Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
fuaimniú
fuaire
fuairnéalach
fuairnimh
fuairnín
fual
fuálaí
fuar
fuaraigeanta
fuarán
fuaránta
fuarbhlas
fuarbholadh
fuarbhruite
fuarchaoineadh
fuarchásamh
fuarchráifeach
fuarchroíoch
fuarchúis
fuarghol
fuarintinneach
fuarlach
fuarlobhadh
fuar aid1 íseal i dteocht, gan a bheith te; leamh, gan dúthracht (b'fhuar an fháilte í); neamhthairbheach (tá fuar agat a bheith ag caint); marbh (nuair a bheidh mé fuar); gan a bheith bruite (feoil, ubh, fhuar)
RELATED MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
fuar gránna; sceirdiúil
cóir (ceart agus éigeart); teideal (ceart vótála); cothrom (tá seasamh a chirt ann); cion (fuair sé a cheart); fírinne, rud fíor nó cruinn (tá an ceart agat)
soitheach éadomhain le him, bainne, etc. a choinneáil fuar ann
cuid d'abairt a bhfuil ainmní agus faisnéis dá chuid féin ann (mar shampla - cé go raibh an t-uisce fuar chuamar ag snámh - clásal atá sna focail sa chló iodálach); cuid ar leith de chonradh etc.
acht, comhaontú (conradh síochána, conradh oibre); cumann (Conradh na Gaeilge); margadh (fuair sé conradh maith san éadach sin)
bosca nó seomra fuar a gcuirtear bia ann lena choinneáil friseáilte
(le haimsir) fuar, feannta
lag, tláith; suarach; fuar; bocht, gátarach, ainnis
go deireadh an tsaoil, go brách; ar fad (an-fhuar go deo)
crosta; an- (diabhalta fuar)
seanchas faoi áiteanna, conas a fuair siad a n-ainm, eachtraí móra a tharla iontu, etc.
cómhaith (níl a diongbháil de bhean le fáil); fiúntas, maitheas (brí agus diongbháil na hargóinte); seasmhacht; deimhniú, daingniú (fuair sé diongbháil ann)
aimsir sceirdiúil ghránna; fuacht, fuaire; cruinneas, sprionlaitheacht
sealbhú, aimsiú (faigh do chóta agus bí liom); gnóthú (gheobhaidh sé an lámh uachtair ort); soláthar (fuair mé an dochtúir dó); dul trí, fulaingt (má fhaighim scanradh; fuair sí bás; náire a fháil); teacht ar (fuair sí airgead caillte); éirí (bhí an oíche ag fáil dorcha); teacht ar fhios nó ar eolas (fuair mé amach nach é a rinne é); bheith ábalta (ní bhfaighinn a leithéid a rá leat); soláthar, sroicheadh (níl fáil ar a leithéid; níl sé ar fáil, le fáil, go héasca)
de réir foirme, a bhaineann le foirm; (le duine) postúil, cúisiúil, fuar
aimsir fhuar (amuigh faoin bhfuacht); fuaire, goimh (bain an fuacht as); slaghdán; mífhonn (gan fuacht gan faitíos)
bail fhuar; fuacht (bhí an lá ag dul i bhfuaire); faillí (gnó a ligean i bhfuaire; is é fear na fuaire é)
duine fuar gan mhaith
fuar, neamhchúiseach; patuar, leamh
(le bia) fuar tar éis a bhruite, fuarbheirithe; (le duine) fuar, leamh; fuaránta
fuar nó leamh i gcúrsaí creidimh; fimíneach
a bhfuil croí fuar aige; gan trua gan scrupall
fuaire meoin nó aigne, easpa dúthrachta
fionnuaire; áit fhuar
duine fuar faillitheach; fuarchúis, faillí
éirí fuar nó a dhéanamh fuar; faoiseamh (ó phian etc.); dul in éag (lig don scéal fuarú; fuarú ceana); caitheamh (ag fuarú na haimsire)
an séasúr is fuaire den bhliain
cosúil leis an ngeimhreadh; fuar, stoirmeach
macántacht, díríocht; fabhar, dea-mhéin, dúthracht (fuair mé ar ionracas é)
briathar aitheantais nó aicmithe (is é féin atá ann; ní hé Brian é; dá mba mise thú; ní hionann iad; ní gorm atá sé; an cnoc is airde is é is fuaire; ní liomsa é; is amárach a thiocfaidh sé; ní go réidh a scar sé leis; ó d'imigh tú is ea a tharlaigh sé; ní den dream sin mé; an gloine é? is ea)
duine a fuair bás ar son a chreidimh; duine a d'fhulaing go cráite ar son cúise
a bhfuil milleadh ann (aimsir mhillteach); uafásach (dúil mhillteach; tá sé millteach fuar)
bealach gabhála; cead scríofa (pas fillte); cead imeachta (bíodh do phas agat anois); cead taistil thar lear ón Rialtas; giota beag, beagán (pas déanach, pas beag fuar); caighdeán faoi bhun onóracha i scrúduithe
beathú, cothú; éirí ramhar nó a dhéanamh ramhar; batráil (fuair sé ramhrú maith)
cineál d'fhia mór beannach a mhaireann i dtíortha fuara ó thuaidh
sioctha, reoite; fuar, neamh-mhuinteartha
clúmhach, gruagach, féasógach; (le haimsir) fuar
fuar tirim; feanntach
ní éigin gan a ainm a lua (an rud sin a cheannaigh tú); cúrsa, scéal (an rud a tharla, atá le rá agam); gníomh, beart (an rud a rinne sé); créatúr beo (tá rud beag aici; an rud óg; nach é an rud salach é); acmhainn, sochar (tá rud aige sin; fuair sé rud maith orthu); ní a iarrtar (déan rud ar d'athair); imní, brón (ná bíodh rud ort faoi)
binb (tá ruibh fhuar air); fuadar (bhí ruibh chainte air)
lán, sásta; dóthanach (bheith sách de rud); roinnt, mós (sách fuar, sách minic)
meascán de ghlasraí fuara, ar nós leitís, soilire etc., agus de ghlasraí fuarbhruite, feoil, iasc, uibheacha etc., agus anlann leis de ghnáth
mír a chuirtear le focal chun béim a chur air (a chuidsean agus a gcuidsean den teach; a dtailte méithesean; cuiridsean fearg orm; uaidhsean a fuair mé é)
mír a thagraíonn d'ainmfhocal baininscneach agus a usaidtear mar ainmní i ndiaidh an bhriathair (cailín deas ach tá sí beag; tá an oíche fada agus tá sí fuar)
siolla fuar gaoithe
rian, lorg (sliocht a mhéar); clann nó clann clainne (fuair sé bás gan sliocht); mír as leabhar etc.
ráiteas scríofa nó clóite faoi fhírinne ruda (teastas pósta, teastas breithe, teastas báis); teistiméireacht, deimhniú (faoi scrúdú a bheith faighte ag duine); tuairisc, cuntas (sin an teastas a fuair mé air)
suaitheadh; drochúsáid (is iomaí tiortáil a fuair sé ina lá)
tirim, lom; (le bia etc.) gan anlann; fuar, neamhshuimiúil (duine tur, caint thur)
ráthóir; tacaíocht, baránta; údarás (ceann urra ; fuair mé ó urra maith é); neart (urra coirp, géag)
