Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
dearcach
dearcadh
dearcán
deárcas
dearcasach
deardan
dearfa
dearg
dearg-
deargadh
deargán
dearmad
dearmadach
dearna
dearnáil
dearóil
dearscnaitheach
deartháir
dearthóir
deas
deasagán
deasbhord
deasc
dearg aid1 ar dhath na fola; (le tine) ar lasadh; (le cneá) oscailte; (le talamh) treafa nó iompaithe; fuilteach (bhí sé ina chogadh dearg); amach is amach (bhí an t-ádh dearg air) ► fir1 dath dearg nó aon rud atá dearg
dearg- réimír amach is amach (deargamadán, deargéitheach, dearg-ghráin); dearbh-
TORTHAÍ GAOLMHARA
SAN FHOCLÓIR BEAG
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
lasadh, deargadh
spré dhearg thine
galar craicinn a ngabhann puchóidí nó goiríní dearga leis
tinneas a thagann d'easpa coirpíní dearga san fhuil
éadrom dearg, pinc
imill dhearga an bhéil, liopaí
planda a bhfuil gais dhearga air agus iad searbh le hithe
glasra milis dearg a itear le sailéad
gal (ghaoithe, tobac etc.); dúchan; scamall dearg ar shúil
daol beag dearg a bhfuil spotaí dubha air
sliabh coirceogach a chaitheann carraigeacha leáite, luaith dhearg, gal etc. trína bhéal in airde uaireanta
iasc mór geal a bhfuil feoil bhlasta dhearg air
gobadán a bhfuil droim dearg air, cearc ghainimh, circín trá
ábhar le dearg a chur suas; smál dearg
gríosach dhearg
galar tógálach a leanann fiabhras trom agus spotaí dearga ar an gcraiceann é
at dearg ar ordóg na coise
glasra fada dearg a fhásann faoi thalamh, meacan dearg
lasadh, deargadh; splancanna
crann a bhfásann caora áille dearga air
seoid dhearg, carrmhogal
dearg agus gorm measctha le chéile in aon dath amháin
iasc sliogánach cosúil le gliomach ach é a bheith dearg
cródhearg, ar dhearg na fola
tor nó crann síorghlas, duilliúr deilgneach air agus caora dearga
lí nó cosúlacht ruda nuair a bhíonn solas air (dath dearg, dath buí, dath gorm, dath glas); dealramh (dath na fírinne); dada, faic (níl a dhath, aon dath, fágtha)
a dhéanamh dearg nó éirí dearg
rud nó ábhar dearg; talamh treafa; iasc dearg farraige
bail an ruda atá dearg
fearg a bheith ort le duine; droch-chuma a bheith ar spéir, aimsir etc.; dearg, greadta (mar a bheadh cneá)
feoil dhearg amh
crann beag agus milleanna dearg agus corcra ar sileadh leis
an leacht dearg a ritheann trí na cuislí sa chorp; ár nó doirteadh fola (beidh fuil ann); aigne, mothúchán (bheith tógtha san fhuil); miotal, sprid (má tá aon deoir fola ionat); mianach, dúchas (fuil uasal Gael)
planda gairdín nó tí a mbíonn bláthanna dearga nó bándearga nó geala go fras air
téamh (do ghoradh a dhéanamh); gor a thabhairt (uibheacha a ghoradh); deargadh i dtine (iarann a ghoradh)
toradh mór cruinn faoi chraiceann ramhar dearg agus é lán de shíolta
luaith dhearg, sméaróidí beo
ceann de na dathanna dearga i gcártaí imeartha ar dhéanamh an chroí
talamh; cré; talamh dearg
an t-ábhar a theilgtear ina shruth dearg leáite as bolcán
solas nó tine a theacht nó a chur ar rud (lampa, tine a lasadh; ní lasfaidh an gual); múscailt (lasadh feirge); éirí feargach (cneá ag lasadh); deargadh (las sé suas san aghaidh)
éan beag dubh is bán, aghaidh dhearg air agus stríoca buí ina sciatháin
ar lasadh; cantalach; dearg
áis chodlata (tocht, éadach leapa agus piliúr, de ghnáth); pluais ainmhí (leaba dhearg); beart (loinge); iomaire (leaba phrátaí); áit, ionad (i leaba ruda); láthair (leaba ancaire, leaba chloiche, leaba an duáin)
leathóg agus baill dhearga ina droim
caor mhór dhearg cosúil le sú craobh mhór
méaracán dearg
caor dhearg shearbh a fhásann ar thor beag sa sliabh
cárta imeartha dearg ar dhéanamh diamaint
ábhar datha ó bhuí go dearg a fhaightear as cré mhín agus cac iarainn
