Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
ortaipéideach
ortha
órú
os-
ósais
osán
osánacht
oscailt
oscailte
oscailteach
oscartha
osclóir
osna
osnádúrtha
osnaíl
óspairt
ospidéal
ósta
óstach
óstaíocht
óstlann
óstóir
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
a rá amach go hoscailte; bheith sásta a rá gur mar sin atá; nóta á rá go bhfuair tú nó gur íoc tú as rud éigin; faoistin a dhéanamh i gcoir
cur in aghaidh ruda go hoscailte
oscailt nó poll an-domhain sa talamh, duibheagán
ionsaí (amas ar namhaid); oscailt nó caoi ionsaithe (dá bhfaighinn amas air); aimsiú ar mharc (tóg amas air); iarracht (thug siad amas ar na hairm); tuairim, barúil
aerach, oscailte
oscailt leathan don fharraige i gcósta; réimse farraige; spás siar i mballa; sraith
bláth nó duilleog nach bhfuil oscailte amach fós; buntús meatháin
an oscailt sa cheann trína nglactar isteach bia agus deoch agus trína ndéantar glórtha; oscailt nó bealach isteach (béal mála, béal uaimhe, béal gleanna); caolas farraige (béal Árann); imeall nó faobhar (béal cupa, béal scine); duine a dhéanfadh caint de shórt áirithe (is tú béal na céille)
an oscailt trína scóráiltear báire
briseadh nó oscailt a dhéanamh i rud
lámh oscailte; lán láimhe (bos uisce); boiseog (bos sa leiceann); páirt leata de rud (bos camáin, bos maide rámha)
béal; béal gan fiacla, drandal; pus ainmhí; oscailt (cab an dorais; cab leice); liopa
carráiste oscailte dhá roth agus capa(i)ll á tharraingt, a d'úsáidtí fadó chun cogaidh nó ráis
fíor cheathairchúinneach dhronuilleach agus a ceithre shlios ar aon fhad; spás leathan oscailte i gcathair nó i mbaile
béal oscailte; béal mór
flapa ar insí a dhúnann agus a osclaíonn (comhla dorais, comhla cofra, comhla fuinneoige); gaireas a rialaíonn rith leachta nó gáis nó gaile
an píobán mór ón scornach go béal an ghoile; oscailt, béal (craos foirnéise, craos gunna); an iomarca bia nó dí (peaca an chraois)
ar dhath na fola; (le tine) ar lasadh; (le cneá) oscailte; (le talamh) treafa nó iompaithe; fuilteach (bhí sé ina chogadh dearg); amach is amach (bhí an t-ádh dearg air)
comhla ar insí ar féidir í a oscailt agus a dhúnadh i dteach nó i seomra nó i gcupard; an oscailt ina bhfuil an chomhla; (sheas sé sa doras); oscailt, mar a bheadh ar chneá
pasáiste a bhfuil seomraí ag oscailt ar a thaobh
píosa miotail chun glas a oscailt, nó chun clog etc. a thochras; oscailt (eochair eolais); siombail i scríobh ceoil a léiríonn airde an ghléis
oscailt, bearna, scoilt
buntáiste; deis, oscailt (faill a fháil ar dhuine); am, achar (dá mbeadh faill agam é a dhéanamh)
lán fáilte; oscailte, fial
toirtín oscailte agus é líonta le sólaistí milse
léir, soiléir; oscailte
fórsa a imirt (ar rud); (doras, glas etc.) a bhrú agus a oscailt le fórsa
oscailt i mballa agus gloine inti chun solas agus aer a ligean isteach san fhoirgneamh; paiste solais sa spéir (fuinneoga an lae)
scoilt nó oscailt bheag chaol i gcraiceann, méirscre
oscailt don ghaoth
oscailt i gclaí nó i bhfál le dul isteach nó amach tríd cosúil le doras; bac slí is féidir a dhúnadh agus a oscailt
duine a bhfuil sé de chúram air geata a oscailt agus a dhúnadh mar is gá
gléas daingnithe láidir do dhoras nó do gheata nach féidir a oscailt ach le heochair; greim docht iomrascála
scoilt, oscailt; bolg, craos
oscailt i ndeic loinge, nó in urlár nó i ndíon foirgnimh etc., agus comhla dhúnta air; an chomhla féin
siúnta miotail ar dhoras, ar gheata nó ar chomhla chun iad a dhúnadh agus a oscailt
rud gan choinne; oscailt súl, rud iontach nó suntasach (seacht n-iontais an domhain)
an oscailt idir na méara; méar coise; ordóg, crúb (ladhar gliomaigh); beann (píce dhá ladhar); lámh, ladar; lán láimhe (ladhar mhine, ladhar airgid)
clúdach (éadach a leathadh ar rud, im a leathadh); rolladh (taos a leathadh); leibhéal, leacadh (iarann a leathadh); oscailt amach (do ghéaga a leathadh); leathnú (coillte ag leathadh); scaipeadh (síol, gaineamh, a leathadh); éirí doiléir (tá a chaint ag leathadh air); a dhéanamh fuar (tá mé leata; leathfar ansin thú)
oscailte amach nó isteach (tá an doras ar leathadh)
oscailt bheag ar scéal le leathfhocal; nod, spléachadh; gaoth an fhocail
oscailt le scian ar an gcorp le biseach a chur air
bearna, scoilt, poll; rud atá dúnta a fhuascailt (doras, bosca, leabhar, do bhéal, a oscailt)
ar oscailt, ar leathadh; gan cheist gan cheilt (dúirt sé amach go hoscailte é)
oscailte, macánta; fial, fáilteach
fearas oscailte
tinneas, breoiteacht; cneá oscailte atá mall ag cneasú, nó an braon a thagann aisti
gléas de níolón mín a osclaíonn ar nós scáth fearthainne le go dtig le duine nó rud tuirlingt go sábháilte ó eitleán
éan mór agus cleití eireabaill áille air a thig leis a oscailt amach mar a bheadh fean ann; cailín péacach
oscailt i ngabhal treabhsair
