EXACT MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
leathan aid achar maith idir a dhá thaobh (bóthar leathan); fairsing (eolas leathan); tiubh, ramhar (caint leathan) ► fir1 achar, fairsinge (ar leathan Loch Éirne)
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
ainmhí cosúil le crogall ach go bhfuil pus níos leithne air
clár leathan talún ar ard
oscailt leathan don fharraige i gcósta; réimse farraige; spás siar i mballa; sraith
mias uisce; aon áit leathan a mbíonn uisce ann
ainmhí géarfhiaclach faoi fhionnadh mín agus eireaball leathan a ghearrann adhmad agus a dhéanann dambaí in abhainn
ball troscáin a bhfuil clár leathan air agus cosa faoi, a úsáidtear le haghaidh béilí nó oibre nó imeartha; bia boird; taobh, imeall (bord na farraige); taobh báid nó loinge (teacht le bord, thar bord); clár loinge, deic (dul ar bord)
gan a bheith leathan nó ramhar (cosa caola); cúng (cosán caol); tanaí, géar (guth caol, fead chaol); lag, uisciúil (anraith caol)
fíor cheathairchúinneach dhronuilleach agus a ceithre shlios ar aon fhad; spás leathan oscailte i gcathair nó i mbaile
maide rámha gearr agus bos leathan air
píosa tanaí leathan adhmaid (clár dubh, clár smúdála); bord, cuntar; clúdach pota nó bosca, claibín; dromchla leibhéalta (clár éadain, clár droma); machaire (clár Fódla); tábla, liosta (clár ainmneacha, clár ama); léiriú raidió nó teilifíse
leathan, scóipiúil, spásmhar; flúirseach (níl an t-airgead fairsing); ginearálta (eolas fairsing); fial flaithiúil (croí fairsing)
éan uisce agus gob fada leathan air (Tugtar lacha ar an gceann baineann freisin agus bardal ar an gceann fireann)
blúire tanaí leathan de pháipéar, gloine, miotal etc., bileog
bail an ruda atá leathan, leithne; chomh leathan agus atá rud (dhá throigh ar leithead); achar nó spás áirithe (leithead tíre); brat, clúdach, éadaigh; mórchúis, mustar (fear leithid)
leathan; forleathan, fairsing; mórchúiseach
leithead, chomh leathan agus atá rud
mír a chuirtear le focal a chríochnaíonn ar chonsan nó ghuta leathan chun béim a chur air (ár gcapallna, ár bpáistí beagana, thugamarna dóibh é)
árthach tanaí leathan miotail chun cócaireachta; aon árthach cosúil leis
mias leathan thanaí le haghaidh bia; píosa tanaí leibhéalta miotail
scoil ina múintear réimse leathan ábhar, go mór mór ábhair theicniúla
bata a bhfuil bos leathan shreangánach ar a bharr leis an liathróid a bhualadh i gcluiche leadóige agus i gcluichí eile
uirlis ghearrtha faoi lámh agus lann leathan a bhfuil fiacla ar a faobhar; banda nó diosca gearrtha le fiacla a oibrítear le meaisín
cnámh leathan thanaí na gualainne ar dhá thaobh an droma
cineál de spád leathan chun cré etc. a thaoscadh; lán sluaiste
bóthar (níos leithne ná lána) agus tithe ar thaobh amháin nó ar an dá thaobh de; lantán taobh amuigh de theach
clár leathan adhmaid nó miotail ar insí ar dheireadh báid nó eitleáin lena stiúradh; smacht (stiúir a chur ar pháistí); claonadh, gotha, geáitse (stiúir chainte, throda; stiúir bháistí ar an lá); cuma, fuadar (tá stiúir nimhe air)
tairne gearr agus ceann leathan air
aistreach, thart timpeall; mórthimpeall ar; mórghiortach, leathan sa choim
feadán agus oscailt leathan ann chun leachtanna a dhoirteadh isteach i mbuidéil
coimeádán leathan leibhéalta agus ciumhais ardaithe amuigh air chun bia nó deoch nó gréithe boird a thabhairt thart