Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
húmas
hurá
hurlamaboc
husá
huscaí
i
í
fad
iad
iaguar
iaidín
iall
iallach
ialtóg
iamh
iamhar
iar-
iarann
iarbháis
iar-bhunoideachas
iar-bhunscoil
iardheisceart
iarfhocal
fad fir1 achar ama nó spáis nó slí; síneadh (fad a bhaint as scéal); raon (fad m'urchair; fad mo radhairc uaim) ► ar fad go léir, go hiomlán; ó cheann go ceann (teach deich slata ar fad); amach is amach (scéal eile ar fad) ► fad is chomh fada is ► fad le go dtí ► i bhfad achar nó tamall fada (i bhfad ó bhaile, ó chéile); faide (an lá ag dul i bhfad, i bhfad na haimsire) ► cá fhad? cén fad? cé chomh fada?
RELATED MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
duine atá i bhfad níos lú ná an gnáthdhuine
faoin aer (amuigh sa pháirc); gan a bheith istigh nó sa bhaile (tá fear an tí amuigh); i bhfad uait (amuigh ag bun na spéire); is faide amach (an balla amuigh); as áit, as alt (tá mo ghualainn amuigh); tagtha amach (tá na bláthanna amuigh); sa domhan (an rud is measa amuigh); gan íoc, le híoc fós (tá fiacha amuigh agam air); críochnaithe (tá an cluiche amuigh); gan oibriú (tá an talamh amuigh bán)
i bhfad suas; fada ó bhun go barr; glórach, furasta a chloisteáil
nach bhfuil mór (teach beag); nach bhfuil fásta suas (páistí beaga); nach bhfuil chomh mór (an ceann beag); nach bhfuil fada (tamall beag); nach bhfuil ard (torann beag); nach bhfuil iomlán nó nach maireann i bhfad (faoiseamh beag); nach bhfuil mórthairbheach (pinginí beaga a shaothrú); nach bhfuil i bhfad uainn (ar ball beag); nach bhfuil iomadúil (scata beag); atá sóisearach (Brian beag); ar díol ceana é (a mháthair bheag); ar díol trua nó tarcaisne é (duine beag dearóil)
i bhfad i bhfad ó shin
i bhfad ó bhaile
ceannach ruda amach trína thógáil ar cíos agus díol as ina shuimeanna beaga i bhfad aimsire
poll nó scoilt an-domhain; domhain farraige nó talún; áit etc. i bhfad thiar nó thíos (i nduibheagán na hoíche, an éadóchais)
(le duine) a fheiceann nó a fhéachann i bhfad chun cinn
i bhfad ó shin, sa sean-am
(le duine) ábalta rudaí i bhfad ó bhaile a fheiceáil go maith gan radharc rómhaith ar rudaí ina chóngar
a mhaireann i bhfad; sochma, réidh, socair
nach maireann i bhfad, duthain, neamhbhuan
áit i bhfad siar nó as bealach; áit aistreánach
(in abairt) i bhfad siar, i bhfad as seo
ceann tíre a théann i bhfad amach san fharraige
eangach; fíochán (líon damháin alla); raon, lé (i bhfad as mo líon)
ag tosú ag (ó thús go deireadh; ón taobh eile anall); a thagann as (duine ó Thrá Lí); de (d'fhógair sé ón altóir é); idir (míle ó chéile, i bhfad ón áit); ag teacht as (teas ón tine; cabhair ó Dhia); foinse (ó chroí nó ó bhéal; ná creid uaidh é); fáth, cúis (sáraithe ón lá, buí ó theas na gréine); díth (airím uaim é); gá (cad tá uait); leanúnachas (ó lá go lá, ó cheann ceann na tíre); ón uair a (ó bhí tú anseo cheana); mar gheall ar (ó tharla gur mar sin atá; ós agat atá an ceart) ó + an = ón; ó + a4 = óna; ó + is = ós; ó + ar3 = ónar; ó + ár2 = ónár
aois i bhfad siar nuair a bhí cuid mhór den domhan faoi oighear
duine a thugann turas i bhfad i gcéin ar áit bheannaithe
(le duine) a mhaireann i bhfad
teacht nó tabhairt ar an saol; buanú, maireachtáil i bhfad (go saolaí Dia thú); breith (saolú Chríost)
imithe; (i bhfad) ó bhaile
achar (fág spás eatarthu); fad (spás orlaigh); slí, fairsinge (spás do na cathaoireacha); an réigiún spéire atá i bhfad amach agus gan aon aer ann; seal ama (tabhair spás beag eile dom); coiscéim
gléas lena bhféadann duine labhairt le duine eile atá i bhfad uaidh le cúnamh sreang agus leictreachais, nó trí raidió (ar nós teileafón raidió ó long go talamh)
tógáil grianghraf de rudaí i bhfad ó bhaile le ceamara a bhfuil lionsa speisialta air
córas chun teachtaireachtaí a chur go dtí áit i bhfad ó bhaile le cúnamh sreang agus leictreachais, nó ar an raidió
gléas i bhfoirm píopa agus é feistithe le lionsaí a thugann cló níos mó agus níos giorra do láthair ar rudaí i bhfad ó bhaile
teilgean pictiúr ó áit i bhfad i gcéin agus á dtabhairt amach ar scáileán le tonnta raidió
an treo a dtéann an ghrian faoi; taobh an chúil nó an droma de rud (tá sé taobh thiar díom); ag an deireadh (i ndeireadh a shaoil thiar; tráthnóna thiar); i bhfad siar (thiar sa seanreacht); cúl (tá thiar orm le mo chuid oibre)
sin thall, i bhfad uainn nó ó shin (an baile úd thall; bhíomar óg an uair úd)
