DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
lasadh arís; séideadh, adhaint (ar chneá)
an chuid den chorp a bhfuil an goile agus na putóga ann; mála (bolg saighead); boilsc (bolg seoil); áit le lasta a chur ann (bolg loinge); lár (bolg an chuain, i mbolg an lae)
lasadh, téamh; seargadh; a dhéanamh breoite nó tinn
lasadh, deargadh; splancanna
ar dheirge na caoire, ar lasadh
cosúil le cíor; lasta san aghaidh
ar dhath na fola; (le tine) ar lasadh; (le cneá) oscailte; (le talamh) treafa nó iompaithe; fuilteach (bhí sé ina chogadh dearg); amach is amach (bhí an t-ádh dearg air)
an scamall a éiríonn as aon rud ar lasadh, toit; gal
lasadh (tine a fhadú); adhaint, gríosú (fadú faoi dhuine; fadú mioscaise); cur suas, tógáil (stáca a fhadú)
scamall geal a éiríonn as uisce beirithe; toit ag éirí cosúil le gal as sop lasta nó tobac etc. (gal tobac, gal soip); puth the ghaoithe; fiuchadh fola, teas troda, crógacht; éileamh (tá an-ghal ar mhuca); taom, racht (gal tinnis)
lasadh, adhaint (tine a ghríosú); séideadh faoi, griogadh, saighdeadh
lasadh pianmhar ar ailt na laidhre móire
lasadh náire; achasán, cáineadh
líonadh báid nó loinge; lucht, lasta
ar lasadh; cantalach; dearg
long atá ceaptha le lasta a iompar
soilsiú, taitneamh; lasadh
ládáil, lasta, lán árthaigh (lucht loinge); ualach (lucht a ithe); dream nó aicme daoine (lucht oibre, lucht léinn, lucht éisteachta)
lasadh in aghaidh duine le teas, fearg, náire etc.; niamh sholais
mír chinnteachta roimh ainmfhocal san iolra nó roimh ainmfhocal baininscneach sa ghinideach uatha (na daoine, na háiteanna; gúna na mná, ag lasadh na tine)
at ar an gcraiceann atá séidte nó lasta
análú amach, aer a thiomáint amach as an mbéal; síobadh aeir, gaoithe etc. (séidfidh an oíche fós); líonadh le haer (balún a shéideadh); lasadh agus at (aghaidh shéidte); cur go fras (ag séideadh fola); caitheamh (séid isteach ansin é); ionsaí (shéid siad ar an obair); cur suas, griogadh (ag séideadh fút a bhí sé)
at beag lasta ar fhabhra na súile, craobhabhar
brat luaithrigh; ball lasta (ar chraiceann); rian salachair, smearadh; iarsma (Muire gan smál); scamall, scailp; duairceas; náire, mí-ádh (smál ar do chlú)
furasta a lasadh; (le duine) sochorraithe
lasadh (suas); lasadh (chun feirge, aitis)
mírín dhearg lasta a léimeann as tine; aibhleog, sméaróid; splanc, splinc (níl spré chéille, chreidimh, aige)
solas agus teas ó rud atá ag dó; dóiteán (tá an teach trí thine); lasair; splanc; lasadh, gríos (tá tine ar a chraiceann) lámhach (tine airtléire)
galar a thagann ina spotaí lasta ar an gcraiceann
solas is féidir a iompar sa lámh (uair amháin, bata agus é ar lasadh, ach inniu, solas leictreach agus cadhnra á oibriú)