Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
nimh
nimhiú
nimhiúil
nimhneach
níochán
níolón
níor
níos
níotráit
nithiúil
nítrigin
nítriglicrín
niúmóine
nó
nócha
nóchadú
nocht
nochtadh
nod
nód
nódú
nóibhéine
nóibhíseach
níos dob mír chomparáide (tá tú níos óige ná mé; dá mbeadh níos mó airgid agam)
RELATED MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
duine atá i bhfad níos lú ná an gnáthdhuine
aerárthach atá níos éadroime ná an t-aer
ainmhí cosúil le crogall ach go bhfuil pus níos leithne air
ón áit istigh go dtí an áit amuigh (amach as an teach); in áit atá giota uait (os mo chomhair amach); go háit atá níos faide uait (amach an sliabh; chuaigh siad siar amach; amach chun na hAstráile); le himeacht ama (uaidh seo amach); níos moille (amach sa bhliain); siar (fan amach ón tine); ar amharc (an taobh tuathail amach); os comhair an tsaoil (má théann an scéal sin amach ort); os ard (abair amach é); ar fad (is deas amach é); go deireadh (throid siad amach é)
singil, aonair (duine amháin); gan níos mó ná sin (sinn féin amháin)
uair eile, athuair, ina dhiaidh sin; fós (níos fearr arís)
neartú le hábhar eile chun rud a dhéanamh níos láidre
biseach a fháil, éirí níos fearr, dul i bhfeabhas; méadú
níos mó ná an cothrom, tuilleadh; níos mó ná a ceapadh nó mar is gá; fás, biseach; iomarca (breis ualaigh)
(le gramadach) céim thar an ngnáthchéim ag aidiacht (níos faide níos mó mar shampla)
níos ísle nó níos lú ná
tomhas meáchain do sheoda; aonad chun fíneáltacht óir a léiriú (Tá ór 22 carat níos fíneálta ina mhianach ná ór 14 carat)
baile tábhachtach atá níos mó ná baile mór
níos aclaí leis an lámh chlé ná leis an lámh dheas; tútach, liobarnach
ball éadaigh scaoilte gan muinchillí, agus é níos faide ná cába
moll ard talún ach é níos ísle ná sliabh
troid idir airm dhá thír nó níos mó; easaontas, bruíon, cath
coinneáil; taisce, cosaint (rud a chur i gcoimeád); bac, stopadh (leanbh a choimeád ó scoil; ná bí do mo choimeád níos sia); fanacht i (an leaba a choimeád)
meascán de dhá mhiotal nó níos mó
gléas ceoil atá cosúil le troimpéad ach é níos caoile as a bharr
oifigeach aerfhórsa nó cabhlaigh ar chéim níos airde ná captaen
rialtas dhá pháirtí nó níos mó
éirí nó a dhéanamh níos lú, giortú (muinchillí a chrapadh, do chosa a chrapadh; chrap sé sa níochán); seargadh (craptha le haois, le fuacht)
pearsa eaglaise atá níos ísle i gcéim ná sagart
péist mhór cheathairchosach a bhí ann níos mó ná céad milliún bliain ó shin
a dhéanamh domhain nó níos doimhne
árthach sciathánach atá níos troime ná an t-aer ach ar féidir léi eitilt
thíos, laistíos de, ar leibhéal níos ísle (ná) (istigh faoin mbord; faoi uisce, faoi thalamh); ag bun, i bhfothain (suí faoi charraig, ar ancaire faoin oileán); clúdaithe le (faoi bhrat sneachta; faoina chulaith Dhomhnaigh; crann faoi bhláth); le tréithe áirithe (faoi ainm bréige; faoi ghné aráin); gabháil trí (dul faoi scrúdú, faoi obráid); (le léiriú staide) (faoi mheas, faoi smacht, faoi shíocháin, faoi adhall); (le fás, borradh) (an luas a bhí faoi; tá fuadar fút); i dtaobh le (tá an teach fúinn féin; fág faoi é); oiriúnach (ach an lá a bheith faoi dúinn); ar intinn (níl fúinn é a dhéanamh); maidir le, mar gheall ar (ag caint faoi); níos lú ná (faoi scór, díoladh faoina luach é); (mar théarma méadaithe) (faoi dhó; a sé faoi a seacht); (mar chodán) (deich bpingine faoin bpunt); timpeall, thart ar (faoi do mhuineál; amuigh faoin tuath); ar an taobh seo de (faoi mhaidin, faoi cheann bliana); ag, um (faoi láthair, faoi dheireadh); in aghaidh (bualadh faoi dhuine); ar (ola a chur faoi); (mar dob ) (an ghrian ag dul faoi)
istigh nó thíos faoi (fobhríste); de chéim nó de ghrád níos ísle (fochoiste); de thábhacht níos lú (fobhrí); corr- , ócáideach (fodhuine, forud, folá)
gabhlóg, uirlis a bhfuil lámh agus beanna uirthi, a úsáidtear chun bia a phiocadh suas; uirlis cosúil léi, ach í níos mó, a úsáidtear i gcúrsaí talmhaíochta, píce
go fóill, le teacht (tá sé luath fós, déanfaidh sé fós é); arís, chomh maith leis sin (agus ceann eile fós, níos deise fós); mar sin féin (ach fós, ní hé féin a dúirt é)
gadhar rása cosúil le cú, ach é a bheith níos lú
éan snámha cosúil le lacha, ach é níos mó, a choinnítear mar éan clóis (Tá géanna fiáine ann freisin)
gan a bheith fada nó ard, gairid; níos lú ná an ceart (tomhas gearr); easpach (gearr i gcúnamh); gar, cóngarach (an áit is giorra dúinn)
duine nó rud álainn; bád beag seoil cois cósta agus í níos lú ná púcán
cluiche foirne, cosúil le hiománaíocht, ach an bata a bheith níos caoile as a bharr ná an camán
scoil atá díreach níos airde ná bunscoil
rómhaith do; níos mó ná
iomadúlacht; (sa ghramadach) níos mó ná ceann amháin (ar nós, mná an t-iolra ar bean, fir ar fear)
farasbarr, breis, barraíocht; níos mó ná mar is gá nó mar is ceart; buntáiste, ceannas; mórchúis, teanntás
gan spás do níos mó ann (soitheach lán; lán go doras); líonta go maith (sparán lán d'airgead); clúdaithe (áit lán de dhaoine, de choiníní); líonta ar fad (le taoide) (tá sé lán); líonta le mórtas (tá sé lán de féin); gach pioc (tá sé lán chomh holc leis)
mír bheag bhídeach, níos lú ná adamh, agus í luchtaithe le leictreachas
oifigeach airm direach níos ísle i gcéim ná captaen
níos lú ná leath an iomláin; áirithe bheag daoine, vótálaithe etc.
níos mó dá bharr (is móide a meas air go seasann sé leo); dócha (ní móide go dtiocfaidh siad anois); plus (a dó móide a trí = a cúig)
a thuilleadh, feasta (ná habair sin níos mó)
an chuid is mó, níos mó ná leath an iomláin (de dhaoine); an difear idir an chuid is mó agus is lú de vótaí
cuid mhór, a lán (mórán daoine; le mórán dua; níl sé mórán níos fearr)
focal a chiallaíonn i gcomparáid le(is sine é ná mé; tá sé níos airde ná tú)
cúrsa léinn níos airde ná pas
