DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
ardscoil; cumann le léann nó eolaíocht a chur chun cinn
cuma fhíordheas, cuma álainn, áille
a bhaineann le hainmhithe, ar chuma an ainmhí; brúidiúil
(le cuma) gránna; uafásach
le toil nó in aghaidh tola; is cuma cé chomh deacair leis
cuma ghruama, cuma mhíshásta; drochghiúmar
cuma shásta, dreach gealgháireach
cuma, dealramh; cosúlacht mhaith; cumas, neart
créatúr uafásach ollmhór agus cuma bhagrach air, anchúinse
spota nó áit; rud nó cuid de rud; comhpháirt den chorp; comhalta de chumann nó d'eagraíocht ar bith
an méid ball atá i gcumann; bheith i do bhall de chumann
duine nó ainmhí a bhfuil cuma an bháis air
úireacht i mbláthanna; (le duine, ainmhí) cuma bhláfar, bláth
gaireas a bhfuil cuma gan dochar air ach a phléascann má bhaintear leis
comhghaol, comhbhá idir lucht aon cheirde nó cumainn
deartháir nó fear gaoil; comhbhall de chumann; fear (nach sagart) atá ina bhall d'ord rialta; sagart (in oird áirithe)
cuma bhréige ar rud nó ar dhuine chun nach n-aithneofaí é
meall gan chuma; bruas, liobar; ceirt, giobal; tuathalán, amadán; máchail; botún (tá breall ort)
déanamh, múnlú, cumadh (dán a cheapadh); socrú, gealladh (an rud a cheap Dia dó); síleadh, meas (ceapaim go bhfuil an ceart agat); stopadh, gabháil (ainmhí a cheapadh, liathróid a cheapadh)
aon rud atá ceaptha nó cumtha go deas; dhá phíosa aráin agus bia éigin eile eatarthu
cumann de lucht aon cheirde agus é d'aidhm acu a leas féin a chosaint agus a chur chun cinn
duine i bhfeighil cúrsaí airgid i gclub nó i gcumann
cuma, foirm, cruth (i gcló duine; tá cló an bháis air); clóbhualadh
cumann a thagann le chéile ó am go ham chun gnó áirithe a dhéanamh; an foirgneamh a dtagann siad le chéile ann, clubtheach
cuma nó fonn codlata a bheith ort
bruíonach, a bhfuil cuma throdach air, fíochmhar
cumann nó coiste agus é mar chúram orthu rud éigin a fhiosrú; údarás a bhronntar ar oifigeach airm
ball de chumann nó d'eagraíocht
cumann trádála ina roinntear an brabach ar na baill
acht, comhaontú (conradh síochána, conradh oibre); cumann (Conradh na Gaeilge); margadh (fuair sé conradh maith san éadach sin)
duine a thógann obair ar conradh; ball de chumann
dea-chumtha; néata, cneasta
fráma, creatlach; cuma, déanamh
cumann, comhlacht; cuideachta i gcúrsaí tráchtála
cruth, déanamh; dealramh, féachaint (cuma na hoibre; níl cuma ná caoi air); slí, dóigh (ar chuma éigin, ar aon chuma)
déanamh (ó cumadh an saol; ceol, amhrán, a chumadh); cur le chéile, ceapadh (bréag, leithscéal, a chumadh; culaith éadaigh a chumadh)
muintearas, grá; comhluadar, cuideachta (ní minic inár gcumann é); comhlachas eagraithe (Cumann Lúthchleas Gael)
córach, deadhéanta; déanta suas (scéal cumtha)
cumadh, cumadóireacht; ordú nó aithne; rud a rá nó a léamh amach do dhuine eile le scríobh