DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
tor síorghlas agus caora corcra air as a ndéantar ola aitil
bata crúcáin mar a bhíodh ag aoirí caorach sna scéalta, nó mar a bhíonn ag easpag mar chomhartha gur aoire spioradálta é; lúibín gruaige
crann a bhfásann caora áille dearga air
glas caorach, bréidín glas
coimeád; féachaint i ndiaidh (teach, caoirigh, a choinneáil); cothú (bia a choinneáil le duine; deoch a choinneáil te); stóráil (earraí a choinneáil); gan a ligean uait (greim a choinneáil); srianadh (duine a choinneáil i bpríosún); comhlíonadh (an tsaoire, d'fhocal, a choinneáil)
súil, poll (cró snáthaide, cró gunna); loca, clós (cró caorach); bothán cearc, muc etc.; log (cró an chinn)
(le crúba) scoilte ina dhá leath, mar atá ag bó, caora, muc etc.
tor nó crann síorghlas, duilliúr deilgneach air agus caora dearga
caora fíniúna triomaithe a chuirtear i gcístí milse
caora beaga dubha a ndéantar subh astu
cineál de shiosúr mór le caoirigh a bhearradh
stuif a ndéantar rudaí a thumadh inti (dip chaorach)
ceann de na mílte meall beag a thaistealaíonn sa spás ar luas millteach (Feictear iad mar réaltaí reatha nó mar chaora tintrí toisc go lasann siad suas leis an bhfrithchuimilt nuair a shroicheann siad atmaisféar an domhain)
caolán caorach; ispín déanta sa chaolán seo
planda síorghlas agus caora péarlacha bána air a fhásann ar stoc nó ar bhrainsí crainn agus a úsáidtear mar chuid d'ornáidí na Nollag
ainmhí cosúil le caora a bhfuil meigeall féasóige air
brat olla caorach, mothall gruaige
scata (lota caorach); ceap (talún)
stiall feola ó dhroim caorach, muice, etc.
madra mór clúmhach a úsáidtear i ndiaidh caorach
crann a dtagann caora corcra air agus duilliúr is maith le seiriceáin a ithe
an brat tiubh teolaí clúimh a fhásann ar chaora (éadach olla); mothall gruaige; aon ábhar éadrom lomrach cosúil le holann (olann chruach)
craiceann gabhair, caorach etc., scriosta glanta triomaithe; páipéar láidir cosúil leis seo
síol (pór féir, prátaí); síolrach, sliocht (pór caorach, pór daoine); fás úr (pór breá féir)
caora fhireann gan choilleadh
éan beag ceoil a itheann síolta agus caora
cuid de ghoile caorach nó bó á úsáid mar bhia, tríopas
tor deilgneach a dtagann bláth geal nó bándearg san earrach air agus caora dearga san fhómhar (Tugtar sceach gheal air freisin); dris
ainmhí fiáin de chineál an ghabhair; leathar bog buí (a rinneadh i dtús ama de chraiceann an ainmhí sin, ach a dhéantar freisin de chraiceann caorach, gabhair, fia etc.)
aoire caorach; gadhar caorach
sáinniú, sárú (caoirigh a theanntú; tá mé teanntaithe agat); tacú le, cabhrú le (teanntaigh leis)
treorú nó bagairt chun cinn (caoirigh a thiomáint); stiúradh, giollacht (capall, gluaisteán, a thiomáint); bualadh (liathróid, tairne, a thiomáint); sá, brú (bád a thiomáint chun an uisce; ná bí ag tiomáint na bhfear mar sin; tiomáin leat!); ruaille buaille, ruathar (tiomáint is dul trí chéile); éileamh, ráchairt (bhí tiomáint ar mhuca ann)
codanna de ghoilí caorach agus beithíoch mar bhia, ruipleog
tor nó crann a thugann caora dúchorcra
caora óg faoi bhun bliana
mála an bhainne ag ainmhithe mar an bhó, an chaora etc.