DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
i do sheasamh cruinn díreach agus do lámha le do thaobh agat mar a bhíonn saighdiúir
áras saighdiúirí nó gardaí
díorma saighdiúirí; cuid de reisimint
an 4ú cuid de rud; an chos taobh thuas den ghlúin, leis, láirig; véarsa de dhán nó d'amhrán; lóistín saighdiúirí
cosaint chrua mhiotail etc. don cheann a chaitheann saighdiúirí, póilíní, lucht múchta tine, imreoirí spóirt etc., cafarr
siúlóir; saighdiúir coise, troitheach
piléar ina sheasamh díreach mar thaca nó mar mhaisiú ar fhoirgneamh; rannóg ingearach ar leathanach clóbhuailte (colún nuachtáin); liosta ingearach ainmneacha, figiúirí etc.; líne saighdiúirí
cárta imeartha agus pictiúr seirbhísigh nó saighdiúra air
easpa soiléire, dofheictheacht; saighdiúirí (nó long nó eitleán) a chur ó aithne ar an namhaid; cleas lena gcuireann ainmhithe áirithe iad féin ó aithint ag a naimhde
ceart nádúrtha; gnáth-tháille nó luach saothair (do dhualgas a íoc); aon rud atá le déanamh (do dhualgas do Dhia); diúite (saighdiúirí ar dualgas)
éadach, éadaí; culaithirt ar leith (mar a chaitheann saighdiúirí nó banaltraí nó sagairt)
buíon laochra fadó (fianna Éireann; Fionn agus na Fianna); díorma saighdiúirí, foireann, drong
(sa stair) saighdiúir Albanach ar seirbhís in Éirinn
saighdiúirí cosanta ar stáisiún in áit
duine nó rud a thugann cosaint; aire, faire (dul ar garda, garda a sheasamh); gotha cosanta (dul ar do gharda); duine nó buíon ar diúité cosanta (garda saighdiúirí, garda síochána); fearas cosanta (garda tine)
buíon, scata; grúpa saighdiúirí; brainse de chumann
ar dhath an fhéir nó an duilliúir ag fás; óg, neamhaibí (adhmad glas); gan taithí (tá an fear bocht glas air); neamhoilte (saighdiúirí glasa); lag i mbrí (deoch ghlas); dorcha liath (flainín glas); liathghorm (súile glasa); lonrach mar chruach (sceana glasa); fuar, gruama (aimsir ghlas); gan substaint (iasc glas)
roinn d'arm na sean-Róimhe; slua mór saighdiúirí; cumann láidir
aon mharc fada caol; sreang, corda nó rópa; sraith daoine nó rudaí (líne saighdiúirí, seasamh i líne); sraith focal trasna leathanaigh (líne filíochta, cúpla líne a léamh); seirbhís iompair (líne loingis, busanna); ginealach, cine, fine; glúin (an líne atá suas inniu); éillín
siúl ar aon chéim le chéile mar a dhéanann saighdiúirí
duine a dhéanann marcaíocht; saighdiúir ar muin capaill
slua marcach, saighdiúirí ar chapaill
cur saighdiúirí ar taispeántas cigireachta; bailiú mór daoine; mórchúis, mór is fiú (mustar gan ghustal)
saighdiúirí aeriompartha a scaoiltear anuas i bparaisiúit
buíon saighdiúirí nó gardaí etc. ar stádar faoi champa nó faoi shráideanna baile ag faire nó ag cosaint na háite
troid idir dhíormaí beaga saighdiúirí
díorma beag saighdiúirí; ál, scata (scuad páistí, scuad míoltóg)
leis féin, ina aonar; gan a bheith dúbailte (leaba shingil); gan phósadh (fear singil); comónta (saighdiúir singil); caol, tanaí, suarach; aonarach
saighdiúir de chuid trúpa nó buíne