TORTHAÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
leigheas fir1 biseach a chur dhuine breoite; rud, scéal etc., a chur ina cheart (leigheasfaidh sé sin do chás); ealaín an dochtúra (lucht leighis); cóir feabhsaithe (leigheas ar chasacht); cúiteamh (leigheas ar dhíobháil); cumhacht leighis (tá leigheas sa rud sin, tá leigheas ag Brian); smacht, neart (tá sé crosta ach níl aon leigheas aige air) ► leigheasach aid1
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
áit d'othair sheachtracha a gcuirtear cóir leighis agus comhairle orthu
craiceann a theacht ar chneá, leigheas
piollairí nó drugaí leighis
ceart, cothrom (níl ceart ná cóir aige); cion nó sciar ceart (níor ith sé ach a chóir); freastal ceart (chuir sé cóir mhaith orm; cóir leighis a chur ar dhuine); bail cheart (tá gach ní i gcóir againn); feisteas nó fearas ceart (cóir oibre, cóir thaistil); gaoth fhabhrach (seoladh le cóir ghaoithe)
cóir leighis; cóir, úsáid, íde
rannóg den arm nó de sheirbhísí eile (cór leighis, cór taidhleoireachta)
duine a bhfuil céim sa leigheas aige (dochtúir croí, súl); duine a bhfuil ardchéim ollscoile sa léann aige (dochtúir le litríocht)
cleachtadh leighis; paisteáil, caoi ainnis a chur ar rud; céim dochtúra sa léann
substaint ar bith a úsáidtear i gcúrsaí leighis; substaint a mhaolaíonn pian nó a chuireann isteach ar na céadfaí, cógas
áit a gcoinnítear agus a gcuirtear cóir leighis ar lucht meabhairghalair, ospidéal meabhairghalair
substaint cheimiceach a úsáidtear chun leighis
leacht (leighis etc.) a scaoileadh isteach sa chorp le snáthaid steallaire; an t-ábhar a d'insteallfaí amhlaidh
leigheas (luibh íce, íoc leighis)
áit a dtugtar íoca leighis amach (ar nós ospidéal nó siopa mór poitigéara)
balsam leighis, rud a thabharfadh aiseag sláinte do dhuine
cleachtadh leighis; gairm lia
fás nó planda gan stoc adhmaid (mar atá i gcrann nó i dtor); planda a úsáidtear chun leighis
chomh láidir is atá rud, láidreacht; fórsa, cumhacht (neart na tola, na gaoithe; de neart reatha); go leor, dóthain duine (tá neart ama againn); leigheas (dá mbeadh neart agam air); cumas (níl neart agam teacht as)
múineadh, teagasc; treoir nó ordú scríofa ó dhochtúir chun cógas a ullmhú, leigheas; liosta de na nithe agus de na treoracha is gá chun bia éigin a ullmhú
a bhaineann le míchuma choirp a leigheas nó a chosc, go mór mór i bpáistí
paidir nó foirmle dhraíochta chun leigheas a dhéanamh, etc.
áit a gcuirtear cóir leighis ar othair
meascán d'uisce, gaineamh agus aol a chuirtear ar bhallaí, áit a gcruann sé agus a gcuireann sé bailchríoch mhín orthu; ungadh leighis le cur ar an gcneas; téip ghreamaitheach leighis ar chneá nó ar ghortú; duine bog baoth
substaint mhiotalach radaighníomhach a thugann gathanna amach agus a úsáidtear chun galair a leigheas
fear léannta; máistir, eolaí (saoi leighis, saoi le gach ceird); duine céimiúil (saoi file, saoithe an pharóiste)
salann ina phúdar nó ina chriostail a úsáidtear i níochán éadaí nó i ndéantúsaíocht; substaint gheal phúdraithe a úsáidtear i mbácáil nó i gcógais leighis
leac thanaí nó scláta ar féidir scríobh nó líníocht a dhéanamh air nó inscríbhinn a ghearradh air; piollaire tanaí leighis; sparra (gallúnaí etc.)