Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
caileantóir
cailg
cailín
cáilíocht
cailís
cáiliú
cáiliúil
caill
cailleach
cailleadh
cailliúint
cailliúnach
caillte
caillteanas
cáim
caime
caimiléir
caimileon
cáimric
cáin
cáinaisnéis
caincín
cáineadh
caill bain2 caillteanas, cailliúint; díobháil, easnamh
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
cailleadh cuimhne
cailleadh sealadach mothaithe
timpiste, tubaiste; caill; dochar, díobháil
tarraingt de dhorn nó d'arm ar dhuine nó ar rud; tarraingt speile in arbhar; tarraingt rámha in uisce; iarracht snámha; preabadh croí nó cuisle; bualadh cloig (ar bhuille a haon); caill, dochar (is mór an buille orthu é)
rud a imeacht uait nó a bheith ar iarraidh (radharc, airgead, a chailleadh); gan a fháil (chaill mé an tAifreann); titim ar gcúl (cailleann an clog sin nóiméad sa lá); teip i gcluiche nó i gcomórtas; bás a fháil (ó cailleadh m'athair)
caill; cailleadh
(t céill in abairtí áirithe) meabhair, réasún, tuiscint don mhaith is don olc (ná caill do chiall); gnáthstaid aigne (ar meisce nó ar a chiall); tuiscint cheart (ó tháinig ciall dó); éirim (ciall do ghreann, don léann); brí (sa chiall atá leis an bhfocal); cúis, réasún (cad is ciall leis sin?)
peaca, coir (trí mo chion féin); dochar, caill
titim nó cailleadh cleití
dul a luí, dul chun suain; an mothú a chailleadh (tá mo chos ina codladh); fonn luí (tá codladh orm)
buairt faoi chaill duine eile (rinne siad comhbhrón léi faoi bhás a hathar)
eallach nó maoin a thógtar le foréigean; éan nó ainmhí a sheilgtear chun bia; scrios, caill (mo chreach nár fhan sa bhaile); faraor (mo chreach is mo chás!)
díolaíocht as caill nó díobháil; sásamh, aisíoc (cúiteoidh mé do shaothar leat)
de thoradh, mar gheall ar (chaill sé a shláinte dá dheasca)
díobháil, caill; easpa, gá (díth céille; cad tá de dhíth ort?)
díobháil, damáiste; caill, caillteanas
dochar, damáiste; díobháil, caill; cruatan; costas, muirear (an dola a íoc); cáin
mír fhaisnéiseach a úsáidtear leis an gcopail (bean is ea í; tá a fhios agam nach ea; ní hea, ach is ea a chaill mé é)
in easpa; ar iarraidh, caillte; fabhtach
sealbhú, aimsiú (faigh do chóta agus bí liom); gnóthú (gheobhaidh sé an lámh uachtair ort); soláthar (fuair mé an dochtúir dó); dul trí, fulaingt (má fhaighim scanradh; fuair sí bás; náire a fháil); teacht ar (fuair sí airgead caillte); éirí (bhí an oíche ag fáil dorcha); teacht ar fhios nó ar eolas (fuair mé amach nach é a rinne é); bheith ábalta (ní bhfaighinn a leithéid a rá leat); soláthar, sroicheadh (níl fáil ar a leithéid; níl sé ar fáil, le fáil, go héasca)
an rud bog (matáin, etc.) a chlúdaíonn cnámha an duine agus an ainmhí; an chuid de chorp an ainmhí a úsáidtear mar bhia; raimhre (feoil a chur suas, a chailleadh)
goimh nó nimh fuachta, cailleadh mothaithe leis an bhfuacht
farasbarr, fuílleach (iarsma den bhia); taise (iarsmaí an tseansaoil); sliocht a mhaireann (beidh sé gan iarsma ina dhiaidh); (droch)thásc, toradh (buille a d'fhág iarsma air); bronntanas Lae Caille (lá na n-iarsmaí)
(i bhficheall) cás ina mbíonn imreoir nuair nach féidir leis corraí gan an cluiche a chailleadh
cuimhne (meabhair ar rud a tharla); tuiscint, intleacht (tá meabhair mhaith chinn aici); aithne, mothú (tá sé ag cailleadh a mheabhrach); ciall, réasún (ná cuir as a mheabhair é)
cailleadh ama (cuireadh moill orm); sos, stad (ná déan moill); bac (moill ar thrácht)
cailleadh lúith agus mothaithe i mball éigin den chorp
jab, obair, fostaíocht (chaill sé a phost mar mhúinteoir); ionad faire, éisteachta etc. san arm (fairtheoir a chur ar post)
caill, cúis bhróin (is mór an phúir a bhás)
gearradh, teascadh; briseadh (greim a scoitheadh); baint, tarraingt (ancaire a scoitheadh); cailleadh (scoith an capall crú); sarú (duine a scoitheadh i rás); scaradh, deighilt (tú féin a scoitheadh ón saol)
an ball sochorraithe sa bhéal chun labhartha agus chun blaiste; cumas labhartha (ar chaill tú do theanga?); caint (teanga na tíre; na teangacha Eorpacha); aon ní cosúil le teanga (teanga bróige; trumpa gan teanga)
