Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
deamhan
deamhas
dea-mhéin
dea-mhúineadh
déan
déanach
déanaí
déanamh
deann
deannach
deannachtach
déanta
déantóir
déantús
déantúsaíocht
déantúsán
deara
dearadh
dearbh
dearbh-
dearbháil
dearbhán
dearbhú
déanamh could be a grammatical form of:
déan »
déanamh fir1 cur i gcrích nó ar fáil (obair a dhéanamh); comhlíonadh (an carghas, do dhualgas, a dhéanamh); cleachtadh (léann nó eolas a dhéanamh); cur le chéile (rinne Dia an domhan, bád a dhéanamh); ullmhú, cóiriú (an dinnéar a dhéanamh); cruthú (déanfaidh sé lá maith fós); sroicheadh (talamh a dhéanamh, na ceithre scór a dhéanamh); tarraingt (achrann a dhéanamh); bheith páirteach i (comhrá, greann, a dhéanamh); tabhairt (seanmóir a dhéanamh); (le haidiacht) (rinne sé tuirseach mé); ceapadh (tá mé ag déanamh go bhfuil an ceart agat; déanaim amach go bhfuil); cruth (rud ar dhéanamh uibhe); bheith sásta le (caithfidh tú déanamh leis, as)
RELATED MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
láidir nó cliste nó oilte go leor chun rud a dhéanamh
(le cneá) bheith ag déanamh ábhair
achoimre a dhéanamh
ceann den dá rud chrua cosúil le cnámh a fhásann ar cheann ainmhithe áirithe (ar nós eallach, fianna etc.); cuach óil; gob (diallaite, ancaire, etc.); gléas ceoil gaoithe (a bhíodh déanta as adharc uair amháin, ach gur gléas miotail atá inniu ann); gléas rabhaidh (i bhfeithicil)
a rá amach go hoscailte; bheith sásta a rá gur mar sin atá; nóta á rá go bhfuair tú nó gur íoc tú as rud éigin; faoistin a dhéanamh i gcoir
lot a dhéanamh ar rud
teacht aibí nó a dhéanamh aibí
trialacha ceimiceacha sa seansaol ag iarraidh ór a dhéanamh de mhiotail eile
a dhéanamh álainn
cleasaí, duine a bhíonn ag déanamh cros
dochar, díobháil (d'aimhleas a dhéanamh)
a dhéanamh aimrid nó seasc; steiriliú
miotal geal luachmhar ar féidir snas breá a chur air chun earraí agus ornáidí luachmhara a dhéanamh; boinn mhiotail nó nótaí bainc chun íoc as rudaí; saibhreas (fear airgid)
díol, tuillteanas (is maith an airí air é); duine ar fiú nó ar cóir rud a dhéanamh dó
buairt faoi rud éigin a rinne tú nár cheart duit a dhéanamh; brón (tá aithreachas orm)
insint arís mar a tharla (eachtra a aithris); a rá de ghlanmheabhair (dán a aithris); déanamh mar a dhéanann duine eile (dá ndéanfá aithris ar d'athair); labhairt, siúl, etc. cosúil le duine eile le greann (maith ag aithris)
áitiú déanta ar; críochnaithe, corónta (rógaire áitithe)
cónaí a dhéanamh in áit
duine nach airí air rud a dhéanamh dó
duine, rud, áit, ar drochmharc é le rud a fháil nó a dhéanamh
tráth míchuí (rud a dhéanamh in antráth); tráth an déanach (in antráth na hoíche)
aoir a dhéanamh ar dhuine
ó áit nó ionad (bain as do phóca é, léigh mé as leabhar é, lig as an rang é, d'íoc sí as a tuarastal é, as measc na ndaoine, as gach aird); ó ábhar nó meán nó staid nó foinse (déanta as adhmad, nite as uisce, rinne sí as a stuaim féin é; baisteadh as a athair é); ó raon (as amharc, as éisteacht); i ndíth (as obair, as seilbh, tá sé as a mheabhair); de bharr (labhairt as fearg); dealú (a haon as a dó)
neartú le hábhar eile chun rud a dhéanamh níos láidre
tabhairt ar ais as an nua; athchóiriú; a dhéanamh óg arís
obair le déanamh arís
cosc nó moill ar dhéanamh ruda; balla íseal i dtaobh teallaigh; bacainn
bachall bheag; baictéar ar dhéanamh slaite a shíolraíonn san fheoil
tar éis bailiú a bheith déanta air; bruite, dóite (de rud)
árthach cruinn domhain déanta de chláir adhmaid agus fonsaí timpeall orthu, nó de mhiotal; tiúb mhiotail gunna
fágáil gan chaint; a dhéanamh balbh
éirí bán nó a dhéanamh bán; liathadh; folmhú, creachadh
údarás dleathach i scríbhinn le rud a dhéanamh (barántas cuardaigh, barántas gabhála)
naomhú; beannacht a chur ar dhuine nó ar rud; a dhéanamh naofa nó beannaithe (ag beannú na habhlainne); focal nó geáitse muintearais a chur le duine (ní bheannódh sé dom)
briseadh nó oscailt a dhéanamh i rud
cuimilt nó cíoradh ruda lena dhéanamh deas mín
duine a dhéanamh bodhar; duine a chrá le caint nó le torann; fuaim a mhaolú
éirí bog; a dhéanamh bog; a chorraí nó a scaoileadh beagán (cloch a bhogadh, snaidhm a bhogadh)
píosa airgid déanta de mhiotal; píosa ornáideach miotail a bhronntar ar dhuine as éacht éigin
rud atá déanta go mícheart, tuaiplis
leann déanta as braich
déanamh mórtais, maíomh
fios a fháil le teagmháil méar (cuisle a bhrath); fios ruda a fháil trí na céadfaí (bhraith sé ag teacht iad); féachaint (ag brath na tíre); spiaireacht a dhéanamh ar (duine a bhrath); cuimhneamh, smaoineamh (bhí mé ag brath imeacht); súil a bheith agat le rud (ag brath leis, ag brath ar a fháil); do sheasamh a bheith ar dhuine nó ar rud (ag brath ar an déirc; ná bí ag brath ormsa)
álainn (bean bhreá; aimsir bhreá); an-sásúil (béile breá); déanta go maith (obair bhreá); ar staid mhaith (tá mé go breá anois); maith (d'éirigh go breá liom); aoibhinn (is breá an saol atá agaibh); maith mór (suim bhreá airgid); pléisiúrtha (duine breá le labhairt leis); taitneamhach (ba bhreá liom a bheith ann); (ag neartú le haidiacht eile)(breá mór, breá fairsing, breá bog anois!)(le híoróin)(rógaire breá; tá go breá agat!)
bronntanas rúnda do dhuine chun rud éigin mímhacánta nó neamhdhleathach a dhéanamh
ráiteas éithigh (bréag a dhéanamh, bréag a rá; bréag a chur ar dhuine); rud falsa (ainm bréige, moladh bréige, dia bréige)
éirí bréan nó a dhéanamh bréan; lobhadh, truailliú
a dhéanamh breá nó éirí breá
lasadh, téamh; seargadh; a dhéanamh breoite nó tinn
aithris ar shíniú duine eile le haghaidh calaoise; airgead bréige a dhéanamh
