Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
ochtódú
ochtú
ocrach
ocras
ocsaigin
odhar
ofráil
óg
ógánach
ógbhean
ógfhear
ógh
ogham
óglach
ógra
oibiachtúil
oibilisc
oibleagáid
oibleagáideach
oibreachas
oibrí
oibriú
oíche
óg1 aid1 i dtús saoil nó fáis, gan a bheith sean; mac (Seán óg); nua, úr (talamh óg; óg sa bhliain)
óg2 fir1 ógánach
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
an méid rudaí óga a bheireann ainmhí in éineacht (ál banbh); an méid éan óg a thagann amach in éineacht i nead (ál sicíní)
ionsaí (amas ar namhaid); oscailt nó caoi ionsaithe (dá bhfaighinn amas air); aimsiú ar mharc (tóg amas air); iarracht (thug siad amas ar na hairm); tuairim, barúil
daoine, dream, lucht (aos óg, aos léinn)
duine óg, déagóir
planda a n-itear a phéacáin óga mar bhia
tabhairt ar ais as an nua; athchóiriú; a dhéanamh óg arís
babaí; maighdean óg (ag na filí)
naíonán, leanbh beag óg nach bhfuil siúl aige fós
den ghnéas a shaolaíonn rudaí óga
leacht a thálann ainmhithe baineanna ar a rudaí óga; an leacht seo ó bhó nó ó ghabhar a ólann daoine agus a úsáidtear i ndéanamh earraí déiríochta; sú bán ar bith atá cosúil le bainne
amaidí na hóige
muc óg
rud deas daite a fhásann ar phlanda (agus a dtagann toradh nó pór as); barr áilleachta (bláth na hóige); rathúnas (go gcuire Dia bláth ort)
neart, fuinneamh (brí na hóige; cuirfidh an bia brí ionat; in ísle brí); ciall (brí focail); éifeacht (argóint ar bheagán brí)
an áit i gcorp máthar ina n-iompraíonn sí a rud óg
áit chónaithe do dhaoine óga a bhíonn ag obair agus iad as baile; áras ina bhfaigheann lucht fánaíochta iostas oíche
cailín óg álainn
fear óg; giolla (buachaill aimsire, buachaill siopa, buachaill bó)
páiste baineann; bean óg shingil; seirbhíseach mná (cailín aimsire)
ainmhí mór Astrálach le heireaball fada agus a chosa deiridh chomh láidir sin go dtig leis léim mhór fhada a thabhairt (Iompraíonn an ceann baineann a rudaí óga i bpóca faoina bolg)
muc óg ramhar
madra óg
marc (comhartha cluaise, comhartha ceiste); nod a thugann rud le fios (rinne sé comhartha dom); tuar a léiríonn rud atá le teacht (comhartha fearthainne); rian, cosúlacht (comhartha scine; ní bhfuair sé ach comhartha); aird, ceann (ná tóg aon chomhartha de); fógra, méar eolais (comharthaí bóthair); rian aitheantais (comharthaí aithne, comharthaí sóirt)
a dó nó a trí de rudaí; péire; dhá rud óga a shaolófaí in aon bhreith
duine óg ar altramas; mac léinn; deisceabal; ábhar oifigigh airm
beag a dhéanamh de rud; easonóir; focal a chríochnaíonn ar -ín, -óg, etc. le laghad nó cion a chur in iúl
ainmhí sciathánach a bhfuil clúmh agus cleití air; rud óg an éin (éan circe, éan gé); rón óg; duine ait nó uaigneach (éan corr, éan deiridh an áil)
cearc óg, sicín
éan sna fabhalscéalta a dhódh é féin agus ansin a d'aiséiríodh as an luaithreach ina éan óg; focal moltach ar laoch nó ar bhean uasal (san fhilíocht)
den ghnéas a dhéanann rudaí óga tríd an mbaineannach a thoirchiú
cosúil le fleasc; óg, cleasach
óg na bó (suas go dtí bliain d'aois)
gas óg; ball d'eagras ógra
buachaill; duine óg ar bith
féar nó arbhar óg
breac óg
cailín óg
ar dhath an fhéir nó an duilliúir ag fás; óg, neamhaibí (adhmad glas); gan taithí (tá an fear bocht glas air); neamhoilte (saighdiúirí glasa); lag i mbrí (deoch ghlas); dorcha liath (flainín glas); liathghorm (súile glasa); lonrach mar chruach (sceana glasa); fuar, gruama (aimsir ghlas); gan substaint (iasc glas)
alt láir na coise idir an tsliasaid agus an lorga; líne daoine (an ghlúin óg); céim i sraith (glúin ghinealaigh); uillinn adhmaid
dathúlacht, áilleacht (gnaoi na hóige); maise, caoi (gnaoi a chur ar rud)
cineál (gné plandaí); foirm (gné agus ábhar); cuma, dealramh (gné na hóige); imir (gach gné datha)
gé óg
teas a thugann an t-éan do na huibheacha leis na héin óga a thabhairt amach; othras, teas lasánta (gor i gcneá)
gléas le héin óga a thabhairt amach le teas saorga gan gor ó chearc
duine baineann clainne; cailín, bean óg (a iníon ó!)(le ceannlitir mhór) foirm aithisc nó teideal cúirtéise roimh ainm mná nach bhfuil pósta (Is í seo Iníon Uí Bhriain)
dúchas sa duine nó san ainmhí rudaí áirithe a déanamh astu féin gan mhúineadh gan foghlaim (ar nós mar atá éin óga in ann eitilt)
siúl ar na lámha agus ar na glúine ar nós páiste óg
gamhain óg; grá geal (mo lao thú)
duine beag óg, páiste
tóg é seo mar shampla, éist leis seo
