DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
an bád sa Bhíobla a shábháil Naoi agus a theaghlach agus na hainmhithe a bhí inti ó bhá sa Díle
lile a fhásann in uisce, duilleog bháite
fána; sceabha (ar claon); luí nádúrtha le beart de chineál áirithe (lean sé dá chlaon); bá (tá claon ag an leanbh leat); antoil (claon chun oilc)
comhbhrón, mothú bá nó trua do dhuine i dtrioblóid; dlúthchairdeas, muintearas
baol díobhála nó caillteanais, dainséar (bheith i gcontúirt do bháis, do bháite)
cion, grá, bá (tá dáimh aige léi)
cineáltas, bá; claontacht
matán; ceann de na feadáin fhada chaola trína ritheann an fhuil sa chorp; síog i mian (féith ghuail nó aolchloiche); tallann nó gifte (féith na filíochta); poll báite i bportach, criathrach; planda féithleannach
ní an choirp in uisce; bá, fliuchadh (folcadh ón mbáisteach); tumadh (folcadh lín)
(in abairt) ar bogadh nó tumtha in uisce; báite in uisce
tachtadh (múchta ag teas, ag slaghdán); cur as, cur amach (mhúch sé an tine); cosc (múchfaidh sé sin do thart); cosc anála de cheal aeir (bá is múchadh ort!); suncáil (múchta i bhfiacha); maolú (glór múchta); coinneáil siar (deora a mhúchadh); asma (tá an múchadh ag cur air)
an saol máguaird seachas mar atá déanta ag an duine (ar nós plandaí, ainmhithe, aibhneacha, cnoic etc.); buntréithe duine (an nádúr daonna) nó ruda (tá nádúr gainimh sa talamh sin); bá, cineáltas (lán de nádúr); an domhan saolta (dlíthe an nádúir; os cionn nádúir)
péist a shúraiceann fuil; stocaire, lútálaí, súdaire; poll súraic; tonn bháite; leisceoir