Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
araicis
araiciseach
araid
araile
araíocht
araíonacht
araltas
arán
arann
aranta
araon
áras
árasán
arbhar
arc
ard
ard-
ardaitheoir
ardán
ardchathair
ardchéim
ardchlár
ard-deoise
arán fir1 bia a dhéantar as plúr nó min
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
focal a chuirtear le hainmfhocal chun ciall bhreise a chur leis, ar nós arán donn
planda a n-úsáidtear a shíol chun blas a chur ar arán
duine a bhácálann arán nó cístí milse don phobal
císte aráin
císte beag cruinn aráin
brus (bruscar aráin, móna); fuíoll
líonadh aráin etc. in éan rósta; ceirín; bolg, aon rud séidte
leacóg chloiche a chaitear ar sprioc (ag imirt caidhtí); stiall mhaith ramhar (caidhte aráin)
min nó plúr déanta as an ngráinne iomlán; arán donn
aon rud atá ceaptha nó cumtha go deas; dhá phíosa aráin agus bia éigin eile eatarthu
planda a bhfásann síolta spíosracha air a úsáidtear in arán agus i gcístí
meall bog aráin, síol rois etc., déanta le huisce fiuchta agus leata ar mhuislín le cur ar neascóid nó ar chneá
arán mar a dhéantar sa bhaile; cáca, bonnóg
buille (go háirithe buille boise); canta (aráin etc.)
cur chomh fada le (daoine a chur chun boird); cur os comhair (cuir chuige an t-arán); úsáid le haghaidh (cuir chun tairbhe duit féin é); tabhairt faoi (cur chun oibre)
brú agus oibriú taois leis na méara (i ndéanamh aráin); fáscadh; múnlú
canta, daba (gamba aráin, ime)
substaint a choipeann in arán nó i leacht beorach, gabháil
píosa, blúire (giota aráin; míle agus giota)
bruscar aráin, sprúille
gabháil ruda leis an lámh (beir greim air; rug sé greim muinchille orm); lán béil (cúpla greim feola; bain greim as an arán); cruachás (rug drochghreim air); smacht, ceannas (bíodh greim ar do chiall agat; tá greim daingean acu ar an tír); fostú (i ngreim sa talamh, i ngreim ag an eagla); freanga, ríog thinnis (tháinig greim i mo chliathán; greim an bháis); lúb fuála (greim snáthaide a chur i rud)
umar fuinte aráin
tairiscint; síntiús (i gcúrsaí eaglasta); toirbhirt an aráin agus an fhíona do Dhia san Aifreann
scríob, sciolladh; stráice (scrabha den chraiceann); sceo, scríobáil (cuir scrabha ime ar an arán); iarracht, ráib (thug sé scrabha faoin obair); cith fearthainne
cineál arbhair a ndéantar arán as i dtíortha áirithe
císte d'arán sóide
lúbadh, straidhneáil (ná stang thú féin; bíomaí ag stangadh); lagú (táim stangtha ag an bhfuacht); croitheadh, stad (baineadh stangadh asam); stalc (stangadh gaoithe, triomaigh; tá an t-arán ina stangadh)
slisne, stráice (stiall leathair, feola, aráin); lasc, leadhb (stiall d'fhuip, de theanga)
stiall, blúire (stráice aráin, talún; stráice éadaigh); toirtéis, gaigíocht
buille (aon stróic oibre; gach aon stróic chomh maith leis); sracadh; giobal (tá mo chóta ina stróiceacha); stiall, stráice (stróic aráin, talún)
plúr fliuch agus é fuinte lena bhácáil mar arán; leacht ramhar greamaitheach chun páipéir etc. a ghreamú dá chéile; aon mheascán bog (taos fiacla)
arán a ruaitear agus a thíortar le teas
athrú ó shubstaint amháin go substaint eile; (le creideamh) athrú shubstaint an aráin is an fhíona go fuil agus feoil Chríost san Aifreann
