Home New English–Irish Dictionary » NEID »
Search for a word in Irish or English.
Similar words: líg · glig · ig · lag · leig
Start A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
DEFINITIONS AND PHRASES IN AN FOCLÓIR BEAG
(á, lig dom!)
lúfar, ligthe, solúbtha, deaslámhach
stopadh srutha i bpíopa nó i gcaidéal trí aer a ligean isteach ann
nach ligeann aer isteach nó amach
ligean na gaoithe trí rud
chomh maith le, mar aon le (mise agus tusa, a dó agus a trí, shuigh sé agus lig a scíth, ná mol agus ná cáin)
anáil a tharraingt agus a ligean amach
ó áit nó ionad (bain as do phóca é, léigh mé as leabhar é, lig as an rang é, d'íoc sí as a tuarastal é, as measc na ndaoine, as gach aird); ó ábhar nó meán nó staid nó foinse (déanta as adhmad, nite as uisce, rinne sí as a stuaim féin é; baisteadh as a athair é); ó raon (as amharc, as éisteacht); i ndíth (as obair, as seilbh, tá sé as a mheabhair); de bharr (labhairt as fearg); dealú (a haon as a dó)
fiaile le bláth buí a fhásann go láidir i dtalamh a ligtear i léig
cath a chur nó a bhualadh; griogadh chun drochghnímh (ná lig sinn i gcathú); aiféala, aithreachas
cur i dtuiscint (tú féin a chur i gcéill); ligean ort (ag cur i gcéill a bhí sé)
ligean cneadanna
coimeád; féachaint i ndiaidh (teach, caoirigh, a choinneáil); cothú (bia a choinneáil le duine; deoch a choinneáil te); stóráil (earraí a choinneáil); gan a ligean uait (greim a choinneáil); srianadh (duine a choinneáil i bpríosún); comhlíonadh (an tsaoire, d'fhocal, a choinneáil)
talamh scóir, talamh a ligtear ar cíos ar feadh séasúir
mianach crua a ligeann an solas tríd; gloine ghléineach
duine a chur chun báis ar chroch le rópa a chur timpeall a mhuiníl agus ligean dó titim; cur suas ar thairne, crúca etc. (pictiúr, pota, a chrochadh; seol a chrochadh); tógáil, ardú (ancaire a chrochadh; croch leat é); scaipeadh, imeacht as (chroch an ceo; croch leat!)
díbirt as (cuireadh as a bpoist iad); cosc ó, cur ó (chuir tú as gléas é); múchadh (solas a chur as); ligean amach (uaill a chur asat); cur mar fhad le (píosa a chur as rud); goilleadh ar (cad tá ag cur as duit?)
leacht a ligean amach as árthach nó a ligean isteach in árthach eile; sileadh (ag doirteadh deor, fearthainne); ligean do leacht sceitheadh nó titim; caitheamh (dhoirt sé a neart)
ainmhí allta sna síscéalta a ligeann lasracha as a bhéal
íonú a dhéanamh ar leacht trí ghal a dhéanamh ar dtús de le teas agus ansin an ghal a fhuarú chun leacht a dhéanamh ar ais di (is mar sin a dhéantar fuisce agus poitín); ligean do leacht titim ina bhraonta
iargúlta; ligthe i ndearmad
ligean amach anála
imeacht ó áit nó ó rud; ligean do rud fanacht, nó é a chur, mar a bhfuil sé (doras a fhágáil dúnta; fuílleach a fhágáil); titim siar, teip (fágadh sa rás é); cur nó gan a chur san áireamh (fágann sin gur fíor é); laige, locht (tá fágáil éigin ann); geasa (d'fhág sé na fágálacha sin orainn)
béiceach, ligean faí
déanamh nó ligean feide
déanamh gaisce, ligean ort gur fear thú
duine a ligeann air gur duine macánta etc. é nuair nach ea
duine (mar dhochtúir) a ligeann fuil
bail fhuar; fuacht (bhí an lá ag dul i bhfuaire); faillí (gnó a ligean i bhfuaire; is é fear na fuaire é)
éirí fuar nó a dhéanamh fuar; faoiseamh (ó phian etc.); dul in éag (lig don scéal fuarú; fuarú ceana); caitheamh (ag fuarú na haimsire)
ligean fola; créachtú, goin
oscailt i mballa agus gloine inti chun solas agus aer a ligean isteach san fhoirgneamh; paiste solais sa spéir (fuinneoga an lae)
gotha, aisteoireacht; (iol ) galántacht, cumaí móra (ná bí ag ligean geáitsí ort féin, geáitsí rince)
gairm, scairt (lig sé glao as; glao an choiligh)
ábhar mar a bhíonn i bhfuinneoga a ligeann an solas tríd; scáthán; (iol ) spéaclaí; árthach gloine (gloiní boird) nó a lán sin (gloine fíona, gloine uisce)
(sa ghramadach) den mhodh a ghuíonn beannacht, mallacht etc., ar aon dul i bhfoirm leis an bhfoshuiteach (go dtaga do ríocht; nár lige Dia sin, mar shampla)
clúdach nó deighilt le stuif (rubar nó plaisteach mar shampla) nach ligeann teas nó leictreachas tríd (Bíonn sreanga leictreachais inslithe)
ligean, ceadú; liúntas, deontas; lacáiste; cúiteamh
duine ar féidir leis roinnt rudaí a choinneáil ag gluaiseacht san aer gan ligean d'aon cheann acu titim
ligean tí, siopa etc., ar cíos ar feadh roinnt blianta (talamh ar léas); téarma (tá a léas caite)
ligean maoine ar léas
ceadú, lamháil (lig dó é a dhéanamh); scaoileadh saor (lig abhaile mé); scaoileadh amach (fuil a ligean); cur ar cíos (teach a ligean); brú nó séideadh amach (anáil a ligean; fead, osna, a ligean); scóip, saoirse, cead corraí (ligean i dtéad, i roth); tógáil, glacadh (do scíth a ligean)
gan srian (tá an teanga ar ligean aici)
lúfar, bríomhar, anamúil; tugtha, luite (ligthe ar an ól, le staidéar)
an ciorcal beag dorcha i lár na súile a ligeann isteach an solas le radharc a thabhairt duit
deoch mheisciúil (is daor an t-ól é); claontacht chun óil, ólachán (imithe ar an ól; teach óil); deoch ar bith a shlogadh nó a ligean siar (ól braon tae; ag ól go trom); caitheamh (ag ól tobac)
poill ann a ligeann uisce tríothu
gíotáil oibre, útamáil, ligean scile ort féin
fear ligthe lúfar; fear scóipiúil
glacadh páirte (i rud); aidiacht a dhéantar as briathar (mar shampla, maide briste, teach ligthe ar cíos, scanraithe roimh dhuine)
About this website | How to use this website | Feedback | Accessibility | Plugins and widgets | Website App | Grammar Wizard | News