Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
séideán
séidearnach
séideog
seift
seifteoir
seiftithe
seiftiú
seilbh
seile
seileagar
seileaic
seileán
séiléir
seilf
seilg
seilide
seilmideáil
séimh
séimhiú
seimilín
seimineár
seinm
séipéal
seilbh bain2 úinéireacht, buannacht (níl pingin ar, i, mo sheilbh); lonnú, áitiú (cé atá i seilbh na feirme anois); sealúchas, maoin, eastát (sealbha saolta)
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
san ionad nó ar an ócáid (ag an doras, ag an damhsa); foinse (chuala mé agat féin é); i dtuairim (tá sé ina fhear uasal acu); i seilbh (is agat is fearr é); i bpáirt le (tá comharsana maithe againn); ag freastal ar (bhí an dochtúir aici); ag tagairt do thréithe nó staid nó eolas nó scil nó mothú nó imeachtaí nó dualgas nó fiacha nó buntáiste nó am nó faill etc. (bíodh ciall agaibh; bhí saol breá againn, tá léann acu, dá mbeadh snámh aige, tá cion aici air, bhí cluiche maith againn, tá an obair le déanamh agam, bhí airgead agam air, tá tosach agat orm, dá mbeadh bliain eile againn); le haidiacht (tá sé trom agat, ba mhaith againn é); le hainm briathartha (ag ithe, ag ól, ag díol, ag caint)
éileamh seilbhe, ceart úinéireachta
córas faoina bhfuil seilbh ag daoine agus ag comhlachtaí aonair - agus ní ag an stát - ar mhaoin na tíre
seilbh ruda a bhaint de dhuine mar phionós
lorg ruda ar fud áite; lorg ruda ar phearsa nó i seilbh duine
cur as seilbh (tí, feirme etc.)
ceart nó buannacht shinsearach; ceart oidhreachta; eastát sinsearach (seilbh a fháil ar do dhúchas); d'áit nó do thír féin (filleadh ar do dhúchas); muintearas, cóngas (ní dár ndúchas iad); oidhreacht, luí nó claonadh nádúrtha (tá an t-éitheach sa dúchas aige); staid nádúrtha nó fiáin, fiántas (madra dúchais); a tháinig ó shinsear (ceart dúchais, teanga dhúchais)
duine a ghlacann seilbh ar erraí etc. ar iontaoibh
breith, glacadh seilbhe; talamh i seilbh duine
gabháil déanta air; i ngreim nó in achrann (gafa sa dris); faoi choinneáil (gafa i bpríosún); sáite i (gafa in obair); in áirithe nó faoi sheilbh (tá an líne, an suíochán gafa); gléasta, cóirithe (gafa go foirmiúil); inroinnte ar (tá B gafa in A)
seilbh iomlán ag comhlacht ar thrádáil in earra áirithe
talamh etc., i seilbh úinéara gan bhac gan chosc
saibhir; santach; (sa ghramadach) a léiríonn seilbh (focail mar mo, do, ár, bhur etc.)
seilbh
i seilbh agat; seilbh a fháil ar; lonnú, fréamhú (tá an bás ag sealbhú ann)
bronnadh, soláthar (thug sé le fonn é; seilbh, teideal, a thabhairt; comhairle, breith, a thabhairt); scaoileadh amach (móid a thabhairt; cárta, cábla, a thabhairt); fás, borradh (talamh a bhfuil tabhairt ann); caitheamh (léim a thabhairt; thug sé a shaol ann); géilleadh, stríocadh, teip (má thugann an balla sin); tógáil, iompar, crochadh leat (tabhair abhaile é; thug sé leis é; tabhair i leith iad); ionsaí, iarraidh (thug sé fúm, faoi é a dhéanamh); scaradh le (eolas a thabhairt uait; dóchas a thabhairt suas)
ainm (teideal leabhair, dáin); gradam, céim (teideal uaisleachta); buannaíocht, ceart seilbhe (níl sé i dteideal an airgid)
seilbh, buannaíocht, teideal úinéara
