aimsire, tréimhse (téarma príosúin; tá mo théarma caite); focal speisialta nó suaithinseach (téarmaí dlí, eolaíochta; nach aige atá na tearmaí)
líne chríche idir dhá áit (teorainn feirme, tíre); an pointe is airde nó is faide (teorainn aoise, ama; teorainn luais); fóir, críoch (dul thar teorainn le rud; níl aon teorainn leis)
ó thús (ama)
thart ar (tuairim ar chéad, tuairim is céad; tuairim an ama sin)
