DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
rud deas daite a fhásann ar phlanda (agus a dtagann toradh nó pór as); barr áilleachta (bláth na hóige); rathúnas (go gcuire Dia bláth ort)
neart, fuinneamh (brí na hóige; cuirfidh an bia brí ionat; in ísle brí); ciall (brí focail); éifeacht (argóint ar bheagán brí)
dathúlacht, áilleacht (gnaoi na hóige); maise, caoi (gnaoi a chur ar rud)
cineál (gné plandaí); foirm (gné agus ábhar); cuma, dealramh (gné na hóige); imir (gach gné datha)
i rith, i gcaitheamh (le linn na hoíche, m'óige)
rud deas a rá nó a deirtear faoi dhuine nó faoi rud (mol an óige, bhí moladh mór acu air); móradh (ag moladh Dé, moladh le Dia); comhairliú (mhol mé dó é a dhéanamh); cur chun tosaigh le haghaidh díospóireachta (rún a mholadh); breithiúnas (fágaim faoi do mholadh féin é); caint nó salm molta (moladh mairbh); aontú (ní raibh sé ach ag moladh leat)
mír chomparáide (tá tú níos óige ná mé; dá mbeadh níos mó airgid agam)
a bhfuil cuma na hóige air
seanabairt a léiríonn fírinne nó nós is cóir a leanúint (ar nós mol an óige is tiocfaidh sí)
aghaidh nó gné duine, cuntanós (snua na hóige)
duine atá níos óige nó níos ísle i gcéim; an té is óige, ísle etc.